Turkiye gibi bir ulkenin dis politikasini her yil ABD Baskani nin bir oylamayi engellemesi uzerine kurmasi dogru mu? Otel odamda binalarin arasindan Misigan Golu nu goren masamin uzerinde bir liste var. ABD nin buyuk sehirlerinden Sikago nun da bagli oldugu Illinois eyaletinin Vasington a Temsilciler Meclisi ne gonderdigi milletvekillerinin listesi. Toplam 19 temsilciden 14 u 1915-18 arasi Anadolu daki Ermenilerin soykirima maruz kaldigini soyleyen tasariya imza koymuslar. Zaten sekizi Temsilciler Meclisi ndeki Ermeni Dostluk Grubu nun uyesi. Illinois eyaleti Turkiye de daha cok bilinen Kaliforniya ve Illinois e komsu Misigan eyaletleri ardindan ABD de en yuksek Ermeni kokenli nufusa sahip ucuncu eyalet. Yani yerel politika uzerinde Ermeni baski gruplarinin belli bir etkisi var. Eyalet ise oteden beri ABD politikalarinda etkili. Ornegin 2008 de yapilacak ABD Baskanlik seciminde Demokrat Parti nin (eski baskan Bill Clinton in esi senator Hillary Clinton in yani sira) onde gelen aday adaylarindan biri olan Barack Obama Illinois senatoru. Onceki aksam Turkiye nin Sikago Baskonsolosu Kenan Ipek in TOBB Baskani Rifat Hisarciklioglu onuruna verdigi yemekte konusulan konulardan birinin neden bu oldugu kolaylikla anlasilabilir yani. Ipek deneyimli bir diplomat. Buradaki mesaisinin bir bolumunu de Ermeni lobisine karsi Turkiye nin tezini anlatma cabasi olusturuyor. Ne yazik ki calisma bir tez anlatma calismasindan cok Ermeni lobisinin kazanimlarini olabildigince dengelemekle sinirli. Ama bu Ipek in eksikliginden degil Turk resmi siyasetinin eksikliginden kaynaklanan bir durum. Ermeni silahli orgutlerinin Turk diplomat ve temsilcilerini (hem de bir munferit olay disinda Kibris harekâtinin ardindan) oldurmeye basladigi 1974 ten bu yana yeniden uluslararasi gundeme oturan Ermeni meselesinde Turk dis politikasi neredeyse butunuyle savunma konumunda. Ornegin yarin bu sehre yeni Disisleri Bakani Ali Babacan gelecek. Yuksek lisans calismasini yaptigi gole nazir Northwest (Kuzeybati) universitesinde Sikago universitesinde ve dusunce kurulusu Kuresel Iliskiler Konseyi nde birer konusma yapacak. Konusmasinda Ermeni konusuna deginmez ise mutlaka bu yonde sorulara muhatap olacak. Soyleyecegi simdiye kadarki disisleri bakanlarinin soylediginden ve Turkiye adina paralel diplomasi yuruten TOBB gibi TUSIAD gibi kuruluslarin soylediklerinden muhtemelen farkli olmayacak. Ozeti sudur: Ermeni karar tasarisi Kongre de kabul edilirse bu Turk-ABD iliskilerine buyuk zarar verir. O nedenle ABD yonetimi gecmemesi icin calismalidir. Bunda gerceklik payi yok degil. Isin dogrusu Ermeni soykirimi iddialarinin Kongre de onay gormesi Turk-ABD iliskilerinde 1964 Kibris-Johnson mektubu 1974 Kibris harekâti-ambargo ve 2003 Irak tezkeresinin Meclis te reddinin yol actigi kadar belki daha buyuk bir sarsintiya yol acacaktir. Turk kamuoyundaki Amerikan karsitligi ve genel olarak Bati karsitligi daha da tirmanacak ne mevcut Tayyip Erdogan hukumetinin ne de baska bir hukumetin bundan boyle ABD ile Irak Iran Afganistan gibi guncel ya da diger konularda isbirligi yapmasi zorlasacaktir. Ama Turkiye gibi bir ulkenin butun dis politikasinin ABD Baskani nin her yil bir mektup yazarak Kongre de bir oylamayi engellemesine baglamasi dogru mu? Turkiye gibi bir ulkenin butun dis politika cabasini neticede ABD Baskani nin bir karar tasarisini (ustelik de Bu ulke bizle askeri isbirligi yapar ve Israil i kollar. O yuzden dokunmayin gibi bir nedenle) durdurmasi uzerine kurmasi dogru mu? Bunun karsiliginda Turkiye acaba neleri yapmiyor neleri yapiyor tam olarak biliyor muyuz? Ermeni karar tasarisi ABD Kongresi nde diyelim baskanin o mektubu imzalamamasi sonucu kabul edildiginde olacaklar Ankara nin endisesi. ABD nin dunyaya ornek olmasi tezi artik eskidi; dunyada Fransa dan Polonya ya Arjantin e dek parlamentosundan bu karari gecirmeyen ulke az kaldi. Sorun bu tezin ABD sisteminde bir ictihada donusmesi halinde Anadolu dan gocmus Ermenilerin sigorta sirketleri araciligiyla geride kalmis mal ve mulkleri uzerinde hak ve tazminat iddia edecegi endisesi. Bu sorunu acikca teshis edip ona gore tedavi gelistirmeye calismak yerine Turk hukumetleri ulkenin dis politikasini boyle ABD Baskani nin ipotegi altinda tutma pahasina devekusu siyasetinde israr ediyor. Turk Tarih Kurumu Baskani Yusuf Halacoglu belki kendi ideolojik tercihleri nedeniyle itiraf edemiyor acikca soyleyemiyor ama bir konuda hakli: Turkiye tarihiyle bir sekilde barismali. Cunku Turkiye sicrama yapmak icin cografyasindan yararlanmak isterken tarihi onu pacalarindan cekiyor. Turkiye nin Ermeni politikasi surdurulebilir olmaktan cikiyor.