Kiziltepe Atabeyler ve Sauna cetesi Semdinli Santoro cinayeti Umraniye de bulunan el bombalari Malatya katliami ve Hrant Dink cinayeti davalarinda gizlilik kararlari alindi Turkiye de son yillarda kamuoyunun dikkatini ceken onemli davalar devlet sirri ve gizlilik karari nedeniyle golgeleniyor. 1 Mayis 1977 16 Mart 1978 ve Bahcelievler katliamlari ile Susurluk cetesi davalarinda devlet sirri ve gizlilik kararlari alinmisti. Son donemde Kiziltepe Atabeyler ve Sauna cetesi Semdinli bombalamasi Umraniye deki el bombalari Malatya ve Hrant Dink cinayeti davalarina da gizlilik kararlariyla golge dustu. Bu davalarla ilgili olarak devlet sirri ve gizlilik gibi gerekcelerle savunma ve hak arama ozgurlugunun etkisiz hale getirildigi adil yargilama hakkinin ihlal edildigi one suruldu. Sir perdesi Bircok davanin bugun sir perdesiyle golgelendigini savunan Prof. Dr. Ibrahim Kaboglu Oysa devlet sirri devletin aleyhinedir. Cinayet islenmis bir davada bile devlet sirri bahanesine siginip devleti zedelemektense tarafsiz bir hukuku uygulamak mecburiyeti olmalidir dedi. Kaboglu soyle konustu: Dink in oldurulmesine iliskin davada bile gizlilik gerekcesinin olmasi acikca Acaba kamu guclerinin yardimi soz konusu da bunu mu saklamak istiyorlar? sorusunu akla getiriyor. Oysa savunma hakki sinirlanamaz bilgi gizlilik kararlariyla saklaniyorsa o zaman sisteme iliskin halen yapisal sorunlar var demektir. 75 duzenleme var Avukat Fikret Ilkiz de sir kategorisine giren yaklasik 50 gizlilik kategorisine giren yaklasik 75 yasal duzenlemenin oldugunu belirtiyor. Ilkiz Sir ve gizlilik kavramlari arasinda mevzuat bazinda acik bir farklilik olmayip cogu kez birbirleri yerine kullanildi. Hukuka aykiri eylemlerin sir sayilamayacagi ve gizli tutulamayacagi kabul edilmekte. Oysa Turk hukuku sadece Milli Guvenlik Kurulu mevzuati dusunuldugunde bile bu ilkelere acikca aykiri dedi. Ilkiz hukuka aykiri eylemlerin sir sayilmasi ve gizli tutulmasinin bilgiye ulasmayi engelledigini belirterek bu durumda etkili bir savunma yapabilmenin olanaksiz oldugunu soyledi. Iste davalar Sauna cetesi davasinda dosya icinde bulunan CD lerin devlet guvenligi ile ic ve dis siyasal yararlari bakimindan durusmalarin kapali yapilmasina ve yayin yasagi konulmasina karar verildi. 2 emniyet muduru 2 subay ve 2 astsubayin yargilandigi Atabeyler davasinda mahkeme delillerin karartilmamasi gerekcesiyle gizlilik karari aldi. Semdinli davasinda devlet sirri niteligi tasiyan bilgi ve belgelerin yayimlanmasina mahkeme karariyla yasak getirildi. Trabzon da Rahip Andrea Santoro nun oldurulmesi davasinda sanigin yasinin kucuklugu nedeniyle gizlilik karari alindi. Umraniye de bir gecekonduda ele gecirilen 27 el bombasina iliskin davada saniklara atfedilen devletin gizli belgelerini ele gecirme suclari bakimindan mahkeme davada gizlilik karari aldi. Dink davasinda Trabzon Valiligi bazi Emniyet gorevlileri hakkinda sorusturma izni verilmemesi karariyla ilgili dosyayi Icindeki bilgiler gizli gerekcesiyle avukatlara vermedi. Davada da gizlendi . Mardin Kiziltepe de terorist olduklari iddiasiyla Ahmet Kaymaz ve 12 yasindaki oglu Ugur Kaymaz i oldurmekten yargilanan polislerin davasinda polislerin ailelerinin psikolojisi dikkate alinarak gizlilik karari alindi. Taslak bekliyor Adalet Bakanligi tarafindan hazirlanan Devlet Sirlari Kanunu Tasarisi taslagi Basbakanlik ta bekliyor. Taslak yasalasirsa adli sorusturma ve davalarda suc olgusuna iliskin bilgiler devlet sirri oldugu gerekcesiyle mahkemeden gizlenemeyecek.