Diyarbakir da her yil 31 Mayis- 4 Haziran tarihleri arasinda duzenlenen festivalde Turkce Kurtce Ingilizce Ermenice ve Lazca sarkilar soylenecek. Festivalin unlu konugu ise Djivan Gasparyan. Onca yoksulluk ve siddet varken festivallere de gerek var. Animsamaniz muhtemeldir ki bu nedenle de tirnak icine alinmistir onca yoksulluk varken. Evet bu guzel ifade unlu bir yazar tarafindan mustear bir adla yazmis ve kendisine Fransa da Goncourt odulu kazanirdan kitabina ad olmustur. Romain Gary Onca yoksulluk varken romanini Emile Ajar takma adiyla yazmisti. Yasamina son verdigi 1980 yilinda biraktigi mektubunda da bunu dile getirmisti. Festivaller neden yapilir? Kuskusuz bir roman ya da edebiyat eseri icin Onca Yoksulluk Varken carpici bir isimdir. Ama is onca yoksulluk varken bir takim isleri mesela festivalleri belediyeler ya da diger kurumlar niye yapar? dediniz mi sozun o noktasina bir kerteriz gerekir. Tabii durup dusunmek de. Yillar onceydi 90 li yillar. Diyarbakir in Refah Partili Buyuksehir Belediye Baskani Ahmet Bilgin Orhan Asena Sehir Tiyatrosunu kapatmaya karar vermis oyuncularini da Sur Belediyesine oyunculukla alakasi olmayan islere surmeye niyetlenmisti. Yillardir sehrin tiyatro sanatindan birebir tanidigim oyuncu arkadaslar sikintiliydi. Bir cok kapiya basvuruyorlardi. Ahmet Bilgin: Tiyatro kapatan belediye baskani O tarihlerde Diyarbakir Ticaret ve Sanayi Odasinda Yonetim Kurulu Baskan Vekiliydim. Belediye Baskani Ahmet Bilgin Bey oda baskani rahmetli Felat Cemiloglu na onceden randevulu olarak ziyarete gelecekti. Her zamanki gibi usulden oldugu uzere Felat Agabeyle sohbetimizde Belediye baskani ile neler konusulabilir? diye bir beyin jimnastigi yaptik. Sizden iyi asfalt yil yapan cikar Aradan yaklasik 15 yil gecmis olmasina ragmen aynen sunlari soylemistim. Agabey bence belediye baskanina su tiyatronun kapatilma olayini sorun. Deyin ki; Siz bir belediye baskani olarak cok iyi asfalt yapabilirsiniz. Sizden sonra cok daha iyi asfalt yapan bir baska belediye baskani gelir ve sizin iyi yaptiginiz asfalt unutulur. Ama tiyatro kapatan ve oyuncularini da suren bir belediye baskani olarak kentin tarihine gecerseniz bu kolay unutulmaz. Ve hep sanata dusman bir baskan olarak animsanirsiniz. Haramdir diyorlar O Refah Partili Belediye Baskani Ahmet Bilgin (ki sonradan bir akademisyen kimlik de alarak Hukuk Docenti oldu) aynen su yaniti verir: Dogru diyorsunuz da Felat Bey benim meclis uyelerim boyle istiyor. Bunlara verilen ve harcanan paraya yaziktir haramdir diyorlar. Kusura bakmayin kapatmak zorundayim. Gercekten de sehir tiyatrosu bes yil boyunca perde acamadi. Ve perde acildi Sonra 1999 da Halkin Demokrasi Partili (HADEP) belediyeler geldi. Sehir Tiyatrosu yeniden daha guclu bir performansla perde acti. Sanata Evet diyerek calismalarina basladi. Diyarbakir Buyuksehir Belediyesi Sehir Tiyatrosu o gunden bu yana tam yedi yildir araliksiz olarak perde aciyor. Simdi Neden boyle uzunca bir giris yaptin. Hem de yakin tarihe gonderme yaparak diye sorulabilir. Nedeni su: Festivalin butcesi azaldi Bu yil Diyarbakir da kultur ve sanat Festivalinin 31 Mayis-4 Haziran tarihleri arasinda altincisi yapilacak. Onceki yillara gore hem daha kisitli yuzde 60 i azalmismis bir butceyle; hem de daha kisa bir zaman araliginda festival yapilacak. HADEP li Demokratik Halk Partili (DEHAP) ve Demokratik Toplum Partili (DTP) belediyelerin kultur politikalari ortada. Yaptiklari festivaller edebiyat gunleri sinema tiyatro etkinlikleri izlendiginde ayrica kitlesel katilim boyutu ve etki gucu irdelendiginde samimiyetleri net olarak anlasiliyor. Yerel yoneticilik tahlili Buna ragmen evet buna ragmen birilerinin onca yoksulluk varken onca issizlik varken ozetle oncelikler sirlamasinda onca talepler varken festivallere ne gerek var! Onlara harcanan paralarla bilmem falanca isler de yapilabilir diyorlarsa sikintimiz cok... Dogrusu bu belediyecilik yerel yoneticilik tahlili ile ilgili bir perspektifte kilitleniyor gibime geliyor. Belediyeleri yatirim istihdam kurumlari gibi gormeyip aksine hizmet ureten kurumlar olarak algilayip ona gore politika uretmekle baglantili bir bakis acisina ihtiyac var. Tabi ki hizmet mantigi oncelikler sirlamasinda basa oturuyorsa belediyelerin kultur turizm ve kentin tanitimi manasinda festivallere de elbette gereksinimi var gibi bir bakis acisi da hayatiyet buluyor gibi... Bes dilde festival Simdi bu paragraftan sonra Diyarbakir da artik her yil rutin olarak duzenleme tarihi bile netlesen festivalin bu yil altincisinin heyecani simdiden Diyarbakir i kucaklamis bile. Yine kisitli butcesine ragmen dolu bir programla Diyarbakir 6. kultur sanat festivali bes dilde (Turkce Kurtce Ingilizce Ermenice ve Lazca) Gokkusaginin renklerinde bulusalim diyor. Festivalde Kardes Turkuler Koma Agirê Jîyan Rojamed Suzanna Barmani Egîdê Cimo Sahîya Stranan Koma Rewsen Ezginin Gunlugu dinletileri var. Ayrica Kayip Ruhlarin Isik Bahcesi basligi altinda Beyta Lales ten Lales Ezidileri (Ezidi ezgileri) Metin Kahraman dan Alevi Beyitleri Cavit Murtezaoglu ndan Azerbaycan /Iran Ehl-i hak ezgileri ile Diyarbakir Buyuksehir Belediye korosundan Klasik Kurt Edebiyatindan Beyit ve Kasideler sevenleri ile bulusacak. Baris turkuleriyle barisa cagri Dagin ve Denizin Divani Lazi Desthanepe ve Klamên Dengbêjan basliginda Birol Topaloglu Kemal Boylar Cemil Kesici Ali Yurtseven Senol Topaloglu Hafiz Sêxmûs Feyzoyê Rizo Egîdê Cimo Apê Seyitxan Behramo Neama Xelîl ve Sêx Usif birlikte soyleyecekler. Kazim Koyuncu ile Garabêt ê Xaco ya gonderme yaparcasina. Mogollar ve Kurtalan Ekspres Servet Kocakaya ile birlikte; Kurt sanatcilarla bulusacak. Carnewa dan Serhat Xemgîn Bîrhat Zinar Sozdar Îbrahim Rojhilat Peywan Arjîn Ayfer Koma Azad dan Farqîn Koma Cîya dan Genim Zûbêr Salih ve Xanemir ile Barisin coksesliligi tum dunyaya duyurulacak. Festivalde yok yok Paneller ve soylesiler de olacak. Kurtce Gazetecilik; Sami Tan Tayip Temel ve Kaksar Oramar in katilimiyla yapilacak. Enver Ozkahraman ile Ihsan Colemergî Hakkari Suretlerini Diyarbakir a tasiyacak. Vedat Turkali Tarik Ziya Ekinci ve Canip Yildirim Dunden Bugune Kurt Sorunu ve Cozum yollarini konusacak. Kaksar Oramar; Dengê Nemiran basligi altinda; Residê Baso Seroyê Biro Meryem Xan Hesen Zirek Hesen Cizrawi ve Sûsika Simo uzerine bir sinevizyon esliginde bellek tazeleyecek. Kurtlerin unlu stand-up sanatcisi Murat Batgi Guhar Tim adini verdigi gosterisi ile izleyicilerine merhaba diyecek. Tiyatro sinema ve... Tiyatro Boyali Kus Bavullar oyunuyla Teatra Jiyana Nu Mirina Anarsisteki ile Tiyatro Bogazici Gulusun Guller Acsinla Diyarbakir Buyuksehir Belediyesi Sehir Tiyatrosu Mala Dînan la Dicle Firat Kultur Merkezi Halk Danslari gosterisi ile ve Ciplak Ayaklar Kumpanyasi da Mehmet Barisi Seviyor oyunu ve dans gosterimleriyle Diyarbakir diyecek. Siyabend û Xecê Yuruyen Sato Allegro festivalin sinema eksikligini tamamlayacak. Resim heykel fotograf karikatur ve yeni yasam atolyesi urunleri sergilenecek. Festival baslamadan 15 gun once kursiyerleri ile bulusan Modern Dans Tiyatro Def Ses Teknigi Heykel Resim Foto Roportaj ve Geleneksel Muzik atolyeleri festivalle birlikte sanata yeni kazandirdiklari gencleri festival konuklari ile bulusturacak. Ahmet Arif anilacak Diyarbakir in unu dunyayi sarmis sairi Buyuk Usta Ahmed Arif olum yildonumune denk gelen 2 Haziranda Ahmed Arif ve Mahpusluk paneli ile anilacak. Panele Ahmet Hicri Izgoren Ihsan Fikret Bicici Refik Durbas ve Seyhmus Diken katilacak. Gasparyan davetli Usuldendir. Her yil festivalin bir de unlu konugu olur. Bu yil Diyarbakir in unlu konugu Djivan Gasparyan. Cok kucuk yaslarimda Ermenistan da sessiz filmler vardi. Bu filmlerin hepsine giderdim. Sinema salonunun ilk sirasinda hep muzisyenler duduk calanlar otururdu. Filmin huzunlu yerlerinde huzunlu melodiler mutlu anlarinda mutlu melodiler uflerlerdi. 0 heyecan bana dudugu sevdirdi. Orada ilk tanistigim ustalardan biri Markar Markaryan di. Sanirim 1943 yiliydi. Bana bir duduk vermesini rica ettim. Soyle bir boyuma bakti senin boyun ne posun ne sen once okula git. Anan baban yok mu senin? dedi. Annem o yillarda vefat etmisti. Babamsa ordudaydi. Ben tek basinaydim. Bakti ki cok israr ediyorum cikardi cebinden bir duduk verdi bana. Iyi ki festivaller var Bugun dunyaca unlu duduk ustasi ve soyadini da Mus un eski adi Gaspar dan alan; Djivan Gasparyan Diyarbakirlilara Duduk ufleyecek... Iste boyle demek ki Onca Yoksulluk onca issizlik onca siddet varken de festivallere ihtiyac var. Iyi ki festivallere de ihtiyac duyan belediyeler var.