Hayko Cepkin genc bir Ermeni muzisyen. Ama bugun muzik yerine Hakan degil de Hayko ismiyle bu ulkede yasamaktan Hepimiz Ermeniyiz den konustuk onunla... Hrant Dink in cenazesinde 100 bin insanin elinde Hepimiz Ermeniyiz pankartlariyla yurumesi ani gorunen koku sacakli bu suikasta verilmis bir sagduyu ifadesi olarak da goruldu herkes mesrebince tartisirken can sikici da bulundu. Hayko Cepkin yirmilerinin sonlarinda cok kendine has bir rock in pesinden giden Ermeni bir muzisyen. Hepimiz Ermeniyiz in onun ve cemaatinin tarafinda nasil gorundugu merakimizla ikinci albumu icin calistigi studyoya gittik. Ali topu tut tan topik duzeyine bu ulkede genc bir Ermeni olmanin haletiruhiyesini konustuk. Hrant Dink in cenazesine gittiniz mi? Gitmedim televizyondan takip ettim. Gitmememin nedeni aslinda artik toplumsal olarak paranoyak bir hale gelmis olmamiz. Basindan biri gormus olsa bana iki kelam ettirse bundan kendime paye cikariyor gibi gorunebilirdim. Ajite olabilir insanlar gercekten aciyi hissetsem bile birilerinin aklina bunu kullandigim gelebilir. Bu sizin bildiginiz butun Ermenilerdeki ortak bir hissiyat mi? Hayir. Bu insanligin ortak bir hissiyati. Biraz Tanri ya inanmak gibi. Herkes bilmek zorunda degil benim ibadetimi. Cenazede gorunmemin de o kadar onemi yok yani... Haberi nasil aldiniz? Ilk ne dusundunuz? Evde calisiyorduk. Bir telefon geldi televizyonu actik. Baktim ve Offf dedim zaten simdi ortalik cok karisacak. Konu kapanmis yatismis gibi geliyordu cok sasirdim bir yandan da. Agos u takip eder misiniz? Zaman zaman alirim. Bana haber destegi de cok olmustur. Cemaatimiz zaten gitgide kuculmus durumda. Calisanlarin bir kismi arkadasim. Onun otesinde Hrant Dink cok ayni dusundugum bir adamdi. Ben de onun gibiyim biraz kendi cemaati tarafindan da ayip ediyorsun muhabetti gormus kisileriz. Topik yapan yasli Ermeni klisesi Bu cok net ifade edilen bir tepki midir? Tabii. Ben bazi seylerin dogru olmadigini dusunuyorum. Kendi cemaatimizde de bir birlik beraberlik soz konusu degil. Ben kilise korosundayken daha cok iclerinde bulunuyordum. Kilise icinde daha yenilikci seyler yapmak istiyorduk. Din objesi bence yavas yavas uzaklasilan bir sey. Dini bagnazlik bazinda degil oznel kult bir kavram olarak ele almak lazim artik. Koru korune bagnazlik artik bilimselligi reddetmek gibi; tarihin bize sundugu bir oyun olarak ele alinabilir. Bu tarihleri ve kulturleri yasanilabilir kilmak icin genclerin ilgisini cekebilmek icin bugune elestirebilirlikleriyle uyarlanmasi gerektigini dusunuyorum. Koroya kendi isteginizle mi girmistiniz? Isteksiz girdim ama arkadaslik dostluk derken muzigin tinisindan cok etkilendim. Donemin en kalabalik korosuyduk biz. 93 le 97 arasi 60 kisi... 14 yasindan 20 yasina kadar bir suru yagiz genc... Bir de yasini almis amcalar dedeler vardi kalbi olanlar vardi ayin sirasinda fenalastiklari oluyordu. Biz taze kan olmustuk. Genelde aileden aldigi egitimi pek sorgulamayan bir arkadas kitlem vardi kendi aramizda tartisirdik ama aralarinda en ucuk kacigi bendim. Zaten o yuzden de hem uzaklastim hem uzaklastirildim. Yonetime girmek istedik olmadi. Kiliseden cok sey ogrendim ama tamamini muzikal temelli goruyorum. Aileniz mi digerlerinden farkliydi siz mi akil ermeye basladigi zaman cikintiliga basladiniz? Ailem dindardir ama bagnaz degillerdir. Evde fikirlerim ortaya cikmaya basladikca rolantiye aldilar beni ellemediler. Onlar biraz degisime ugradiysa bunun sebebi de benim. Bundan da mutluyum supersonik dindar bir ailemin olmasini istemezdim. Su an baktigimda koroda kendi donemimden gencleri de goremiyorum. Cocukken ya da yakin zamanlarda Ermeni oldugunuzun yuze vuruldugu baska bir sey gibi hissettirildiginiz bir an oldu mu? Bazi devlet dairelerinde boyle problemler yasayabildik; daha cok da ailem. Ben kucuklukten tiyatro muzik ortamlarina girdim bu sektorlerde insanlar evrensel dusunur. Bu kalip icinden de cikmak istemiyorum cikarsam uzulebilecegimi dusunuyorum. Ermeni olmamin lafi bile gecmez o insanlarla. Ama bak baska dinden bir belediye baskani devletin herhangi bir mercisinde boyle biri yok. Bu hak taninmadigini gosterir. Ben halklarda problem goremiyorum. Her sey galeyan uzerine. Medya da bunu pompaliyor. Kimle konussan Ermeniyim Yahudiyim diyene Once insanlik muhim der. Politik asamaya geldiginde is degisiyor. Televizyonlarda bunlar yerine toplumsal terapi programlari yayimlansin bir suru sey degisir. Senelerce belli devlet politikalarini icine sindirmis bu egitim sisteminden medya pompalarindan gecmis kitle aslinda nufusun cogunlugu degil mi? Azinlikta olduklarini biliyorum ama milletin sinir ucuna dokunmak yoktan dusman belletmek de cok kolay. Tartistiginiz insanlar oldu mu? Su an dostum dedigim insanlarla arkadaslik sistemine gecene kadarki tanisma surecinde catismalarimiz olabiliyordu. Zaman icinde iki taraf da degistik ortayi bulduk. Bahsettigim insani Hrant Dink olayindan bir iki gun once gormustum. Bana Dilini unutma ailen yaslaniyor bunu cocuguna ancak sen aktaracaksin falan dedi. Yillar evvel bir suru konuda catistigimiz insanla bu noktaya geldik. Kalabalik bir masada birden soykirim mevzusu acilsa rahatsiz oluyor musunuz? Yok severim tartismayi. Cunku bilgin ve beynin varsa hayatta veremeyecegin cevap yok. Bunlar olmadan bir seyleri iddia ediyorsan bu zaten senin egosal problemindir. Zaten konusulan da hep kulaktan dolma seylerle... Bizim de aileden duydugumuz kulaktan dolma bilgilerimiz Dede Korkut hikâyelerimiz var. Ama ben didiklemek istemiyorum. Bu ulkedeki hayatinizi zorlastirir diye mi? Evet duzeltmek ve onarmak gerekirken yikmak mantikli degil. Sizce siradan bir Ermeni vatandasi Turkiye de her daim huzursuz mudur icten ice? Hic degil. Bir suru arkadasim var hicbirimiz rahatsiz yasamiyoruz. Bir aidiyet sorunu varsa bu bizden kaynakli degil. Biz buraya ait oldugumuzu zaten biliyoruz. Hayko ismini herkesin bilebilecegini dusunerek bu cok normalmis gibi yasiyorsun. Anormal algilaniyorsa orada bir cehalet vardir. Kultur mozaigi denilen sey dilde kaliyor demektir. Okulda Osmanli tarihi mi okutuyorsun hepimizin yeri var o tarihte. Tarihin kendisi mozaik. Zaten asil soru su yakin zamanda ne degisti? Zaten var olan bir sey neden simdi algilanamaz hale geldi? Bir de mutedil Turklerde sanki hic genc Ermeni yokmus gibi ust kattaki yasli Ermeni teyzeye topik e indirgenmis bir Ermeni algisi vardir. Bu topik duzeyindeki ilgi nasil geliyor size? Keske topik duzeyinde kalsa! Bir yandan da Ermeni kalmiyor sadece yaslilar var ortada. Sanirim fazla ciftlesen bir irk degiliz. Cok da goc eden oldu tabii. Ben Kurtulus ta oturuyorum artik bizim oralarda topik yapan teyzeler kaldi daha cok. Korkudan eve kapaniyoruz Ilkokul kitaplarinda okuma fislerinde hicbir Ermeni isminin gecmeyisi kucukken tuhaf gelir miydi? Yok o zaman kafa o kadar calismiyor. Simdi baksam sasiririm tabii. O zaman garipsemedim cunku Turkce dersiyse topu Ali tutar. Yeni kitaplarda Emre topu tut var o bile acayip geliyor. Emre nin topu tutmasina ikimiz de ayni oranda sasiririz yani. Olaylari sasaali hale getirmeye gerek yok. Hizla onarma hikâyesine gecmemiz lazim. Hayko topu tut bir onarma operasyonu olamaz mi? Yok Hayko tutamaz topu... Dedim ya paranoyaklik zamani diye o verilmis bir odun gibi dusunulebilir. Simdi ne gerek vardi? denir bizim cemaatten Simdi bize niye yaraniyorlar? derler. Paranoya sinirsiz... O degil mevcudu yasayalim ama zihinlerimizi kullanalim. Adliye onunde Orhan Pamuk a Akilli ol demeler kafasina esenin vatan icin feribot kacirmasi bir kitlesel cinnet yasanirken bu soyledikleriniz fazla naif utopik kalmiyor mu? Oyle... Korkuyoruz iste o cinnetten evimizden cikmiyoruz ki! Sen yilbasi gecesi evinden cikiyor musun mesela? Bir arkadasina Bu saatte oradan gecme demiyor musun? Gittikce kendini korumak icin dort duvar arasinda daha fazla kalmaya basliyorsun. Kendi icinde cozebilecegin tartisabilecegin seyler var bir de sistemin kendi sorunlari... Politikadan nefret eden biri olarak sistemi duzeltme isine girmeyecegim. Bizler hayatimizi hedeflerimiz dogrultusunda faydasi gorulebilecek niteliklerde surmekle mukellefiz. Sistemler de bu olanaklara bizlere saglamakla mukellef. Bir ay sonra yeni albumunuz ciktiginda sizinle muzik uzerine bir soylesi yapabilirdik. Simdi boyle bir zamanda bunlari konusmayi teklif ettigimde neden kabul ettiniz? Aslinda albumu konusuyor olsaydik da bu cumle dagarcigini kullanacaktik. Albumun konsepti korku . Nereden geliyor ki bu korku! Ayrica konusulmasi gereken bir donem. Bu yaziyi okuduklarinda insanlarin neyin ne kadar algilayacagini merak ediyorum aslinda. Farkindalik onemli. Ben kendimi Hakan diye tanitsam baska bir adam mi olacagim?