Gazetedeki calisma masamda oturup bilgisayarin basinda ajans haberlerini takib etmeye calisirken gelen faksi hemen elime aldim. Faksta dun oldurulen Hrant Dink icin saat 14:00 te Frankfurt sehir merkezinde Zeil 94 bolgesinde anma ve katledilmesini protesto gosterisi yapilacagi haber veriliyordu. Duyuruyu okur okumaz montumu sirtima fotograf makinâmi da boynuma gecirdim ve ayaklandim. Oyle bir acele ettim ki bilgisayarimi kapatmayi bile unuttum. Acik biraktim. Yanimdakilerin hayrola boyle apar topar?... sorularina cevap bile vermeden kendimi disari attim. Gazetenin arabasina atladigim gibi 20 dakika sonra gosteri yerindeydim. Meydanda 100 kisi kadar kucuk bir kalabalik olusmustu. Basta Reuters Haber Ajansi olmak uzere Avrupa Alman ve Turk basininin buyuk ilgi gosterdigi bu anma etkinligini Hessen Ermenî Kultur Dernegi Soykirim Karsitlari Dernegi ODA Hessen Koordinasyonu Mainz Ozgurluk ve Dayanisma Dernegi Zindelfingen Enternasyonal Merkezi Imece Wiesbaden e. V. Frankfurt Turk Halkevi ve Turk – Yunan Dostluk Dernegi birlikte organize ediyorlardi. Gostericilerin ellerinde Hrant Dink posterleri ve Agos gazetesi vardi. Uc kisi temsilî olarak ceset gibi yere uzanmis uzerlerine beyaz bir ortu ve gazete kâgitlari ortulmus basinin yanina da kani temsilen kirmizi boya dokulmustu. Kucuk kiz cocuklari ise meydanda toplananlara karanfil dagitiyordu. Gostericiler Hepimiz Hrant Dink’iz Yasasin Halklarin Kardesligi Yasasin Turk – Ermenî Kardesligi Susma Sustukca Sira Sana Gelecek ve Fasizme Karsi Omuz Omuza sloganlari atiyordu. Sonra genc bir hânim temsilî olarak yere yatan cesedin basina gelerek Sari Galin adli Ermenîce agidi okudu. Hani su Turkce’ye Sari Gelin olarak cevrilen agit: Erzurum carsi Pazar leylim aman leylim aman sari gelin / Icimde bir kiz gezer oy nenen olsun sari gelin aman sari gelin aman suna yarim… Agidi okuyan kizin gozlerinden yaslar dokuldu… *** Hrant Dink’in olduruldugunu bir gun once olduruldukten 10 dakika sonra gazeteye gelen bir telefonla ogrenmistim. Calisamamistim o gun. Mesgul oldugum tum isler bir anda anlamsizlasmisti benim icin. Yasadigim ulkede Avrupa’nin orta yerinde hem etnik hem de dînsel acidan azinlik olarak yasayan bir insan olarak Hrant Dink’in acisini en samimî bir sekilde paylasabilirdim. Anaokuluna giden kucucuk cocuklara ilkokuldaki cocuklarin teneffuslerde bile Turkce konusmalarini yasaklamak icin kanunlar cikaran Federal Almanya Cumhuriyeti’nde Turkce’nin yasaklanmasini engellemek icin ( etnik boyut ) insanlarin alinterleriyle kazandiklari paralarla kendi imkânlariyla yaptiklari câmiîlerin minareli olmasina izin vermeyen bu câmiîlerde ezân okunmasina musaade etmeyen bu ulkede câmiîlerin minareli minarelerin de ezânli olmasi icin ( dînsel boyut ) mesâî harcayan bir gazeteci olarak Turkiye’de yasayan ama Turk olmayan musluman bir ulkenin vatandasi olan ama musluman olmayan Hristiyanlik dînine ve Ermenî kavmine mensub bir gazetecinin Agos gazetesinin basyazari Hrant Dink’in kalles kursunlara hedef olup cesedinin yerlere uzanmasi olumuyle olmek icin yeterliydi benim icin. Ben Agos gazetesini elbette ki biliyordum ama bu gazeteyi daha bir kez bile olsun gormemistim. Ilk defa Hrant’in olumunden bir gun sonra Frankfurt’ta katildigim gosteride gostericilerin ellerinde gordum. Hrant Dink’i taniyordum biliyordum. Agos’u okumuyordum ama Hrant’in Agos’ta cikan makalelerini alintilayip yayinlayan internet sitelerinde takib ediyordum. Hrant bazen Zaman gazetesinde de yaziyordu ve bu gazetede cikan her yazisini muhakkak okurdum. O’nu televizyonda herhangi bir tartisma programinda gordugumde ekrâna kilitlenirdim. Bunlari O oldu diye yazmiyorum herkes bunlari yaziyor diye de yazmiyorum. Kendisi cok ilgimi cekiyordu. Bir gun oldurulecegi nedense hic aklima gelmedi. Gelseydi belki O hayattayken bu satirlari yazardim. Aslinda herseyimiz farkliydi O’nunla. Dînimiz farkliydi. Dilimiz farkliydi. Etnik kokenimiz farkliydi. Memleketimiz farkliydi. Dunya gorusumuz de farkliydi yasadigimiz ulke de. Ancak bir yonumuz ortakti: Bu ulkeye dogdugumuz topraklara olan bagliligimiz. Ve bu topraklarin gercek sahipleri olusumuz. Hrant Dink kendisine sizin bu topraklarda gozunuz var diyenlere – hatirlayaniniz var midir bilmiyorum – soyle cevap vermisti: Evet biz Ermenîler’in bu topraklarda gozu var. Ama alip gitmek icin degil. Buraya gomulmek icin. Hrant’in bu sozlerini dinledigimde O’na kardesim demistim icimden kardesim Hrant. Ben Turkiyeliyim ve yerel bir insanim. Anadolululuk benim iliklerime islemis. Hem de 4 bin yildan beri sozleri de yine Hrant kardesime ait... Hersey bir yana O’na bu ulkeyi terket burdan defolup git diye tehditler savuran fasist ve uniterli tek irkli kafalara cevap verirken soyledigi sozler Hrant’in nasil bir insan oldugunu O’nun nasil bir kisilige sahip oldugunu cok acik bir sekilde anlatiyordu: Bana Turkiye’yi terk et diyorlar. Nereye gideyim? Ermenistan’a mi gideyim? Peki en ufak bir haksizliga ve zûlme tahammul edemeyen ben Ermenistan’daki haksizliklara ve zûlumlere nasil tahammul edecegim? Nasil bir kardesimizi kaybettigimizin farkindasiniz degil mi? Hrant Dink isteseydi Avrupa’nin istedigi ulkesine yerlesir orada krallar gibi yasar ustelik daha cok unlu olur ve dunyanin en meshur yazarlari arasina girerdi. Ama yapmadi Turkiye’de kaldi. Olum tehditleri mahkeme cezalari aldigi halde ulkesini terketmedi. Belki de vatan haini dedikleri bu olsa gerekti. Ve ancak cesedi sereserpe yerlere uzandiktan sonra bu ulkenin insanlari O’nun ayakkabilarinin altinin delik oldugunu ogrendi. Hrant’i benim icin anlamli kilan en onemli noktalardan biri O’nun hayatindaki kucuk bir ayrinti idi: Hrant yetimhanede buyumustu. Cocuk yuvasindan gelmeydi. Demek ki O da cocuklugunda anne – baba sevgisi gormemisti. Belki de hic sevgi gormemisti. Hic kimse O’na sevgi gostermemisti. Malatyali olan Hrant Dink Malatya Cocuk Yuvasi’ndaki cocuklarin yasadigi drami yasamisti belki de. Belki de cocuklugunda kimse O’nu sevmemisti. Ama O sevmisti. Yetimhanedeki bir cocukken bile sevmisti. Ayni yetimhanede kaldigi bir kiza Rakel’e gonlunu kaptirmisti. Cocukluk aski buyuyunce unutulur ve sadece tatli bir ani olarak kalir. Ama Hrant’inki oyle olmamisti iste. Unutmamisti Rakel’i. Demek ki cocukken bile adamakilli sevmisti. Yillar sonra izini surdu. Aradi her yerde. Ve buldu. Evlendi O’nunla. Mutlu bir âîle kurdu Rakel’le cocuklari oldu. … Ve onlarin rizkini alti yirtik ayakkabisiyla kazanmaya calisirken olduruldu. *** Mubârek Ramazan ayinda uc gunlugune Istanbul’a ugramistim. Sirf dostlarimi ziyaret etmek icin. En cok gormek istediklerimin basinda geldigi halde bir kardesimi goremedim. Bu sitede ayni sayfayi ayni sutunu paylastigimiz sevgili kardesim Abdullâh Sayar’i. Cunku kendisiyle henuz yuzyuze tanismamistik. Gorseydim ilk kez tanismis olacaktik. Ama olmadi kendisi Istanbul’da degildi Tekirdag’daydi. Yazilarindan edindigim onyargiyla Kurt oldugunu saniyordum Abdullâh’in ( bir de isminden; Kurtler’de Abdullâh ismi coktur ). Ama heyhat Kurtler’e ulkedeki en uzak bir cografyanin insaniymis meger. Telefonda konustuk. O’na Abdullâh kardes ben seni Kurt saniyordum ama sen Asyali bile degilsin dedigimde bana su cevabi vermisti: Kurtler’e zûlmedilen yerde elbette ki hepimiz Kurd’uz. Turkler’e zûlmedilen yerde Turk Araplar’a zûlmedilen yerde Arap Almanlar’a zûlmedilen yerde Alman Ermenîler’e zûlmedilen yerde Ermenî’yiz… Bu soz sur’atima oyle bir tokat gibi indi ki bu tokadin izini hâlâ atabilmis degilim. Ahizedeki ses kulagima ne kadar da tatli geliyordu Yâ Râbbi! Boyleleri halen var miydi? Zâlim kim olursa olsun zâlime karsi – Mazlum kim olursa olsun mazlumdan yana sozunun pratik hayattaki karsiligi bu oluyordu demek ki. Sen dogruydun. Allâh razi olsun bana da dogruyu gosterdin. Bugun ne sen Turk’sun ne de ben Kurd’um Abdullâh kardes. Bugun ikimiz de Ermenî’yiz. ibrahim.sediyani@hotmail.de