MARKAR ESAYAN: Kadasetli Patrik Hazretleri Muteveffa Hrant Dink in katledilisinin uzerinden kirk gun gecmesine ragmen gercek azmettiricilerin hâlâ yargi onune getirilememis olmasini elestirdiniz. Bu hakli elestiri kiymetli Dink Ailesi ve bu cinayetle sarsilan tum kamuoyunun da duygularina tercuman oldu. Oncelikle sorusturma hâlâ surerken sizi boyle dusunmeye iten saik ne oldu? Gecmisteki benzer faili mechullere mi gonderme yaptiniz yoksa yalnizca kotumser bir tahminde mi bulundunuz? MESROB II: Bu menfur olay ilk andan itibaren dunya kamuoyu onunde gelisti sadece bu yonuyle bile suratle aydinlatilmasi gerekir. Zanlinin kisa surede ele gecirilmis olmasi hizli cozum lehine diger bir etken. Sorusturma surmesi dogal. Sabirsizlikla somut sonuc beklenirken uzerinden 40 gun gecmesine ragmen yasanan bilgi kirliligi ve olaganustu hedef sasirtma taktikleri olayin tamamen aydinlanmamis olmasi iyimserligimi yok ediyor. Sanki bazi cevreler gercek katiller azmettiriciler ortaya cikarilmasin diye bunlari ozellikle yapiyor. MARKAR ESAYAN: Buradan tekrar bir cagri yapmak gerekirse Hrant Dink cinayeti konusunda devletimizden beklentileriniz nelerdir? MESROB II: Devletten bekledigimiz bu cinayetin gercek faillerinin gercek azmettiricilerinin bir an once bulunarak adalete teslim edilmesidir. MARKAR ESAYAN: Hrant Dink suikastindan once Inkar Yasasi’nin Fransiz Parlamentosu’ndan gecmesinden sonra Istanbul Valiligi basta olmak uzere yaptiginiz yedi sayfalik korunma talebinde Agos da bulunmaktaydi. Suikast sonrasi basina yansiyan bilgilerde Hrant Dink suikasti evvelinde pek cok onemli istihbaratin da degerlendirilmedigi goz onune alinirsa bu talebinizin cevapsiz kalmasini tekrar degerlendirir misiniz? MESROB II: Cemaatimin hedef alinabilecegini hissettigim her durumda uyguladigim bir yontemdir bu. Kendi kendimizi savunamayacagimiza gore bu konuda Devlet’in kolluk guclerine basvurmayacagiz da kime basvuracagiz? Tabii ki bu basvurular gerekli hatta zorunlu gordugumuz icin yaptik. Emniyet birimlerinden de vatandaslar olarak bu basvurulari dikkate almalarini beklemek en dogal hakkimizdir. MARKAR ESAYAN: Hrant Dink’in katledilmesine cok uzuldugunuzu biliyoruz. Bir ruhani olarak boyle bir cinayeti nasil algiladiniz? Cinayetin ilk olarak size dusundurdukleri neler oldu? Ornegin umudunuzu kaybettiniz mi? MESROB II: Umidini kaybetmek din gorevlilerine yakismaz. Inanc umit ve sevgi inancimizin temel unsurlaridir. Bir gazetecinin hele cemaat mensubu bir gazetecinin sadece fikirlerinden ve etnik aidiyetinden dolayi oldurulmesi bizi cok uzdu cok buyuk bir sok yasadik. Bu cinayet alcakca ve korkakca yapilmis tiksindirici bir harekettir. Farkli dusunmenin bedeli can olamaz olmamalidir. MARKAR ESAYAN: Peki sizce cemaatimiz bu menfur hadiseyi nasil algiladi? Bu algilamaya bagli olarak Hrant Dink’ten sonra Turkiye Ermenilerini nasil bir gelecek bekliyor? Endiseleriniz ve onerileriniz nelerdir? Sizce Turkiyeli Ermeniler farkli bir surece mi girdi? Ornegin bu hadise yetmisli yillardakine benzer bir goc dalgasina yol acabilir mi?Bu konuda bir onlem olarak elciliklere Ermenilere vize verilmemesi gibi bir talepte bulundugunuz soylentileri dogru mudur? MESROB II: Dogrusu cemaatte buyuk bir hayal kirikligi ve bezginlik hissetmiyor degilim. Genclerle gorustugum zaman da bunu dogrulayan veriler elde ediyorum. Herkese onerim her seyden once sukunetin saglanmasi her ne kadar hakli sebeplerle olursa olsun genis toplumda tepki yaratacak asiriliklardan kacinilmasidir. Boyle bir goc dalgasinin verileri simdilik yok umarim olmaz da. Goc olgusu gerceklestiginde biz bunu Patrikligimizde hemen algilariz cunku goc etmek isteyenler vaftiz kagitlari almak icin basvururlar. Vaftiz kagidi talebi birden bire cogalirsa bunda bir anormallik oldugu kendiliginden belli olur. Ne elciliklere ne de baskonsolosluklara Ermenilere vize verilmemesi” gibi bir talebimiz olmadi. Insanlarin seyahat ozgurlugunu kisitlamak mumkun mu? Dinen de mumkun degil. Insanlarin ozgur iradesini Allah bile kisitlamamis. Ama bazen oyle dedikodular yayiliyor ki gercekten hayretler icinde kaliyorum. MARKAR ESAYAN: AB sureci sizce de agir bir darbe aldi mi? AB surecinin zaafa ugramasi nasil bir atmosfere yol acar? MESROB II: Umarim almamistir. Ancak bu cinayetin AB karsitlarinin ekmegine yag surdugu kesin. Diger taraftan her anti demokratik olay AB yolunda kararlilikla ilerlemek istedigini soyleyen Hukumet icin ciddi bir engel teskil eder. Bu acidan cinayetin gercek azmettiricilerini yakalandigi takdirde AB dahil herkes Hukumet’i ve Emniyet birimlerini alkislayacaktir. MARKAR ESAYAN: Zaman zaman sert bir uslup kazansa da Agos ve Hrant Dink’le duzeyli ve kanimca cemaat dusun dunyasina katkisi olan bir karsitlik icindeydiniz. Sizce cemaat icinde farkli goruslerin olmasi bir zaaf mi yoksa bir kazanc midir? Bu baglamda Ermeni cemaatinin sekulerlesmesi kiliseyi hedef alan onu zayiflatan bir gelisme olarak mi gorulmelidir? Batidakinin aksine cismani ve ruhani olusumlar catismadan bir arada varolabilirler mi? MESROB II: Ben her seyden once bir rahibim. Gorev tanimim bellidir. Savundugum ilkeler de bellidir. Bu ilkeleri son nefesime kadar da savunacagim. Farkli dusunenler her zaman olacaktir yeter ki farkli dusunce elestiri boyutlari icinde kalsin saygi sinirlarini asmasin. Rab Isa Mesih’in havarileri arasinda bile farkli dusunenlerin bulundugu malumdur. Bizim inancimiz sevgi ve hosgoru inancidir. En onemli nimetlerden biri olan ozgur irade oldukca farkli dusunenler de her zaman olacaktir. Bununla yasamayi buna tolerans gostermeyi ogrenmemiz gerekiyor bir yerde demokratik toplum derken zaten kastedilen de bu degil midir? MARKAR ESAYAN: Sizin de Hrant Dink gibi Turk- Ermeni iliskilerinde var olan sorunlarin Turkiye icersinde cozum bulmasi siyasal malzeme yapilmamasi gerektigi gorusunde oldugunuzu biliyoruz. Bu gorus sizi diasporanin bir kesiminin hedefi haline getiriyor. Ote yandan -ders kitaplarindaki irkci soylemler gibi- pek cok sorun da varligini surduruyor. Diyalog neden bu kadar zor? Neler soyleyeceksiniz? MESROB II: Insanoglunun dogasindaki kibir gurur kim daha onurlu mucadelesi diyaloga engel oluyor. Ermeniler de Turkler de asiri duyarli asiri gururlu insanlar. Turkler hala Ittihat ve Terakki psikozu ve Sevr paranoyasi icinde olduklarini kabul etmeyi gururlarina yediremiyorlar. Hasa biz oyle seyler yapar miyiz hic?” diyorlar. Ermenilerin durumu da hic farkli degil. Tasnak Partisinin yayinlari ortada. Yani al Turk milliyetciligini vur Ermeni milliyetciligine. Iki taraf da iflah olmaz durumda. Iki tarafta da inat hakim. Cok yazik. Cunku yeni kusaklarin onu kesiliyor. Milliyetcilik hele hele asirisi ne zaman nerede hangi halka yarar saglamis ki? Her zaman savaslara ve katliamlara neden olmus. MARKAR ESAYAN: Bize vakit ayirdiginiz icin cok tesekkur ederiz.