Edebiyat aklin ozgurlesmesi ustune kurar varolusunu. Kendine yarattigi sonsuz ozgurluk alanindan dogru bakar okur hayati. Dunyayi dile tercume ederken ufku siyasi sinirlarla belirlenmez. Edebiyat dogasi icabi ozgurlukcudur. Tabularla zehirlenmeye direnir. Kendi kurallari kendi diliyle mesguldur. Orhan Pamuk un Nobel Edebiyat Odulu nu almis olmasi yurdumuz Kuzey Kibris ve butun temsilciliklerimizde hic de yadirganmayacak tepkilerle karsilandi. Pamuk un romanlarini okuyanlar dunyanin burasinda yasayanlarin bu ikircikli ruh durumlarini zaten anlatmis oldugunu hatirlayacak. Ama derdimiz okumayanlarla. Okumayan cocuk kalmasin kampanyalariyla cocuklari bir bir kendi beter maariflerine teslim etmeyi aydinlanma zanneden kucuk hesaplarin buzlu sularinda kulac atarken okumaya vakit takat merak bulamayan ikirciklilerden bahsediyoruz. Orhan Pamuk un evlatliktan reddi kampanyasini baslatanlardan. O sirada su anki tepkilerin de hangi damardan beslendigini yazmisim: Oncelikle Orhan Pamuk u sevimli dost olmak isteyecegimiz bir insan olarak gorup ona gonul sofralarimizda yer acmak zorunda olmadigimizi hatirlatmakla baslayayim. Kaldi ki kendinin de boyle bir talebine tanik olmuslugumuz yok. Soylesilerinde defalarca belirttigi gibi yazi seruvenini yalnizlikla besleyen edebi yaratisini inzivadan devsiren bir yazardan soz ediyoruz. Mesele Pamuk un dunya capina yukselip bu milletin denetiminden bir olcude siyrilmisliginin medya kiskirtmasiyla kamuoyunda yarattigi hircinliktir. Pamuk romanlari hemen hemen butun dunya dillerine cevrilmekle kalmamis o dillerin de hayranlikla okunan her firsatta odullendirilen bir yazari olmustur. Ona yonelik hircinligimizi besleyen de iste budur. Cunku bu Turkluk denilen belali ailenin fertleri olarak hepimiz gayet iyi biliriz ki yen icinde kalan kirik kollardan biri olmaktan kurtulani kalanlar hakkinda soz alani varligimizi tehdit olarak gormeye mecburuz. O artik yaban ellerde sozu dinlenen insanlik tarihinde kendine bir sayfa acmis her seyden ote dunyanin gozunde Cumhurbaskanimizdan ve ordumuzdan bile daha itibarli bir vatandas olmustur. Bunun hazmedilebilmesi elbette cok guc. Ama toplumlarin enfantil cemaat durtulerinden kopup tekamul edebilmesi icin butun dunya dillerinde karsiligi olan yaraticilarinin yolunu acip onlari en azindan hirpalamamayi becerebilmesi gerekir. Aksi takdirde surgun yaraticilari yetistiren bir kultur olarak dilinizi dunyayi inandiramadiginiz mazlumiyet manzumelerine rehin birakirsiniz. Bu biz kimdir? Keske edebiyattan konusabilsek. Iste bu Nobel odulu bir gun edebiyattan konusacagimiz noktaya da gelebilecegimiz umudu asiladigi icin onemli. Her seyin fiyatini bilip hicbir seyin degerini bilmeyen sinikler durmus bir cirpida zamana direnememis etkisi uzun soluklu olamamis Nobelli yazarlarin listesini cikariyor bu odulun (parasi disinda) hic de onemli olmadigini vurguluyor. Oduller konusunda ozellikle bu odul konusunda onlarca yildir suregelen tartismalari bugun kendileri baslatmis gibi afili bir duruslari var. Ama icinde juri olan her kurum zaten sonsuza dek tartismaya aciktir. Su an Nobel ustune bir cirpida bir yigin bilgi dokup bu kadar coskulu tartisabiliyor olmaniz Nobel in hâlâ dunyanin en saygin odullerinden biri oldugunun kaniti. Ajanslardan ilk haber olarak gecmesi dunyanin her kosesinde merak uyandirmasi da cabasi. Odul denilen sey de zaten bu kadar bir seydir iste. Nobel aldi diye insan savasi durduramaz dunyadaki acliga cozum bulamaz ama dunyanin her yerinde bir yazar olarak merak uyandirir okunur takdir gorur basucunda soluklanip bircok dunyaliyla soylesir. Yine bircok dunyalinin gozunde savasanlardan yonetenlerden ac birakanlardan daha onemli daha guvenilir bir insanlik temsilcisidir. Insanligin hafizasina yazilma konusunda dev bir adim atmistir. Hepsini sayamayacaginiz 45 dile cevrilmis fazlasina da cevrilecektir. Nurlu koselerinde bu odulun kendilerine yasattigi sikinti ustune neredeyse edebi metinler dokturen basin mucahitlerine kulak asmayin. Onlar Pamuk u mahkeme kapisinda lince kalkisanlar karsisinda gostermedikleri celâli yazardan sakinmiyor. Tuhaf bir kendini kaybetmislik icinde ellerinde olsa bu odulu Orhan Pamuk un yeni bir marifeti yeni bir hainligi olarak tescil ettirecekler. Bir zamanlar komplocu pasalarin igvasina uyup kendi meslektaslarini alcak ilan etmis olani Sayin Pamuk a Nobel ile birlikte ahlâki zafiyet odulu de verilse iyi olurdu diye dusunuyoruz yazmis. Hemen hepsinin yasinin zilgiti ayni. Bir Turk aldigi icin seviniyoruz ama icimiz de rahat degil cunku o bizden degil. Son derece dogru bir saptama. Degil elbet. Sizden dunyaya ulasabilecek bir yazar cikabilir mi? Temsilcisi siz oldugunuza gore o biz i iyi biliriz. Simdi onu kutlamak icin onun zaferine ortak olmak icin hâlâ ustten aliyor kimileri. Pamuk un yegâne affedilme kosulunun Fransa ya giderek yeni cikan Ermeni yasasini protesto eden bir numayiste bulunmak oldugunu belirtiyorlar. Hâlâ anlamiyorlar. Orhan Pamuk sizin mehter takiminiz gonullu diplomatiniz olmayi secmedi. Onun suruden ayrilarak dokunulmazlik kazanmasi cildirtiyor habis vasat sozculerini. Orhan Pamuk ustunde yitirdikleri denetime yas tutuyorlar. Cunku Nobel i alan Kapikule yi gecti bile. Bir yazarin karsisinda caresiz kalmak onu muma ceviremeyeceginizi bilmek agir olsa gerek. Alisacaksiniz. Bu yoldan baska yazarlar da gececek. Hazmedeceksiniz. Siz kasik catlatan retoriginizle Nobel li yazarin ahlaklisini ve sportmenini sevdiginizden dem vuruyorsunuz. Iste bu yuzden bu butun tartismalara ragmen hâlâ saygin odulun ve diger odullerin umurunda degilsiniz. Sartre hakkinda De Gaulle un dediklerini okuyoruz bu aralar sikca. De Gaulle Sartre in Cezayir konusundaki elestirileri ustune kendisini kiskirtan sahinlerine Sartre Fransa dir demis. De Gaulle u hâlâ hatirliyor olmamizin nedeni kendisini kiyasiya elestiren bir yazar icin bu sozleri soyleyebilmis bir muktedir olmasidir. Tarihin ilk unuttuklari ise gonullu gardiyanlar her zulmun kucuk hisseli ortaklaridir. Bu odulun ardinda soyle ya da boyle bir katakulli aramaya kendilerinde hak bulan yazarlara da bir sozumuz olacak. Kiskancligin kotu bir sey oldugunu hissedildiginde bile gosterilmesi uygunsuz bir duygu oldugunu ogrenememis olabilir mi bu calisma masalarina yalniz basina oturup yuzlerce sayfa yazmis insanlar? Butun mesele gercekten de Emin Colasan in zehirli yakistirmasiyla Tirnak icinde Turk olmaktan geciyor. Once insan dunyali tirnak icinde de Turk. Ancak o zaman edebiyatin soylu alaninda kalmis olacaksiniz. Vatanseverliginiz kabardiysa da biraz olsun ATO Baskani ndan farkli bir soz uretmek zorundasiniz. Ancak Fransa parlamentosunun kararina yikilip tepki gosterdiginiz kadar her yil aclik sinirinin altinda toplanan yeni milyonlar icin sokaklarda yatip olen cocuklar icin memleketin dogusunda hâlâ durmadan akan kan icin yikilip tepki gosterdiginiz zaman yeteneginiz oraninda yakinlasacaksiniz dunyali olmaya. Dunyanin her yerinde okunmaya. Yoksa bu kuytuda omur boyu kendinizi ve birbirinizi yiyerek titreseceksiniz. Ikircikliler. Aranizda birbirinize yuksek sesle Turgut Ozakman dan bolumler okuyabilirsiniz. Kimsenin karistigi yok. Ama dunya Orhan Pamuk u okunasi buluyor