Hrant Dink in cenazesinde bir milletimizin tavrina baktim bir de Hrant’in aklina… Bazi seyler zamaninda soylenmezse sozun hakki yenmis olur dedim kendi kendime. Sonra kalemi bir parcacik olsun serbest biraktim… Bazi sok anlarinda insanlar suuralti patlamalar yasar. O anda kendisinden gizledigi seyler bile disa tasiverir. Boyle bir durumu ilk defa -Allah afiyetler ihsan etsin- Hekimoglu Ismail Agabeyde musahede etmistim. Hekimoglu Agabey Eyup Sultan Camii’nde bir sabah namazi gecirdigi rahatsizlik sebebiyle hastaneye kaldirilmis ve uzun sure yogun bakimda kaldiktan sonra taburcu edilmisti. Evine donmustu donmesine ama vucudunun yarisi gecirdigi rahatsizlik sebebiyle maruz kaldigi felci atlatamamisti. Iste boylesine agir bir darbenin ardindan Agabey suuralti patlamalar yasiyor ama Allah’tan (cc) Efendimiz’den (sas) insanliktan iman-Kur’an hizmetinden baska hicbir sey soylemiyordu. Erzincanliydi Hekimoglu Agabey… Yakin cevresi itibariyle Birinci Dunya Savasi ve savasa takaddum eden yillarda soykirimin mukabili olarak kullanilan Ermeni mezalimi’nin sahitlerinden o mezalimi fazlasiyla dinlemis birisiydi. Hani bugun bile zaman zaman yenilerine rastlanilan Musluman cesetleriyle dolu toplu mezarlar var ya iste o hadiselerden bahsediyorum… Hekimoglu Agabey cocuklugunda Ermeni zulmune dair pek cok vak’a dinlemisti annesinden babasindan ve yakin cevresinden… Ama onlari rabbinin huzuruna goturecek kadar beyninin arkasina yerlestirmemisti. Suuralti patlamalari esnasinda ortaya cikan cumleleri gordukce ic gecirmis Allahim! Boyle duru bir hayat bize de nasip olur mu?” demekten kendimi alamamistim. Rabbi ile arasina hicbir seyi sokmadigini alenen musahede etmistim. *** Hrant Dink’in cenazesinin ardindan toplumda da tam manasiyla bir suuralti patlama yasandi. Kimi Hepimiz Hran’tiz” dedi kimisi Hepimiz Ermeni” ya da Hrantimiza kiydilar”… Turk milletinin suuralti berrak bir su gibi cagladi durdu. Tipki Hekimoglu Agabeyinki gibi… Ermeni diasporasinin kiskirticiligi hangi boyutlara ulasirsa ulassin hissiyatlari ne kadar incitilirse incitilsin yine de vicdanli davranabilecegini gosterdi. Hrant Dink’in gecmisini sorgulamadan son durumunu dikkate almayi basardi. Bu durumlarda insanlarin aklina ilk gelen sey su soru olur: Turkler diyelim ki butun dunyayi Ermenistan aleyhine ayaga kaldirmis olsun. Boyle bir zamanda bir Turk aydin Ermenistan’da vurulmus olsaydi Ermeni toplumu ayni rustu ispat edebilir miydi? Turk medyasinin Hrant’i bagrina bastigi gibi Ermenistan gazeteleri de o Turk’e kucak acip esinin ve yetim cocuklarinin arkasinda kale gibi durur muydu? Sahsen bu sorulari sormak istemem. Ihtimaller uzerinde kafa yormaktansa cenazenin ortaya cikardigi tabloya bakip Iste Turk milletinin rustu” demeyi tercih ederim. Ayni kanaati Anadolu ve cevresindeki insanlarin isteseler de istemeseler de birlikte yasamak ve gelecege birlikte yurumekten baska tercihlerinin olmadigini goren Ermeni tanidiklarimiz icin de soyleyebilecegimi dusunurdum. Etyen Mahcupyan’in babasindan ve dedesinden dinlediklerine sonunda hak verip Babamin coktan ogrenmis oldugunu bilecek yasta degilmisiz...” demesi beni sasirtti. Babasi dedesinden Turklerin degismeyecegini ogrenmis. Etyen Bey’e Bosuna ugrasma Turkler degismez” temasini bir sekilde sozlerinin arasina ilistirip soylermis. Ayrica Her Ermeni nesli eskisi gibi olmayacagini Turklerin degistigini dusunerek kendisini bir sure avutur sonra Turklerin degismeyen ozuyle karsi karsiya gelir’mis. Dogrusu Etyen Bey’den daha fazlasini beklerdim. Bizim oralarda Ogudu yuvadan almis” diye bir soz vardir. Birilerine karsi sartlandirilmak istenen cocuklarin kulagina ebeveyn tarafindan fisildanan cumlelerin muessiriyetini anlatmak icin kullanilir. Etyen Bey’in bu cumlelerinden Ermeni nesillerinin Yuvadan aldiklari ogudu” asmayi basaramadiklari cikiyor neticede. Ve onlar aldiklari telkinlerin etkisiyle dedelerinin gercegine inaniyorlar. Hrant cinayetinin Etyen Bey’de meydana getirdigi suuralti patlamanin fotografi bizi uzse de gorunen bundan ibaret… *** Etyen Bey gibi insanlarin ortaya cikan fotograftan cok daha fazlasini basarmasi gerekiyor. Tabii bizlerin de. Ermeni nesillerinin yukarida aciklanan gercegini okuduktan sonra ben de kendi dedemin donemlerine dogru hayalen gittim. En azindan olayin iki tarafini yan yana getirerek bakma imkâni bulayim istedim. Ilk gozume ilisen Cuma Selamliginda Padisah Abdulhamit Han’in arabasina bomba koyan kisinin bir Ermeni olmasiydi. Sonra dogudan yurdumuza girmeye baslayan Car’in askerlerine yol gosteren ve onlarin kirli islerini ustlenen Ermeni ceteleri geldi gozumun onune. Ahirlara ve camilere doldurularak yakilan masum insanlarin cigliklari yankilandi kulaklarimda… Kilise nikâhlarinda soylenen bir soz dustu dilime birden. Iyi gunde beraberdik. Kotu gunde neden karsimizda yer aldilar ki” dedim. Oysa Ermenilere millet-i sadika” denilirdi. Icimden bir ses Sirplari hatirlatti. Onlar da bir gunde degisip Bosnak kapi komsularinin cellâdi olmamislar miydi? Ve birden Bosnaklarin katledilisine seyirci kalan komutana Hollanda tarafindan verilen kahramanlik nisaninin fotograflari canlandi hafizamda… Sonra devletimizi temsil eden Buyukelci ve konsoloslarin Ermeni orgutu ASALA tarafindan bir bir vurulusunu saydim icimden… ASALA eylemlerinin bitmesiyle ters orantili olarak PKK vahsetinin tirmanisini ve olu olarak ele gecirilen sunnetsiz” militanlari da hesaba dâhil etmek zorunda kaldim birden. Son olarak Birinci Dunya Harbi’nin ardindan ulkemizi parselleyen Batili devletlerin bugun diaspora Ermenileriyle ele ele verip actiklari Soykirim anitlari” ve parlamentolarindan gecirmeye calistiklari soykirim kanunlari’ni ekledim. Canim sikildi ve defteri kapattim. Gozumun onunde Ermenistan’da cenaze munasebetiyle toplanmis kalabaligin kaldirdigi doviz duruyordu: 1.500.001” Yekûnu bir soruya sikistirdim: Ermeniler degisti mi Etyen Bey? *** Hepimiz Hrant’iz” diyenler bakin bu hesaplarin hicbirine takilmiyor. Gecmise degil gelecege bakiyor. Gelecege bakanlarin Anadolu ve cevresini sevginin huzurun ve insanligin yuvasi olarak yeniden insa etmek isteyenlerin hakkidir; Etyen’lerin de suuraltini Yuvadan alinmis ogutlerden” kurtulmus gormek isterler. Uzeyir Garih ve Rahip Santaro cinayeti’ gibi katili yakalatilarak takibi engellenen faili mechullerden daha mechul bir cinayeti genellestirip Turklerin ozuyle” irtibatlandirmak hangi aklin neticesidir?’ sorusunun cevabini da… Etyen Bey’in yazisindaki psikolojik ogelerden hareketle Ermenilerin gozunde Turk milletinin aslinda ne kadar buyuk oldugunu aciklayan bir yazi yazmak da pekâlâ mumkundu. Ama milletimizin vicdanli tavrinin tarihî gerceklerin en aci yanlarina ragmen degismedigini bir parca da olsa ifade etme duygulari one cikti. Ben de son sozu kendime soyledim: Bu millete zayiflik yakismiyor. Eger gucsuzluge razi olursa kendi sikintisi yetmiyormus gibi bir de cevresindeki milletlerin aci aci kivranisina tahammul edememenin istirabini yasiyor.