18 Mayis ta Fransa Meclisi ne sunulmasi beklenen ve Ermeni soykirimi iddiasini inkâr edenler icin 1 yila kadar hapis cezasi ongoren yasa teklifinin kabul edilmesi halinde Turkiye nin AB surecini de etkileyebilecek bir kriz kacinilmaz gorunuyor Fransa da ana muhalefetteki Sosyalist Parti nin 18 Mayis ta oylanmak uzere Fransiz Ulusal Meclisi gundemine koymaya hazirlandigi bir yasa teklifi Turkiye-Fransa iliskilerinin gelecegini ciddi sekilde tehdit ediyor. Tek paragraflik yasa teklifi 29 Ocak 2001 tarihli yasanin tanimis oldugu 1915 Ermeni Soykirimi kapsaminda insanliga karsi bir veya daha fazla suc islendigine kamuoyu nezdinde itiraz edenlere bir yila kadar hapis cezasi ongoruyor. Bu yasa teklifi mecliste kabul edilirse Ankara ile Paris arasinda iplerin iyice gerilmesine kesin gozuyle bakiliyor. Fransa da 1971 de bir Ermeni anitinin acilmasi yuzunden donemin Paris Buyukelcisi Hasan Esat Isik in Turkiye ye cagrilmasiyla ikili iliskilerde yasanan krizin bir benzerinin patlak verebilecegi ve bunun da Turkiye nin Avrupa Birligi (AB) ile yuruttugu muzakereleri kesintiye ugratabilecegi ifade ediliyor. Fransa uyarildi Fransa daki Turk diplomatik cevreleri teklifin yasalasmasi halinde ortaya cikacak vahim durumla ilgili olarak Fransa hukumetinin en ust duzeyde dikkatinin cekildigini kaydettiler. TBMM Baskani Bulent Arinc in Fransa Ulusal Meclis Baskani Jean Louis Debre ye konuyla ilgili bir mektup gondermesinin gundemde oldugu ve mektupta Arinc in durumun ciddiyetini Fransiz muhatabina anlatacagi belirtildi. Fransiz Disisleri nden gelen sinyaller ise Basbakan De Villepin hukumetinin parlamentonun bu inisiyatifine taraftar olmadigi yonunde. 2001 de Buyukelci Sonmez Koksal da yasanin cikmasini takiben istisare kapsaminda Ankara ya cagrilmis uzun sure Paris e donmemisti. Yaklasik 2 yil once Sosyalist milletvekilleri Christophe Masse Rene Rouquet Jean-Yves Le Bouillonnec Martine David ve Didier Migaud nun basini cektigi ve tum partilerin meclis gruplarinin imzalayarak Meclis Baskanligi na sundugu yasa teklifi 1915 olaylarinin soykirim olmadigi seklinde bir gorus aciklamayi suc haline getiriyor. Fransa 1915 Ermeni soykirimini acikca tanir ifadesine yer veren 2001 tarihli yasa da tipki 18 Mayis ta mecliste ele alinmasi beklenen metin gibi Sosyalist milletvekillerinin inisiyatifiyle parlamentodan gecmisti. Sosyalist Parti Meclis Grubu Baskani Jean Marc Ayrault nun ofisi bu teklifin kendi girisimleri sonucu 18 Mayis ta gundeme getirilecegini teyit etti. Fransa da yasa onerme yetkisi esas olarak hukumete ait. Ancak yilda sadece bir kac kez parti gruplarina inisiyatif taniniyor. Pencere olarak adlandirilan 18 Mayis taki bu tur bir oturumda gundem belirleme sirasi Sosyalist Parti de olacak. Hukumetin veya meclisteki sag iktidar cogunlugun buna engel olmasi anayasaya gore mumkun degil. Buna karsilik meclisteki sag iktidar kendi milletvekillerini yasaya karsi oy vermeye ikna edebilir. Holokost kategorisi Teklif 2. Dunya Savasi sirasinda Nazi Almanya sinin Yahudilere karsi isledigi soykirimin inkârini cezalandiran Gayssot Yasasi na kisa bir paragraf ekliyor ve her iki fiil arasinda paralellik kuruyor. Soykirim insanlik sucu veya savas sucu islendigi konusunda BM nin cesitli kararlarinin bulundugu eski-Yugoslavya Ruanda gibi orneklerde hicbir ceza ongorulmemisken 1915 olaylarinin Holokost (Yahudi Soykirimi) ile bir tutulmasi Turkiye nin en cok karsi oldugu ve asagilayici saydigi hususu olusturuyor. Diasporanin 4 avantaji PARIS Milliyet Fransa da faaliyet gosteren Ermeni orgutleri 2001 tarihli yasayi soykirim inkârciligini suc sayacak ikinci bir yasayla destekleme girisimlerini ilk yasanin cikmasindan hemen sonra baslatti. Bugune kadar bunu basaramayan diaspora lobisi bu kez kendine cok daha elverisli bir ortam buldu. Elverisli siyasi iklimin ozellikleri soyle siralanabilir: 1 Oncelikle Fransa da cumhurbaskani ve milletvekili secimlerine bir yil gibi kisa bir sure kaldi. Cekismeli gececegine kesin gozuyle bakilan bu secimlerde az sayida oy sonucu etkileyecek. Dolayisiyla Ermenilerin oyu onem kazaniyor. 2 Ikinci olarak Cumhurbaskani Jacques Chirac ve Basbakan Dominique de Villepin den olusan yurutme siyaseten fazla guclu degil. Simdiye kadar Turkiye karsiti tezler cumhurbaskani-basbakan ikilisinin onleyici cabalariyla parlamento gundemine alinmiyordu. Gecen yilki AB Anayasasi referandumundan hayir cikmasi ve Chirac in cumhurbaskanligina aday olmayacagini aciklamasi siyasi dengeleri degistirdi. 3 Referandum sirasinda Turkiye nin AB uyeligi sik sik gundeme geldi ve Turkiye yuzunden AB Anayasasi na hayir denildigi yolunda izlenim dogdu. Bu durum sag iktidara mensup milletvekillerinde hukumete karsi ciddi tepki uyandirdi. 4 Lyon da Ermeni aniti acilmasina karsi duzenlenen gosterilerde Bozkurt olarak bilinen ve Papa suikastini akillara getiren milliyetci gruplarin yer almasi gosterilerde soykirim olmadi seklinde pankartlar acilmasi kamuoyunda soykirimin inkârinin asiri sag ile ozdes oldugu izleniminin dogmasina neden oldu ve Fransizlarin her tehlike algilamasina bir koruyucu yasayla karsilik verme refleksi uyandi.