Turk arastirmacilari gecmisi Osmanli ya dayanan ve son donemlerin en populer parcalarindan biri haline gelen Sari Gelin’ turkusunun Ermeni eseri oldugu yonunde ortaya atilan iddialari belgeleriyle curuttu. Bircok unlu sanatcinin albumunde yer alan ve bazi filmlere jenerik muzigi olan Sari Gelin’ turkusunde adi gecen gelinin bir Ermeni kizi oldugunun one surulmesiyle baslayan tartismalara son nokta konuldu. Arastirmaci Yunus Zeyrek tarafindan hazirlanan Sari Gelin Turkusu ve Efsanesi isimli arastirmada turkunun cikis noktasi yazildigi donem ve kahramanlari incelendi. Sari Gelin’ turkusunun Kuzey Anadolu’da ortaya ciktiginin anlatildigi arastirmada turkude adi gecen gelinin eski caglardan beri Coruh ve Kur irmaklari boyunda yasayan Hristiyan Turk olan Kipcak Beyi’nin kizi oldugu belirtildi. Turklerin buyuk bir kolunu teskil eden Kipcaklarin diger bir adinin Kuman’ oldugunun hatirlatildigi arastirmada diger kavimlerin ise Kipcaklari sarisin’ anlamina gelen bu isimle andigi kaydedildi. Sari Gelin’ turkusune iliskin Erzurum ve Kars bolgesinde yasanilan farkli efsanelerin anlatildigini dile getirilen arastirmada ancak hicbirinde Ermeni izine rastlanilmadigi ifade edildi. Turku Kulturu’nun etkisi Sari Gelin’ turkusunun ortaya ciktigi cografyada Turk unsurunun hakim oldugunun vurgulandigi arastirmada su ifadelere yer verildi: Buyuk imparatorluklar kurmus bir milletin kendi himayesinde yasayan bir azinliktan turku hele oyun havasi almasi uzak bir ihtimaldir. Ikinci bir husus da turkunun dayandigi mevcut folklor malzemesidir. Turkuyu ortaya cikaran kuvvetli halk edebiyati verilerine sahibiz. Osmanli Devleti zamaninda Turk’un sadece kuvveti degil kulturu de ustundu. Bu ustunluk diger kavimleri de derinden etkilemistir. Klasik muzigimizdeki Ermeni besteciler bunun acik delilidir. Bizim nagmeleri onlara caldiran ve soyleten bizim kulturumuzun zenginligi ve derinligidir. XIX. yuzyilda cok guclu olan asik edebiyatimizin etkisinde kalan Ermeni asiklar da bulunmaktadir. Buna en canli ornek Ahilkelekli Kenziya’dir”. Sari Gelin’in hikâyesi Sanani isimli bir dervis seyhine darilarak firar eder. Yolu Erzurum ve Oltu’ya duser. Burada tanistigi meczub bir gencle yola cikarlar. Penek suyu kiyisina geldiklerinde genc Sanani’den kendisini karsiya gecirmesini istedi. Sanani bu teklifi kabul etmeyince genc Benden esirgedigin omuzlarina domuz yavrulari binsin!’ diye beddua eder. Daha sonra Sanani misafir olduklari Hristiyan Kipcak Beyi’nin guzel kizina vurulur. Sanani misafirligi uzatir ve sarayin hizmetcileri arasina katilir. Banani aski ugruna sarayin domuz cobani olmustur. Seyhi muridi Sanani’nin bu halini ogrenir ve cok uzulur. 500 muridinden onu kurtarmalarini gerekirse sevdigi kizla birlikte getirmelerini ister. Muritler Sanani’yi domuz guderken bulurlar ve seyhin istegini Sanani’ye bildirirler. Sanani bir sabah erkenden kizi aldigi gibi kendilerini bekleyen muritlere dogru yola cikar. Hep birlikte karli daga dogru yururler. Onlarin yoklugunu anlayan saray gorevlileri peslerine duser. Takipciler yetisince Allahuekber” nidalari arasinda cetin bir savas baslar. Bircok murit ve asik orada olur. Bugunku Allahuekber Daglari adini bu muritlerin Allahuekber’ sedalarindan almistir. Asiklarin ve muritlerin mezarlari da bugun ziyaret yeridir”.