Avrupa Insan Haklari Mahkemesi Turkiye yi mahkum etti... Mahkeme Azinlik vakiflarinin mulkiyet haklarinin ihlal edildigine karar verdi Turkiye’deki Azinlik vakiflarina 1970’li yillardan itibaren yasatilan bir haksizliga Avrupa Insan Haklari Mahkemesi Dur! dedi. Kamuoyunda 36 Beyannamesi davalari” olarak da anilan konuda Turkiye’nin azinlik vakiflarinin mulkiyet haklarini ihlâl ettigine karar verildi. Fener Rum Erkek Lisesi Vakfi’nin 1997 yilinda yaptigi basvuruyu 9 Ocak 2007 tarihinde karara baglayan AIHM Turkiye’nin Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi’nin (AIHS) mulkiyet hakkiyla ilgili 1’inci protokolunun 1’inci maddesini ihlâl ettigi gorusune vardi ve Turkiye’nin magdur Rum vakfinin mulklerini iade etmesini aksi durumda 890 bin Euro odemesini kararlastirdi. Karar Strasbourg Mahkemesi’nde Ankara’ya karsi Musluman olmayan dini Azinlik vakiflari tarafindan acilmis ilk dava hukmu olmasi bakimindan onem tasiyor ve benzer diger davalar icin ornek teskil ediyor. Mulkiyet hakki ihlali Davaci vakif 1997 yilinda AIHM’e basvurmus ve biri Beyoglu digeri Kadikoy’de bagis yoluyla elde ettigi iki ayri gayri menkul icin 1952 ve 1958 yillarinda Istanbul Valiligi tarafindan kendisine verilen tapularin Hazine’nin girisimi uzerine 1996 yilinda mahkeme karariyla elinden alinmasini protesto etmisti. Vakif 40 yili askin bir sure soz konusu gayrimenkullerin yasal sahibi olduktan ve bu gayrimenkuller icin vergi odedikten sonra gelen bu kararin Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi’nin mulkiyet hakki ve ayrimcilikla ilgili maddelerine aykiri oldugunu savunuyordu. Turk mahkemeleri tapulari iptale gerekce olarak; 1974 yilinda Yargitay’in Azinlik vakiflarinin mulk edinmelerine iliskin aldigi bir karari gostermisti. AIHM’nin aciklanan gerekceli kararinda 1950’li yillarda tapular vakif adina kaydedilirken hicbir kamu otoritesinin buna karsi cikmadigi ve kayit islemlerinin donemin Turk yasalarina uygun sekilde gerceklestigi belirtildi. Kararda son yillarda vakiflar kanununda yapilan degisikliklerle beraber Turk hukuk sisteminin cemaat vakiflarinin gayrimenkul elde edebilecegini kabul ettigine vurguda da bulunuldu. Bu tespitlerden yola cikan AIHM kararinda Ankara’nin Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi’nin mulkiyet hakkiyla ilgili 1 numarali Protokolu’nun 1’inci maddesini ihlal ettigi hukmune yer verdi. AIHM karari geregi Turkiye ayrica 20 bin Euro mahkeme masrafi odeyecek. Turkiye’nin 7 yargictan olusan 2’inci dairenin kararina itiraz edip davayi buyuk daireye goturme hakki bulunuyor. AIHM’nin 21 yargictan olusan buyuk dairesi temyiz mahkemesi ozelligi goruyor. AIHM Fener Rum Erkek Lisesi ile Yedikule Surp Pirgic Ermeni Hastanesi Vakfi’nin Turkiye aleyhine yaptiklari sikayet basvurulari icin 20 Eylul 2005 tarihinde ortak bir durusma duzenlemisti. AIHM’deki durusmaya hukumetin avukatlariyla birlikte Vakiflar Genel Mudurlugu ve Maliye Bakanligi’ndan uzmanlar da katilmisti. Turk hukumetinin avukatlari azinlik vakiflarinin tasinmaz edinme ehliyetine sahip olmadiklarini’ belirterek basvurunun reddedilmesini istemisti. Turkiye’de konuyla ilgili 1935 yilinda cikan yasaya atifta bulunan avukatlar 1936 yilinda vakiflar tarafindan verilen beyannamelerin tasinmaz edinme hakkini saglamadigini savunmuslardi. Vakif avukatlariysa tasinmaz edinme haklari oldugu’ gorusunu savunarak kendilerine ayirimcilik yapildigini iddia etmislerdi. Turk mahkemelerinde kendilerine hediye ve bagis olarak verilen tasinmaz mallarin mulkiyet hakkina iliskin actiklari davalari AIHM’nin gundemine getiren azinlik vakiflari Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi’nin (AIHS) mal ve mulkiyetin korunmasiyla ilgili 1’inci protokolunun 1’inci maddesinin ayirimciligin yasaklanmasiyla ilgili 14’uncu ve adil yargilanma hakkiyla ilgili 6’nci maddenin ihlal edildigini ileri surmuslerdi. AIHM daha once aldigi bir kararla soz konusu iki basvuru icin ortak bir durusma yapilmasi gorusunu benimsemisti. AIHM’nin verdigi bu karar Turkiye’nin olasi itiraziyla buyuk dairede bozulmadigi takdirde iadesi istenen yaklasik 900 tasinmaza emsal teskil edebilecegi icin onem tasiyor. M. A. Sahin: Yasa’da degisiklik yapilabilir” Hukumet Avrupa Insan Haklari Mahkemesi’nin kararinin ardindan Cumhurbaskani Ahmet Necdet Sezer tarafindan Meclis’e iade edilmis olan Vakiflar Yasasi’nda degisiklik yapmaya hazirlaniyor. Basbakan Yardimcisi Mehmet Ali Sahin Fener Rum Erkek Lisesi Vakfi’na ait iki mulkun tapusunun 1996 yilinda mahkeme karariyla iptalini mulkiyet hakkini ihlal sayan ve iade olmazsa 910 bin Euro tazminata hukmeden AIHM kararini yorumladi. Sahin AIHM’nin kararindan once Cumhurbaskani Sezer’in 9 maddesinin yeniden ele alinmasi amaciyla iade ettigi yasada Anayasa’ya aykirilik gormediklerini ancak AIHM’nin dunku kararinin kendilerine yeni bir yon cizdigini kaydetti. Yasada ucuncu kisilere gecen tasinmazlar konusunda hicbir hukum bulunmadigini belirten Sahin Ucuncu kisilere gecen tasinmazlar icin kendilerine tazminat odenecegine dair bir hukum yasaya konabilir’’ dedi. Konu Bakanlar Kurulu’na gidecek Yasa konusunda hukumetin tavrinin henuz belirlenmedigini konunun Bakanlar Kurulu’nda ele alinacagini anlatan Sahin ’Konuyu Bakanlar Kurulu’na getirecegim. AIHM’in karari dogrultusunda yeniden degerlendirip ne yapilacagina karar verecegiz’’ diye konustu. AIHM’nin kararinda yasaya atifta bulunuldugunu hatirlatan Sahin bu nedenle Vakiflar Yasasi’nin askiya alinmasi yerine mutlaka duzenleme yapilmasi gerektigini ifade etti. AIHM’nin karari emsal olacak’ diyen Sahin Turkiye’nin konuyla ilgili yasal duzenleme yapmamasi halinde cok yuksek tazminatlar odemek zorunda kalabilecegine dikkati cekti. Sahin karar verilmesi halinde yasanin Meclis tatile girmeden yeniden ele alinabilecegini soyledi. Olum fermani cope atildi” 20 yildan bu yana Fener Rum Erkek Lisesi Vakfi’nin avukatligini yapan Gulten Alkan Fener Rum Erkek Lisesi Vakfi Baskan Yardimcisi Yordan Yordanoglu Kurucu Tanas Angelidis ve uye Pandeli Vingas’la birlikte yaptiklari basin toplantisinda davanin acilma sureci dava ile ilgili gelismeler ve davanin sonucunda alinan kararin sonuclari hakkinda bilgi verdi. Avukat Alkan AIHM’nin bu karari ve Basbakan Yardimcisi Mehmet Ali Sahin’in yapmis oldugu son aciklamalarla birlikte 8 Mayis 1974 tarihinde alinan ve gayrimuslim vakiflar icin olum fermani anlamina gelen kararin cope atildigini ifade etti.