Ama bu birlesmenin olabilecegine sadece dinlerin tarihini bilmeyenler ve isguzarlar inanir Papa 16. Benedictus hic kuskusuz Turklerle iyi diyalog kuramayarak goreve basladi. Prof. Joseph Ratzinger diye bildigimiz bu teolog bildigi bircok dille unludur. Ustune Vatikan in misyonlari ve akidesiyle ilgili iliskilerini yonetmekle tanindi. Iste o zaman Turklerin AB ye girisine karsi cikti. Simdi Turkiye yi resmen ziyaret ediyor. Bunun icin Ankara ya gelecek. Ama ote yandan ve on planda Rum-Ortodoks Patriki Bartholomeos cenaplarinin davetlisi olarak Istanbul da bulunacak. Aslinda 1960 larda VI. Paul ile baslayan bu birlesme ziyaretleri 40 yillik bir surec teskil ediyor. Buna ragmen Ortodoksluk ve Katolikligin birlesebilecegine sadece kendi dinlerinin tarihini iyi tanimayanlar ve bizdeki bazi isguzar cevreler inaniyor. Iki kilisenin birlesmesi mumkun degil. Birinci sebep; Filique meselesi. Ortodokslarin gorusune gore; Kutsal Uclu de Baba ile Ogul un iliskisini yanlis tespit eden bu Latince ceviri Katolik inancinda bir sapkinlik yaratmis. Diger sebep Roma daki Papa nin sadece esitler arasinda birinci yere sahip bir psikopos olarak degil ulûhiyeti olan ruhani ve Tanri nin yeryuzundeki vekili sayilan bir kilise babasi statusunu ileri surmesi. Iste Ortodoks kilisesi bunu katiyen kabul etmiyor. Birlesme orada kaldi Aslinda bu ilk birlesme tesebbusu degil; 1442-1444 Floransa ve Ferrara konsillerinde gittikce eriyen ve Turklerin kapisina dayandigi Bizans (Dogu Roma) Imparatorlugu Bati Katolik aleminden acil yardim istemisti. Papaligin itaat sartini Imparator Manuel Paleologos caresiz kabul etti. Konsilde Dogu dunyasinin âlim Metropolit i Bessarion nefis tovbe nutuklari atti. Ondan asagi kalmayan Katolik dunyanin kardinali Cesarini de tovbe edenleri bagrina basan kilise adina konustu. Ortam muhtesemdi birlesildi ama birlesme orada kaldi. Ne Rusya ne de Bizans birlesenleri kabul etti. Moskova Rusyasi Baspsikopos Isidor u hapse atti. Besarion lanetlendi. Bizans in gozde din adami eski Patrik Ghennadios tu. Fatih fetihten sonra onu yine patrik tayin etti. Ortodoksi ve Katoliklik o gun birlesememisti. 1204 Hacli istilasi sirasinda sehirde yapilan yagma katil irza gecme bizzat Ayasofya nin asagilanmasi butun imparatorlukta 50 yil suren Katolik zulmunun yani sira; Girit Adalar ve Kibris taki Venedik hakimiyetinin biraktigi agir yaralar Helen dunyasiyla Bati yi onulmaz bicimde uzaklastirmisti. Ote yandan Ortodokslugun asil mekani Rusya ne kadar batililassa da batiya supheyle bakar. 19 uncu yuzyilda Caadayev disinda Katolisizmi gerekli goren filozof pek bulunmaz. Rusya nin zengin edebiyati ve felsefesi batiya karsi Ortodokslugun sampiyonlugunu yapar. Sorun: Iyi tanimamak Nitekim Uniat adi altinda dogulu ibadet adetlerini ve kiyafetlerini saklayarak bati kilisesine baglanan Ukraynali ve Slav ve az miktarda Yunanli cemaatler disinda pek kimse bu birlesmeye iltifat etmedi. Bugun de genis Ortodoks âlemi bu birlesmeye itibar edecek gibi gorunmuyor. Kilisenin sorunlari bizi ilgilendirmez ama bu gerekceyle Turkiye nin siyasetini dalgalandirmak pek akillica gorunmuyor. Roma daki Papa ve Istanbul daki Patrik in iliskileri bazilarinin buyutecegi kadar yogunlukla kabul edilmis degil. Yeni Vatikan misali bir Ortodoksluk merkezinin ortaya cikmasi da sadece bizdekilerin inanacagi hayal. Kimileri Bizi yutacaklar diyor. Pembe ufuklari hayal etmekte de felaket endisesinde de ne kadar kolayciyiz. Osmanli nin vakur gorunumu ama her seyi gozleyen genis bilgi dagarcigi bugunku toplumumuzda yok. Maalesef Hiristiyan dunyasini yeterince degerlendiremiyoruz. Bilgimizin azligi olcusunde gurultu kopariyoruz. Sozde olumlu veya olumsuz yaklasimlarin temelinde tek ortak nokta var: Iyi tanimamak. Papa nin ziyaretinde iki noktayi birbirinden ayirmaliyiz. Birincisi diplomatik iliski icinde oldugumuz bir devletin reisini agirliyoruz. Devleti taniyan biziz. 19 uncu yuzyilda Osmanli nin Papaligi ruhani olarak tanimasindan sonra Cumhuriyet in ilk doneminde yani Lateran Antlasmasi ni takiben dahi Vatikan ile diplomatik iliski kurulmamisti. Fakat II. Dunya Savasi ndan sonra diplomatik iliski kuruldu. Bu unutulmayacak bir nokta. Ikincisi ise Turkiye de kucuk bir Katolik azinligin ruhani liderinin ziyaretinin soz konusu olmasidir. Bu lider oteki kilisenin lideri tarafindan davet edildi ve kucaklasmaya geldi. Bu iki yonu birbirinden hem ayirmak hem de bir arada dusunmek konumundayiz zor bir is. Fakat bilmeli ve yapmaliyiz. Aciklama Star ve Sabah gazetelerinde Gokkafes insallah yikilir diye bir baslik bana atfedilmis. Bu biraz beddua havasi tasiyor. Benim deyisim metnin icindeki gibidir. Parasini verin tazminati odeyin silueti kurtarmak icin yikilmasi gerekir dedim. Bunu gazetelerin bir ifade hatasi olarak kabul ediyorum. Yine de ilgi gosterdikleri icin tesekkur ederim.