Inandigimiz degerler acisindan kabul edilmez buldugumuz gelismeler karsisinda dogal olarak ofkeleniriz. Ornegin karakolun onunden gecen liseli kizi etegi kisa diye dovup tekmeleyen polis memuruna insan nasil ofkelenmez? Universitede karsi bir gorus ifade edildigi bahanesiyle milliyetci tosuncuklarin linc eylemlerini futursuzca yeniden baslatmalari karsisinda icimizi endise ile karisik buyuk bir ofke hissi kaplar. Toreye aykiri davrandigi gerekcesiyle bir ailenin oturup genc kizini oldurmeye karar vermesine insan olan insan nasil isyan etmez? Karakolda insanlarin agir iskenceye maruz kalmalarina okulda ve evde cocuklarin dayakla egitilmeye devam edilmesine cocuklar hakkinda devlete karsi isyan gerekcesiyle dava acilmasina bunlarin cogunun gunlerce tutuklanmalarina karsi demokrat ve ozgurlukcu degerlere sahip olanlarin ofkelenmemesi mumkun mudur? Bu ornekleri siralamaya devam etmenin bir anlami yok. Hepimizin bildigi bazi cephelerini kaniksadigi ucu yakin cevremize dokununca silkinip uyandigi bir uzun dizidir bu. Turkiye nin o karanlik yuzunun parcasidirlar. Farkliyi yok et Bu ulkede erkek egemenligi kutsal devlet yuce ilkeler veya tahakkumcu dini degerler adina hayatlarina kast edilenlerin ozgurlukleri kisitlananlarin haklari ellerinden alinanlarin yogunluguna bakarak demokratlarin surekli ofke nobetinde olmalari beklenir. Galiba Turkiye de demokrasi guclerinin zaman zaman dilinin disinin kenetlenmesi tepki veremeyecek hale gelmesi biraz da bu ofke nobetinin dogal sonucudur. Siyasetten gunluk hayata calisma yasamindan okula sokaktan spor musabakalarina kadar her yerde karsimiza cikan ya da cikmaya hazir bicimde bekleyen aykiri veya farkli olani yok edilmesi caiz yaratiklar olarak goren zihniyet karsisinda duyulan buyuk ofkenin kendi sesini bogmasidir biraz da bu. Ofkenin yaninda insani saran ikinci bir his daha vardir: Utanmak. Kendinizi ister istemez yakin hissettiginiz veya tarihi-sosyal nedenlerle size yakin duran kisi ve cevrelerin tasvip etmediginiz eylemleri sozleri karsisinda ofkeden once bir utanc hissi insani sarar. Turkiye de demokrat ozgurlukcu ve sosyalist degerlere sahip olup en zor kosullarda dahi bunlardan taviz vermemeye calisanlarin yapilan haksizliklara karsi ofkelenmeleri kadar sik yasadiklari bir duygudur utanmak. Mangalda kul Ornegin CHP li bir ilce baskaninin diger sag partilerle elele verip Fener Rum Patrigi nin ilcedeki kilisede ayin yapmasina karsi cikmasi insanda sadece ofke degil bir utanma hissi de uyandirir. Solculugu ulusalcilik adi altinda otoriterizme ve kutsal devlet ulkusune peskes cekenler insan haklarindan dem vurup idam cezasini savunanlar sosyal adaletten esas olarak kendi zumre cikarlarini savunmayi anlayanlar karsisinda bir sosyalist olarak ben once utanc duyarim. Ofke ardindan gelir. Turkiye de universitelere kiz ogrencilerin turbanla girisini yasaklamayi laiklik ilkesinin olmazsa olmaz bir geregi olarak sunmaya calisan zihniyetin basini sapkayla boneyle orterek hem inanciyla hem de bu antidemokratik ilkeyle uyum icinde ogrenimine devam etmeye calisan genc kizlarin da pesine dusmesi karsisinda beni once bir utanc duygusu kaplar. Cagdaslik laiklik cumhuriyetcilik ve dahi demokratlik konusunda mangalda kul birakmayanlarin dustukleri bu duruma karsi ofkelenmeden once ozgurlukcu sosyalistler olarak utaniriz. Ayni cevrenin Kurt sorunu karsisinda aldigi riyakâr tavirla Ermenilere karsi bu topraklarda islenmis olan insanlik sucu konusunda aldiklari riyakâr tavir arasindaki benzerlik de demokrat ve ozgurlukcu bizleri yakinimizda oldugu varsayilan genis bir cevrenin eylemleri karsisinda once derin bir utanc duygusuna kapilmamiza yol acar. Ornegin bugun Ermenilerin soykirima maruz kaldiklari iddialari karsisinda Turkluk haysiyet ve sereflerinin incindigini iddia eden cagdas laik demokrat cevreler Igdir da Ermenilerin Turklere uyguladigi soykirim anisina 40 metrelik bir anitin yukselmeye devam ettigini bazi muzelerde soykirim sergilerinin son yillarda acildigini gormemezlikten geliyorlar. Kizilmasi kadar biz sosyalistler icin utanilmasi gereken bir tavir degil midir bu? Uzaktan akrabanizin isledigi yuzkizartici bir suca karsi hem ofkelenir hem de ister istemez bundan biraz utanmaz misiniz? Butun bunlarin arasinda herhalde en fazla utandigimiz siyasal-toplumsal olusum CHP dir. Baykal ve surekasi sayesinde 1930 lardaki aslina donen bu partiden sosyalist olarak demokrat olarak utanmamak mumkun mu? Kurt sorunu konusunda en milliyetci tavirlari benimsemekten geri kalmayan ama Diyarbakirspor kume dusmesin turunden bir girisimde bulma yuzsuzlugunu gosteren bir sosyal demokrat partiye karsi ofkelenmeden once her Turkiyeli sosyalistin icini agir bir utanc hissi kaplar. Terorle Mucadele Yasasi nda degisiklikler getiren ve terorle mucadelede etkinlik saglamak adina kisi hak ve ozgurluklerini iyice daraltan iskenceci kolluk guclerine ayricaliklar taniyan yargisiz infazi yeniden yasal hale getiren bir dizi ceza sucunu teror sucu kapsamina alan ve suc ve suclulari tanimlarken kullandigi muglak ifadelelerle bazi cabbar yargi elemanlarinin eline mermisi namluya surulmus hazir silah veren bu yasa degisikligi onerisine CHP bolucubasi iki yil sonra hapisten cikarilacak gerekcesiyle karsi ciktigi icin utanmamak elde mi? Terorle Mucadele Yasa Tasarisi degisikligine karsi bazi ogretim uyelerinin actigi kampanya (www.tmykarsiti.org) ile CHP nin bu konuda yuruttugu muhalefetin icerikte ortak bir yani var mi? Sosyalist Enternasyonal uyesi olan sosyal demokratligina toz kondurmayan aslinda sadece ortanin solunda olan ve orta iyice saga kaydigi icin fiilen kendisi de sag kulvara yerlesen bu partinin delegelerinden baskan ve baskan yardimcilarindan milletvekillerinin cogundan utaniyor Turkiye deki sosyalistler demokratlar. Ceberrutluk Utanma hissi ofkeden farkli olarak insanin harekete gecmesini engeller. Ofkelendiginizde bagirir cagirirsiniz karsi cikmaya engellemeye calisirsiniz. Utanma hissi ise elinizi kolunuzu baglar. Bugun Turkiye de gercekten demokrat insan haklarina saygili otekini basi ezilmesi caiz yaratiklar olarak gormeyen evrensel ilkeleri devlet ve milletin cikarlari adina cignemeyen insanlarin sesi ciliz cikiyorsa bunun nedeni sadece sayilarinin az olmasi degildir. Tarihi veya sosyal nedenlerle yakininda gordugu hissettigi insanlarin yaptiklarindan soylediklerinden son derece utanc duymasi da bunun nedenlerinden biridir. Fasistlere koktendincilere bagnaz miliyetcilere ofkelenir ve onlara karsi harekete gecersiniz. Cagdaslik laiklik cumhuriyetcilik demokratlik kisvesi altinda milliyetciligin otoriterizmin ceberrutlugun en sinsisini sergileyenler karsisinda once utanirsiniz. Cogu zaman ayni kelimeleri ayni kavramlari ve gorunuste bazi kisa-orta vade hedefleri paylastiginiz icin derin bir utanc duygusu sizi sarar. Kendinizden suphe etmeye baslarsiniz. Ozgurlukcu demokrat sosyalistlerin elini kolunu zaman zaman baglayan dilini hatta dusunme yetenegini bazen felce ugratan bu utanc duygusunu yenmeden zihnen ozgurlesmeleri yeni bir Turkiye solunun kurucu gucu haline gelmeleri mumkun degildir.