19 Ocak 2007 Cuma gunu saat 15:00 sularinda Trabzonlu Ogun Samast adli bir genc tarafindan katledilen Agos Gazetesi Genel Yayin Yonetmeni Hrant Dink 23 Ocak 2007 Sali gunu 10 000 vatandas tarafindan ebediyete ugurlandi. ILK TOREN AGOS TA Saat 11:00’deki ilk toren Agos Gazetesi’nin Halaskargazi Caddesi’ndeki burosu onunde yapildi. Burada toplanmis olan genis halk kitlesine konusan muteveffa Hrant Dink’in sevgili esi Rakel soyle konustu: Bugun cok acili ve onurlu olarak buradayim. Hepimiz acimizla buradayiz. Bu sessizlik bizde kederli bir sevinc yaratiyor. Bugun bedenimin yarisini sevgilimi cocuklarimin babasini ugurluyoruz. Kimseye saygisizlik etmeden slogansiz pankartsiz bir yuruyus gerceklestirecegiz. Bugun sessizligimizden buyuk bir ses verecegiz. Katil kim olursa olsun 17 ya da 27 yasinda biliyorum ki o da bir zamanlar bebekti. Bir bebekten bir katil yaratmak sorgulanmadan hic bir sey yapilamaz. Onun durustlugu seffafligi sevgisi onu buraya getirdi. Diyorlar ki O buyuk bir adamdi’. Soruyorum size O buyuk mu dogdu?’ Hayir o da bizim gibi dogdu’. Gokten degildi o da topraktandi. Yaptigi is kullandigi uslup yuregindeki sevgi onu buyuk yapti. Buyuk oldu cunku buyuk dusundu buyuk soyledi. Siz de buraya geldiginiz icin buyuksunuz. Ama bununla kalmayin bununla yetinmeyin! Nefretle hakaretle kani kandan ustun tutmakla buyuk gelecek olmaz. Yukselis karsindakini kendin gibi sayarak olur. Sevgilim! Bedenin yaslanmadan daha hasta olmadan sevdiklerine doyamadan gittin. Biz de gelecegiz sevgilim o essiz cennete...Oraya yalniz sevgi girer. Orada gercek sevgiyle bir arada ebediyen yasayacagiz. Kimseyi kiskanmayan oldurmeyen asagilamayan kin tutmayan bagislayan kardesini sayan bir sevgi Mesih’te bulunan sevgi... Hangi karanlik yaptiklarini soylediklerini unutturabilir Sevgilim! Korku mu? Yasam mi? Zulum mu? Dunyanin zevki sefhasi mi? Yoksa olum mu Sevgilim? Ben de sana yazdim ask mektubunu Sevgilim! Bunlari yazmak zor oldu Sevgilim! Sevdiklerinden cocuklarindan torunlarindan bizlerden kucagimdan ayrildin ulkenden ayrilmadin Sevgilim!. AYIN-I RUHANI Halaskargazi Caddesi’nden hareket eden cenaze korteji Elmadag-Taksim-Tarlabasi-Tepebasi-Unkapani-Aksaray-Kumkapi guzergahini izleyerek Kumkapi’daki Surp Asdvadzadzin (Meryem Ana) Patriklik Kilisesi’ne ulasti. Saat tam 14:00’te Patrik II. Mesrob Hazretleri diger ruhanilerle Patriklik binasindan Merkez Kilise’ye gecti. Toreni Patrik Vekili Basepiskopos Sahan Sivaciyan yonetirken Patrik Hazretleri de riyaset etti. Kilise ve kilisenin onundeki Sevgi Sokagi yurttaslarla tamamen dolmustu. Aziz Pavlus’un Mektubu’nu (Selanikliler’e 4: 12-17) Peder Zohrap Civanyan okurken Incil’i (Yuhanna 12: 24-26) ise Peder Krikor Damatyan okudu. Kahanayk” ve I verin Yerusagem” ilahilerinden sonraysa Patrik Hazretleri vaaz etti. VAAZ Patrik Hazretleri Ermenice ve Turkce olarak soyle konustu: Sevgili ve Yasli cemaatim Sevgili Dostlarimiz Bugun Surp Asdvadzadzin (Meryem Ana) Patriklik Merkez Kilisesinin tarihi catisi altinda melun bir suikaste kurban giden cemaatimizin degerli bir evladini Agos Gazetesi genel yayin yonetmeni muteveffa Hrant Dink’i ebediyete ugurlamak uzere toplanmis bulunuyoruz. Merhumun Malatya’da baslayan yasam cizgisi bugun son noktasina ulasiyor. Zorluk ve mucadelelerle gecen yasami Hrant Dink’te cesur duygusal ve gozupek bir karakter yaratti. Boylece o adalet vicdan ozgurlugu ve insan haklari savunucusu ve sancaktari oldu. Bedeli ne olursa olsun inandigini dusundugunu soyler bir seyi yapmasi gerektigini dusunuyorsa yapardi. Hrant etnik kokenine oldugu kadar vatanina da bagliydi. Dogdugu yeri buyudugu ulkeyi yasadigi ulkenin insanlarini kendi ait oldugu koklerin degerlerini reddetmeden sevebildi. Cesur cikislari onun din irk koken farki gozetmeyen insan sevgisiyle dolu durust Anadolu insani karakterinin disavurumuydu. Hrant bu durusuyla Allah’in emrini uygulamaktaydi: Oc almayacaksin. Halkindan birine kin beslemeyeceksin. Komsunu kendin gibi seveceksin.” (Levililer 19:18). Ayni zamanda Resulun emrini de yerine getiriyordu: Allah’i seven kardesini de sevsin” (I. Yuhanna 4:21). Hrant her iki aidiyetini de insanlar arasinda surmekte olan olumsuz onyargilari kaldirmak icin kullandi. Demokrasinin atesli bir savunucusu oldu ve onu ideal toplumun onsarti olarak kabul etti. Merhumun esine yaptigim taziye ziyareti esnasinda Hrant’in Mesih Isa Efendimiz’i Kurtaricisi ve Rabb’i olarak kabul ettigini memnuniyetle ogrendim. Biz Hiristiyanlar icin kurtulus iste budur. Isa nin Rab oldugunu agzinla acikca soyler ve Allah’in O nu olumden dirilttigine yurekten iman edersen kurtulacaksin. (Romalilar 10:9). Sevgili inananlar Allah dunyayi o kadar cok sevdi ki biricik Oglu nu verdi. Oyle ki O na iman edenlerin hicbiri mahvolmasin hepsi sonsuz yasama kavussun.” (Yuhanna 3:16). Ayrica Isa Mesih Efendimiz soyle diyordu: Insanlar yasama bol yasama sahip olsunlar diye geldim.” (Yuhanna 10:10). Ancak maalesef bir cok insan bu bol yasama” kavusamiyorlar cunku insanlik gunahlarinin coklugundan dolayi Allah’tan uzak kaliyor. Aziz Havari Pavlus soyle yaziyor: Cunku herkes gunah isledi ve Allah’in yuceliginden yoksun kaldi.” (Romalilar 3:23). Ayrica gunahin ucreti olum dur der (Romalilar 6:23). Sevgili Cemaatim Allah bize sevgisini Isa Mesih Efendimiz araciligiyla gosterdi. Cunku biz daha gunahlarimiz icindeyken Rab Isa Mesih bizler icin oldu. Kutsal Yazilar uyarinca Mesih gunahlarimiza karsilik oldu gomuldu ve Kutsal Yazilar uyarinca ucuncu gun olumden dirildi. Daha sonra Petrus’a sonra Oniki Havariler’e gorundu. Daha sonra da bes yuzden cok kardese ayni anda gorundu.” (I. Korintoslular 15: 3-6). Isa Mesih Efendimiz bir keresinde Aziz Havari Tovmas’a soyle demisti: Yol gercek ve yasam Ben im. Benim araciligim olmadan Goklerdeki Peder’e kimse gelemez.” (Yuhanna 14:6). Bu nedenle biz Hiristiyanlar Isa Mesih’i sahsen Rabbimiz ve Kurtaricimiz olarak kabul etmek gerektigine inaniyoruz. Mesih’i kabul etmemiz gerekiyor cunku kendisini kabul edip adina iman edenlerin hepsine Allah’in cocuklari olma hakkini verdi. Onlar ne kandan ne beden ne de insan isteginden dogdular; tersine Allah’tan dogdular.” (Yuhanna 1:12-13). Mesih’i ancak imanla kabul edebiliriz. Efeslilere yazilan mektupta ise soyle denilmektedir: Iman yoluyla lutufla kurtuldunuz. Bu sizin basariniz degil Allah’in armaganidir. Kimsenin ovunmemesi icin iyi islerin odulu degildir.” (Efesliler 2: 8-9). Rab Isa Mesih yureklerimizin kapisinda duruyor ve sesleniyor Iste kapida durmus kapiyi caliyorum. Biri sesimi isitir ve kapiyi acarsa onun yanina girecegim; ben onunla o da benimle birlikte yemek yiyecegiz.” (Esinlenme 3:20). Isa Mesih dagdaki vaazinda Ne mutlu dogruluga acikip susayanlara! Cunku onlar doyurulacaklar” dedi (Matta 5:6). Merhum Hrant’in vefati vesilesiyle gelen tum taziyeler hep ayni fikir etrafinda sekilleniyordu; o adalet askiyla calisti ve tum yuregiyle adaletin meyvelerini tatmayi diledi. Cunku Baris icinde eken baris yapicilari dogruluk urununu bicerler.” (Yakup 3:18). Hrant’i sadece gazeteci olarak taniyanlarin buyuk bir cogunlugu kimsesiz cocuklar icin yaptigi ve onun insansever kisiliginin bir belirtisi olan calismalardan habersizdirler. Hrant cocuklugunda bir cok cocugun sahip oldugu mutluluktan mahrum kaldi. Teselliyi ise daha sonra cocuklara hizmet etmekte buldu. Cocuklari sevdi. Kendi cocuklari gibi onlara ozen gosterdi. Cocuklarin sevincine ortak oldu ve cocuklugundaki aci anilara boylelikle teselli buldu. Hrant Turkiye Cumhuriyeti vatandasi bir Ermeni’ydi ve tum yasami boyunca boyle calisti. Bu vesileyle su soruyu sormak istiyorum; bu gibi suikastlerden sonra maktulun kefeni uzerinden siyaset yapmak evrensel ahlak kurallarina ne kadar sigar? Aci hepimizindir. Kayip hepimizindir. Taziye aciyi paylasmak aciyi hafifletmek demektir. Bu nedenle olayi kinarken ulkemiz aleyhine yapilan olumsuz aciklamalar yureklerde yeni yaralar acmaktadir. Bu tur davranislar merhum Hrant’in yaklasimina tamamen aykiri dusmektedir. Bu vesileyle Cumhurbaskani Sayin Ahmet Necdet Sezer baskanligindaki tum devlet erkanina tum resmi kurum ve kuruluslara ve iyi niyetli tum yurttaslarimiza bu acili gunlerde merhumun ailesine ve cemaatimize gosterdikleri destekten ve yakin ilgiden dolayi tesekkur ediyoruz. Olaganustu duyarlilik sergilenmesi ve en kisa zamanda failin yakalanmasi ise memnuniyet vericidir. Ancak kesinlikle yeterli degerlidir. Gercek azmettiricilerin belirlenmesi ulkemizin baris ve huzur ortami acisindan zorunludur. Bir Hristiyan din gorevlisi ve bir insan olarak her zaman ve her sartta en kutsal hak olan yasama hakkina saldiranlari bir kez daha lanetliyorum. Fikir ve dusunce ozgurlugune saygili ve deger veren insanlar olarak bazi insanlarimizin fikirlerini paylasmasak bile hic kimsenin fikirlerinden dolayi birakin katledilmesini yargilanmasini ve ceza almasini bile kabul etmemeliyiz. Devletimizin ve Turk halkinin Ermenilerin binlerce yildir bu topraklarda yasayan T.C. vatandaslari olduguna yabanci ve potansiyel dusman olmadigimizi kabul edeceklerine bizlerin dusman olarak algilanmamiza neden olan uygulama tutum ve zihniyeti degistirmek icin okul kitaplarindan ve okullarimizdan baslayarak toplumdaki bu Ermeni dusmanligini yok etmeye yonelik calismalarin ivedilikle ele alinacagina dair inancimizi hala koruyoruz. Hrant’in mucadele ettigi konularin basinda Turk - Ermeni diyalogunun gelismesi vardi. Bu konuda onemli mucadeleler verdi ve bu mucadelesi karsisinda olusan tepkileri cesurca gogusledi. Ne mistik bir olgudur ki kendi cenaze merasimi Turkiye ve Ermenistan yetkililerinin bir araya gelmesi icin bir vesile oldu. Biliyoruz ki bu vesilenin gercek bir diyaloga donusmesi hepimiz gibi onu da mutlu ederdi. Duamiz sudur; Allah ulkemizin esenligini korusun vatandaslarimizin kardeslik sevgisini guclendirsin dunyaya baris bahsetsin ve insanlarin yuregine sevgi tohumlari eksin. Kotuluk uzaklassin umitsizlik yok olsun ve Allah’in kutsal iradesi her yerde hakim olsun. Her seye Kadir Allah’in Kutsal Ruh’u icimizdeki tastan yurekleri cikarsin bize etten bir yurek versin. Boylece O’nun iradesini izlememiz buyruklarina uyup onlari uygulamamiz mumkun olabilecektir (Hezekiel 36:26-27). Merhum Gecen Pazar tum dunyadaki Ermeni kiliselerinde Surp Badarak ayininden sonra yapilan ozel dualarla anildi. Bu vesileyle Turkiye ve Ermenistan Cumhuriyetlerinin temsilcilerine dost ulkelerin temsilcilerine ayrica Basepiskopos Khajag Barsamyan tarafindan temsil edilen Tum Ermeniler Katolikosu 2. Karekin Hazretlerine Basrahip Sahe Panosyan tarafindan temsil edilen Kilikya Katolikosu 1. Aram Hazretlerine biraderane tesekkurlerimizi sunariz. Merhumun cenazesine katilmak icin aramizda bulunan Romanya ve Bulgaristan Ermenileri Ruhani Onderi Basepiskopos Dirayr Mardikyan’a Almanya Ermenileri Ruhani Onderi Basepiskopos Karekin Bekciyan’a da tesekkurlerimizi sunuyoruz. Merhametli ve bagislayici Allahimiz Hrant’in ruhunu kabul etsin. Yargi gunu ona merhamet etsin taksiratini affetsin ve semavi solmayan taclarina layik etsin. Huzur icinde yatsin. Bir kez daha merhumun esi sevgili Rakel’e evlatlarina cemaatin tum uyelerine tum basin mensuplarina ve tum yurttaslarimiza taziyelerimi sunar Kutsal Ruh’un tesellisini dilerim. Amin.” PATRIKLIK BINASI ONUNDE TOREN Hrant Dink’in naasinin bulundugu tabut kilisedeki torenden sonra Patriklik binasinin girisine getirildi. New York Basepiskoposu Khajag Barsamian burada Tum Ermeniler Katolikosu II. Karekin Hazretlerinin Patrik Hazretlerine yazdigi taziye mektubunu okudu. Toren Hokvots” ve hep birlikte soylenen Rabb’in Duasi ile son buldu. BALIKLI ERMENI MEZARLIGI’NDA TOREN Hrant Dink’in naasinin bulundugu tabut daha sonra Balikli’daki Ermeni Mezarligi’na goturuldu. Mezarliktaki toreni Almanya Ermenileri Ruhani Onderi Basepiskopos Karekin Bekciyan yonetti. Hrant Dink’in naasi buradaki aile kabristaninda topraga verildi. Gedikpasa Ermeni Protestan Kilisesi Vaizi Krikor Agababoglu merhumun kabri basinda Turkce bir konusma yapti. BEZCIYAN SALONU’NDA KAHVE Cenaze torenine katilanlar mezarliktan sonra Kumkapi Patriklik Merkez Kilisesi’nin Bezciyan Salonu’na donduler. Konuklara burada kahve ve irmik helvasi ikram edildi.