Bugunlerde Erivan da hangi caddede yururseniz yuruyun sizi hemen her reklam panosunda hemen her duvarda uc kelime karsiliyor: Tanima kinama onleme. Erivan ekonomisi toparlanma egiliminde Bu uc kelimenin uzerinde ise 1915-2005 tarihleri var. Ermenistan’da 24 Nisan oncesinde hazirliklar tum hiziyla suruyor. Toplantilar sergiler temizlikler ve onarimlar. Ermenistan’in uluslararasi bir gune cevirmeye calistigi 24 Nisan tarihi Ermeniler acisindan soykirim Turkiye acisindan ise soykirim iddialarinin anildigi gun olarak biliniyor. Sayad Nova Caddesi nin bulustugu buyuk medyalardan birini olan Opera Meydaninda bulanan sik kafelerde kizli erkekli gencler sohbet edip eglenirken hemen hepsi Pazar gunu soykirim anitina cicek koyacaklarini soyluyor. Birinci Dunya Savasi nda karsilikli olumlerin yasandigi tezi Erivan’da kabul gormuyor. Ancak Basbakan Erdogan’in ortak bir komisyon kuralim tarihi arastiralim onerisi onemli ama yeni bir adim olarak gorulmuyor. Son iki yildir cep telefonlarinin luks arabalarin ve bankamatiklerin sayisinin arttigi Erivan’da ekonomi biraz daha yoluna girmis gibi gorunuyor tum gostergeler bunun tersini gosterse bile. Genc bir Erivanli ile konusuyoruz. Digerlerinin aksine gundemi daha yakin takip ediyor. Bakin Turkiye Orhan Pamuk’un sozlerine tahammul edemiyor. Bizim iddialarimiza nasil tahammul edecek ki diyor. Bir baskasi ise Tabii ki ortak komisyon tarihi incelesin. Ancak bizim icin soykirim konusu tartisilacak bir konu degildir. Bu yasanmistir. Biz ancak nasil gerceklestigini tartisiriz diyerek yaklasimini sergiliyor. Erivan’da yaptigini kucuk bir arastirma sokaktaki insandan yetkililere asiri milliyetci Tasnak Partisinden Liberallere kadar herkesin ortak bir paydada birlestigini ortaya koyuyor: 1915 olaylari yasanmistir Peki son yillarda Turkiye’de konuya farkli acidan yaklasan resmi tarih tezinin tartisilmasi gerektigini soyleyenler oldugu gibi Ermenistan’da benzer cikislar var mi? Yanit tabii ki hayir. Sadece Azerbaycan’daki Hocali olaylarinda yanlis davranildigini telaffuz eden birkac disinda 1915 soykirim iddialari tartisilmaz bir dogru olarak kabul ediliyor. 1915 olaylari sanki tum ulkenin ruhuna islemis gibi hissediyorsunuz. Bu bir toplumsal travma mi yoksa resmi tarihin zorlamasi mi ya da bir ulusu rehin alan bir histeri mi ya da gercek mi? Bunun kararini tarihciler politikacilar iki toplum ve gelecek verecek gibi gorunuyor. Oskanyan: Biz Turkiye yle yarin iliski kurmaya haziriz Sokakta Turkiye’den oldugunu ogrendigi gazeteciye Turkiye bu isten kolay siyrilamayacak diyen genc Erivanli yine yol boyunca hos bir sohbet devam ederken Turkiye’den geldigini ogrendigi bir baska gazeteci ile birkac dakika onceki sicakligini kaybeden makyajli ve dusuk belli pantolonlu ve modern gorunumlu genc kizlarin tepkileri farkli bir algilama ya da iki toplumun birbirini tanimamasindan mi kaynaklaniyor. Orasi bilinmez ama yapilan arastirmalar Erivan’da da durumun boyle oldugunu gosteriyor. Kamuoylari arasinda diyaloglari gelistirme merkezi adli bir sivil toplum orgutunun temsilciligini yapan Lilit Bleyan iste biz de bu on yargilari kirmaya caliyoruz diyor. Ermenistan’da sivil toplum cok zayif ama insanlar birbirlerini tanidikca en azindan farkli iliski zeminleri kurulabilecektir” diyor. Disisleri Bakani Vardan Oskanyan da bu goruse katiliyor siviller sivillerle tarihciler tarihcilerle konussun bu cok onemli ama iki ulke arasinda siyasi ve diplomatik iliski olmadikca bir yere varamayiz” diyerek Biz Turkiye yle yarin iliski kurmaya haziriz ve soykirim iddialarini bir kenara koyup farkli bir kanal olusturabiliriz” diyor. Erivan’da bahar tum kenti esir almis gibi gorunuyor tezgahlar rengarenk ciceklerle susleniyor Ermeni ekonomisinin en onemli unsuru olan konyaklarin biraz gevsettigi sohbetlerde sadece Turkiye–Ermenistan iliskileri konusulmuyor. Ancak sohbetlerin bile bir sure sonra ayni konuya donmesi iki ulke halkinin iliskilerinin gelistirilmesinin zorunlulugunu ortaya koyuyor. Turkiye Ermenistan arasinda yeni ama zorlu bir donem daha basliyor.