Washington merkezli Ermeni Uluslararasi Politika Arastirma Grubu (AIPRG) 13-14 Ocak ta Erivan da Turkiye dahil sekiz ulkeden uzmanlarin katilacagi bir konferans duzenliyor. Konu Ermenistan-Turkiye sinirinin acilmasinin iktisadi ve sosyal sonuclari. Sponsorlugunu ABD Uluslararasi Kalkinma Ajansi (USAID) Washington merkezli Avrasya Vakfi ve Erivan daki Britanya Buyukelciligi nin yaptigi konferansta 1993 ten beri kapali olan Turkiye-Ermenistan sinirinin acilmasinin iki ulkenin guvenligine ekonomisine ve bolge halkinin hayatina olasi etkileri konusulacak. Siniri acacak siyasi iradenin eksikligi Erivan gibi Ankara ya da Ermeniler kadar Dogu Anadolu halkina da zarar verirken o iradenin potansiyel getirisini tartisip gelecege bakmaya niyetli bir konferans bu. Sarkisyan in cagrisi Ermenistan Savunma Bakani Serj Sarkisyan in 22 Aralik ta Wall Street Journal da yayimlanan makalesi de gelecege bakiyordu. Bush yonetimince onemle not edilen bu makale Turkiye den ciddi bir karsilik gormedi. Sarkisyan Soykirima ragmen basligi altinda Turkiye ile Ermenistan arasinda her alanda normal iliskilerin onkosulsuz baslatilmasi cagrisinda bulunmus soykirimin taninmasinin da kosul olmadigini belirtmisti. Su cumleler Sarkisyan in: Diplomatik iliskiden iliskilerimizi zorlayan konulari asmanin bir yolu olarak yararlanmak istiyoruz. Birbirimizle konusmaya baslamadikca cozumlere ulasmayi bekleyemeyiz. Turkiye nin AB uyelik muzakareleri ve belki gelecekte AB ye uye olmasi bolgemizin iktisadi acidan daha guclu ve istikrarli olmasina hizmet edecek. Bu hem Turkiye nin hem Ermenistan in cikarinadir. Surekli dusman kalamayiz. Kalabilsek de boyle dusman olmanin anlami yok. Oyleyse gelecegimiz adina ilerleyelim. Ermenistan hazir Sarkisyan siradan bir siyasetci degil. Temmuzdan beri iktidardaki Cumhuriyetci Parti de lider konumunda. ABD li yetkililere gore 2008 cumhurbaskanligi secimlerinde Robert Kocaryan in yerine gecmeye en yakin aday. Turk-Ermeni Is Gelistirme Konseyi (TABDC) es baskani Kaan Soyak Sarkisyan in cagrisinin ciddiye alinmasini isteyenlerden. Soyak New York-Washington hattindaki soylesimizde Turkiye bekle-gor politikasini birakip Kafkas sorununa aktif bicimde egilmeli. Ermenistan la dogrudan diyalog baslamali. Iki disisleri arasinda mektup gidip gelmesiyle bir yere varilamaz. Hukumetin gorevlendirecegi siyasi sifata sahip bir kisi Erivan a gidip Ermenistan Disisleri Bakani Vartan Oskanyan la gorusmeli diyor. Turkiye bu adimi atsa ne olur? Erivan la yakin temastaki Soyak in soyledikleri ile bolgeden sorumlu ABD Disisleri yetkililerinin aktardiklari birbirini tutuyor. Soyak a gore Turkiye iliskileri normallestirme niyetiyle Erivan a giderse Ermeni yetkililer Ankara nin ortak tarih komisyonu onerisini kabul etmeye; Kars Antlasmasi ni tanimaya ve Minsk Sureci kapsaminda Daglik Karabag Ermenilerinin guvenliginin Turkiye nin de katkisiyla garantilenmesi ardindan buradan cekilmeye hazirlar. Dahasi Soyak Erivan in boyle bir acilim ertesinde cesitli parlamentolardaki soykirim tasarilarina destek vermekten de vazgececegini savunuyor. Kongre deki durum Soykirim tasarilarinin belki de onu en acik olani muhtemelen subatta ABD Temsilciler Meclisi ne sunulacak. Yeni Meclis Baskani Nancy Pelosi nin tasariyi desteklemek konusunda Ermeni derneklerine sozu var. Tasarisinin olasi sponsoru Demokrat Adam Schiff in cevresine gore Yeni tasari Temsilciler Meclisi Uluslararasi Iliskiler Komitesi nden hizla gecer; genel kurula sunulmasi icinse 2008 beklenebilir. Konuyu bol bol tartisacagimiz bir doneme girerken Ermeni soykirimi meselesinin ABD siyasetindeki yerini dogru anlamamizda yarar var: 1. Soykirim tasarisina bircok Kongre uyesi Ermeni kokenli secmenden oy almak icin bircogu da insani ve ahlaki nedenlerle sahip cikiyor. 2. Tasariya karsi cikan ABD li yetkililer bunu Ermenilerin soykirima ugramadigina inandiklarindan degil Turkiye ile iliskilerin bozulmamasi icin yapiyor. 3. Ankara nin soykirim olmadi diyerek tasariya karsi etkili olmasi imkansiz. 4. Tasariyla mucadelenin bir yolu Turkiye nin stratejik onemini Kongre uyelerine anlatmasi. Ayrica Turkiye kendi tarihini kendi icinde ve her duzeyde acikca sansursuz baskisiz tartisma olgunlugunu gosterebilir. Dahasi Erivan la iliskileri normallestirerek konuyu gercek kulvarina tasiyabilir. Tabii ilan panolarini Ayina yildizina kurban olayim diye donatmaktan siyasi kazanc umulan bir ortamda bunlar busbutun imkansiz degilse.