Cocuklarina din kulturu diye Sunni Islam in dayatildigini soyleyen Aleviler sayisiz kez mahkemeye gitmis hep Din egitimi devletin Anayasal gorevi hukmuyle geri donmustu. AIHM ye tasinan zorunlu din dersi davasinda Alevilerin istedigi oldu. AIHM zorunlu din dersinin Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi ne aykiri olduguna hukmetti. Alevi ailenin avukati Kazim Genc AIHM karariyla okullarda zorunlu din dersi ve Yeni anayasadaki din dersi tartismalari sona ermistir dedi Avrupa Insan Haklari Mahkemesi (AIHM) kizi Eylem Zengin nin okulda zorunlu din dersi almasina karsi cikan Alevi baba Hasan Zengin in actigi davayi karara bagladi. Mahkeme Egitim sirasinda devletin ebeveynlerin dini inanclarina saygi gostermesi gerekir diyerek din dersinin zorunlu olamayacagina hukmetti. Karar Turkiye aleyhine acilmis benzer davalarda da emsal teskil edecek. Davaci Hasan Zengin in avukati Kazim Genc Bu karar emsal niteliginde bir karar olarak ulkemizin her yerde uygulanmasi gereken ve hukumetin uymasi gereken bir karardir. Son donemdedeki anayasa tartismalarina isik tutacak bir karar olarak tarihe gececektir dedi. Kararinin kendilerine henuz ulasmadigini belirten Milli Egitim Bakanligi yetkilileriyse Muhtemelen Mahkeme daha onceki yillarda okutulan din dersi kitaplarini inceledi. Cunku biz yakin tarihte mufredatimizi yeniledik. AIHM in aldigi ferdi bir karar AB nin de din dersiyle ilgili boyle bir standart duzenlemesi de yok demekle yetindi. Ders tarafsiz degil AIHM dun Zengin davasini gorustu. Zorunlu din dersinin egitim ozgurlugune ters oldugunu belirten AIHM nin gerekceli kararinda su ifadeler dikkat cekti: Turkiye deki din kulturu ve ahlak bilgisi dersleri tarafsiz degildir ve mahkememiz hukmunu vermeden once Milli Egitim Bakanligi nin din kulturu ve ahlak bilgisi ders kitaplarinin tarafsiz elestirel ve cogulcu anlamda konulara bakip bakmadigi incelenmistir. Gerekceli kararda ders programlarinda en buyuk onceligin diger felsefe ve dinlere oranla Islam a verildigi belirtildi. Talebelerin Kuran-i Kerim den surelere calismalari ve ezberlemelerinin istendigi gunluk ibadetin resimli bir bicimde okutuldugu ve bunlardan ogrencilerin yazili testlerden gecirildigi vurgulandi. AIHM kararinda Din ogretim programlari ebeveynin inanclarina saygi gostermemesi insan haklari ihlali olusturur denildi ve Turkiye deki din dersinde Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi nin 1. ek protokolun 2. maddesinin ihlal edildigi sonucuna varildi. AIHM Zengin e Turkiye nin mahkeme masrafi olarak 3 bin 726 avro odemesini kararlastirdi. Dava nasil basladi? Izmir de oturan Hasan Zengin kizi Eylem in din dersi almasina karsi cikarak 2001 yilinda mahkemeye dava acmisti. Turkiye deki mahkemeler zorunlu din egitimi Anayasa nin geregi sonucuna varinca Zengin 2004 te davayi AIHM ye tasimisti. Basvurusunda Turkiye nin Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi nin din ve vicdan ozgurluguyle ilgili 9. maddesini ve egitim hakkiyla ilgili 1. protokolun 2. maddesini ihlal ettigini savunmustu. Aileler egitimi cokertemez Turkiye yi temsil eden avukat Munci Ozmen AIHM ictihadina gore egitimi duzenlemenin devletin yetki ve sorumlulugu altinda oldugunu ifade etmis yasalarin ailelere kurumsal egitimi cokertme hakki tanimadigini savunmustu. Zengin in avukati Genc se Turkiye deki egitimin laiklige tamamen aykiri. Laiklik ilkesi geregi devlet din dersi veremez sadece din derslerini denetler demisti. -------------------------------------------------------------------------------- Simdi gozler AKP nin tavrinda ANKARA - AIHM nin zorunlu din egitimiyle ilgili karari yeni sivil anayasa taslagindaki din dersi tartismalarinin hemen arkasindan geldi. Din dersinin nasil olacagi yeni anayasa hazirliginda da atesli tartismalara yol acmisti. Prof. Ergun Ozbudun baskanligindaki bilim kurulu taslakta din dersinin secmeli olmasi yonunde bir oneride bulundu ama bu oneri AKP de taraftar bulmadi. Bazi AKP liler ve Diyanet Isleri Baskani Ali Bardakoglu ysa okullarda din kulturu ve ahlak bilgisi dersinin zorunlu olmasi ancak bu derste Muslumanlastirma mufredati yerine din felsefesi kulturu dinler tarihi gibi kavramlarin ogretilmesini istedi. AKP li vekiller ve Bardakoglu Islam dininin ogretilecegi din egitimi ninse secmeli olarak verilmesini onerdi. AKP de tartismalari goz onunde bulundurarak Devlet Bakani Sait Yazicioglu baskanliginda Milli Egitim Bakani Huseyin Celik ile Devlet Bakani Mehmet Aydin in da bulundugu bir komisyon olusturdu. Komisyon yeni anayasada din egitimi ve ogretimi ile ilgili duzenlemelerin nasil yeralacagina karar vermek uzere toplantilar yapti. Toplantilarda Sait Yazicioglu nun Alevilerin AIHM de actigi davalara dikkat cektigi basina yansimisti. -------------------------------------------------------------------------------- Alevileri Hans anladi Osman anlamadi AIHM nin karari emsal karar yillardir mahkeme yollarini asindiran Alevi birlikleri sevincli AIHM nin verdigi karar zorunlu din dersi ile ilgili acilmis diger davalara da emsal teskil edecek. Anayasa ya eklenen bir maddeyle uluslararasi mahkemelerin aldigi kararlar ictihat sayilacak ve uygulanacak. Alevi dernek vakiflari davada alinan sonuctan memnun. 1 milyon imza topladik Avrupa Alevi Birlikleri Federasyonu Baskani Turgut Oker: Zorunlu din derslerinin kalkmasi 20 yildir orgutlenen Alevilerin gundemlerinin en onemli maddesiydi. Avrupa ve Turkiye Alevi orgutleri olarak bu dogrultuda calismalarinimiz oldu ve gecen yil 1 milyon imzali dilekceyi TBMM ye verdik. Davada bilirkisi olarak yer aldik ve bu sekilde sonuclanmasini bekliyorduk. Yeni anayasa hazirlayicilari zorunlu din dersinin tekrar anayasa icine koyamacaklardir. Sosyal demokrata selam! Alevi Bektasi Birlikleri Federasyonu Genel Sekreteri Turan Eser: Hukukun evrensel ilkelerini referans alan AIHM nin bugunku karari bizleri sevindirmistir. Alevi Bektasi Federasyonu ve Alevi Bektasi Birlikleri Federasyonu yillardir zorunlu din dersi uygulamalarinin din vicdan ve inanc ozgurlugunu guvence altina alan Anayasa nin 24. maddesine evrensel hukuk degerlerine cocuk haklarina ve laiklik anlayisina aykiri oldugunu anlatmaya calisti. Alevilerin laiklik ekseninde verdigi mucadelenin hakliligini Hans anladi ama Osman halen anlamadi. Bu karar Cumhuriyet in kazanimlarini zorunlu din dersi ve Diyanet in varligi ile savunan sosyal demokratlar a da da bir mesaj gondermis olmalidir. AKP egitimde Islamizasyona son vermelidir. Hubyar Sultan Dernegi Baskani Ali Kenanoglu: Ilkokul 4. siniftan baslayarak lise 4. sinifa kadar okullarda Anayasal zorunluluk olarak okutulan din kulturu ve ahlak bilgisi dersi veya gercek ismiyle yani uygulama sekliyle zorunlu din egitimi dersi demokrasi ve laiklik acisindan kabul edilemez bir derstir. AIHM nin aldigi bu kararla din egitimi zorunlu olmaktan cikmistir. Turkce matematik fizik kimya gibi dersler nasil Anayasa da konu edilmiyor ise din dersleri de Anayasa da konu edilmekten cikarilmalidir. Zorunlu din egitiminin anayasada yeri olamaz Davaci Hasan Zengin in avukati Kazim Genc AIHM nin kararla din kulturu ve ahlak bilgisi derslerinin egitim ozgurlugunun ihlali olarak gordugunu soyleyerek Bu karar emsal niteliginde bir karar olarak ulkemizin her yerde uygulanmasi gereken ve hukumetin uymasi gereken bir karardir dedi. Genc Karar son donemdedeki anayasa tartismalarina isik tutacak bir karar olarak tarihe gececektir. Son donemde yasanan anayasa tartismalarinda 1982 Anayasasi nin 24. maddesinin kalmasi veya zorunlu din derslerinin yine anayasa guvencesiyle okutulmasi tartismalari vardi. Bu tartismalar AIHM nin verdigi karar ile cozulmustur. Parlamento zorunlu din egitimini Anayasa nin karari disina cikarmalidir.