Aralik ayinin baslarinda bir cuma aksamuzeri BBC den gelen bir telefonla baslayan yasal seruven dun sabah televizyon ekranlarina yansiyan bir son dakika haberiyle sona erdi. Akademik bir konferansin Idare Mahkemesi nce yasaklanmasini elestirdigimiz icin ihbar uzerine yeni TCK 288 ve 301 den hakkimizda acilan ceza davalari zamanasimindan dusmustu. Davadasimiz Murat Belge nin davasi ise yazisi bizimkilerden birkac gun sonra yayimlandigi icin zamanasimina girmiyordu ve devam edecekti. Konuyu biliyorsunuz: Bogazici ve Sabanci Universiteleri tarafindan duzenlenen ve tehditler nedeniyle bir kez ertelenen Osmanli Impraratorlugu nun Son Doneminde Ermeni Sorunu baslikli konferans tam baslamak uzereyken bir grup milliyetci avukatin basvurusu uzerine durdurulmustu. Yerel Idare Mahkemesi iki onemli universite tarafindan duzenlenen konferansin yapilabilmesi icin universite ozerkligi ve akademik ozgurluk iddiasi olan hicbir ulkede gorulmemis kosullar koyuyordu: Konferansa katilacaklarin ne diyeceklerini ogrenmek istiyor akademik yeterlilikleriyle ilgili kanitlar talep ediyor organizasyonun parasal kaynaklarini soruyordu. Biz de Turkiye deki pek cok yazar gibi Olur mu boyle sey! Idare Mahkemesi akademik konferansa nasil karisir? turunden seyler yazmis gene ayni avukatlar grubunun ihbari uzerine mahkemeye verilmistik. Dogrusu ya hukuk okumus ve tam 32 yildir gazetelerde yazilar yazan bir kisi olarak acilan davanin sonucu konusunda en ufak kaygi duymadim. O cok elestirdigimiz ve degismesi gereken maddeler cercevesinde bile suc islemedigimi biliyordum. Beni sonuctan cok surec ilgilendiriyordu. Bakalim neler gorecektim? Hic beklemediginiz bir anda karsiniza cikiveren bir badirenin yararlari da olabilir: Cok guvendiginiz birtakim reflekslerin calisip calismadigini ogrenmek firsatini elde edersiniz; varsaydiginiz birtakim guvencelerin gercek olup olmadigini sinamis olursunuz. Karsiniza cikan zorluk uyarici ve uyandirici olabilir... Ben hem yazar hem de universite mensubu olarak davanin tarafiydim. Cunku bize karsi acilan dava hem basin ve ifade ozgurlugunu hem de akademik ozgurluk ve universite ozerkligini ilgilendiriyordu. Bence akademik ozgurlugu ilgilendiren yonu daha derin ve onemliydi. Idare mahkemelerinin bilimsel toplantilari yasaklayabildigi bir ulkede bilim yapilabilir miydi? Bundan boyle akademik konferans bildirilerinin bir kopyasini idare mahkemelerinden onaylatmak mi gerekecekti? Boyle bir ulkede gercek universitelerin varligindan soz edilebilir miydi? Gordum ki basin ozgurlugu refleksi saglamdir ve oldukca iyi islemektedir. Davanin acildigi haberi cikar cikmaz bircok yerli ve yabanci basin kurulusu ve meslektas telefon ederek ya da mektup yazarak destegini belirtti yapabilecekleri bir sey olup olmadigini sordu. Kendilerine tesekkur ettim ediyorum. Yurticinde ve yurtdisinda bu ozgurlugun degerini bilen ve gerekirse onun icin mucadele etmeye hazir kurumlar ve kisiler bulundugunu artik daha iyi biliyorum. Akademik ozgurluk alanina gelince... Orada derin bir hayal kirikligina ugradigimi itiraf ediyorum. Dava esas olarak bilim ozgurlugu ve universite ozerkligini ilgilendirdigi halde birkac kisi disinda ne bir ses duydum ne de bir nefes. Sayilarinin 80 i astigini bildigim universitelerimizin sayisi 10 binleri bulan bilim insanlari nicin bu kadar tepkisiz kaldilar? Nicin gazetecilerin yaptiginin yuzde birini yapmadilar? Yoksa akademik ozgurluk ve universite ozerkligi gibi konular onlarin umurunda degil miydi? Yoksa onlarin onemli bir cogunlugu bilimsel gercegi ozgurce aramak heyecanini hicbir zaman duymamis siradan egitim memurlarindan mi ibarettiler? Dava dustu ama bu turden sorularin uzuntusu surup gidecektir.