Adilcevaz da yasayan Seher Bulut 122 yasinda. 250 torunu olan Seher Nine Van ve Bitlis civarinda Ermenilerin katliam yaptigini anlatiyor: Kadinlara tecavuz ettiler. Insanlari bir ahira doldurup yaktilar. Yezidi ve Hiristiyan olanlara dokunmadilar. Musluman Turk ve Kurtleri oldurduler. Basindaki bembeyaz tulbent gecmis yillarin yuzunde biraktigi derin cizgileri iyice belirginlestiriyor. Boynundan hic cikarmadigi 500’luk tespihini damarlari tek tek secilen parmaklariyla hic durmadan cekiyor. Salavatsiz ve duasiz soz cikmiyor agzindan. Yuruyemedigi icin gunlerini kendisi icin hazirlanan yun dosegin ustunde geciriyor. 20 yildir da gozleri gormuyor. Yasadigi yuz yili” fotograflayan gozlerinin artik feri sonmus” durumda. Seher Bulut 122 yasinda. Bitlis’in Adilcevaz ilcesinde yasiyor. Turkiye Cumhuriyeti tarafindan kendisine verilen nufus cuzdanindaki dogum tarihi hanesinde Hicri 1300 yazili. Yani o daha cumhuriyet kurulmadan 40 yil once 1883’te dunyaya gelmis. Baska bir deyisle Birinci Dunya Savasi basladiginda 31 yasindaymis. Bu uzun zaman dilimine cok sey sigdiran Seher Nine’nin gozleri gormese de hafizasi hâlâ cok guclu. Zihninde yer etmis onemli olaylari hic unutamiyor. Ozellikle de Dogu Anadolu Bolgesi’nde yasananlari. Seher Nine Ermenilerin Van ve Bitlis civarinda Birinci Dunya Savasi’ndan once koy basip insanlari katlettiklerini soyluyor. O gunleri anlatirken zaman zaman duygulaniyor: Daglardaki veya uzaktaki koyleri basip sadece Muslumanlari olduruyorlardi. Kadinlara tecavuz edip onlari ya asiyor ya da yakiyorlardi. Biz o yillarda bunlari cok duyuyorduk. Ermeniler Izdi (Yezidi) ve gavurlara (Hiristiyan) hic dokunmuyordu. Musluman olsun da Kurt Turk fark etmiyordu. Herkesi olduruyorlardi. Osmanli’nin kopekleri diye insanlara cesitli hakaretler yaptiktan sonra katlediyorlardi. Osmanli basa cikamiyordu. Ahlat ve civarinda bu giderek artiyordu.” Seher Bulut sadece duyduklarina ve o yillarda anlatilanlara bakarak konusmuyor. Onun hayatinda yer edinen ve bizzat tanik oldugu katliamlar da olmus. Insanlarin Ermeni ceteleri tarafindan nasil yakildigini ise soyle anlatiyor: Koyun adini hatirlamiyorum. Zaten yabanci oldugu icin adini bilmiyordum da. Tatvan’a yakin bir yerdi. Biz kacarken bu olaya sahit olmustuk. Savas oldugu icin erkekler Sarikamis’a ve baska yerlere gitmis ve donmemislerdi. Koyde guclu erkek kalmamisti. Koyu basan ceteciler talan ettikleri kadinlari cocuklari ve yaslilari bir ahira doldurup yakmislardi. Bazilarini da yanlarina alarak koyu terk etmislerdi. Biz koye girdigimizde cesetler kokuyordu. Irzina gecilmis ve oldurulmus kadinlar vardi.” Osmanli’nin Ermenilerle ilgili olarak aldigi tehcir kararini da kendine has uslubuyla dile getiriyor: Ermeniler koy yakip inanlari oldurunce hukumet onlari surdu. Kacarken de vuruyorlardi. Biz de vurduk. Bizim erler onlar gibi kadinlara tecavuz edip oldurmedi. Bizim askerimiz sadece silahli olanlari vuruyordu. Yollarda cesetler vardi hep. Her yer mahser yeri gibiydi. Koylerini terk eden insanlar yollarda oluyordu veya aclik cekiyordu; Muslumanlar da Ermeniler de. Ama giderken onlari Osmanli askerleri korumaya calisiyordu. Milisler ise askerlere saldiriyordu.” Seher Nine Ermeni-Rus isbirligine Bitlis’in isgali sirasinda sahit olmus. Rus askerleriyle Ermeni Intikam Tugaylari 3 Mart 1916’da Bitlis’i isgal ediyor. Bitlis’i savunan Piyade Yarbay Ali Cetinkaya komutasindaki Turk birligi sayica ustun olan Ruslara ve Ermenilere karsi fazla dayanamaz. Seher Nine Bitlis’e Ruslardan once Ermenilerin girdigini soyluyor: Ermenilerin basinda Antranik Pasa (Ermeni Intikam Tugaylari’nin kurucusu) diye zalim bir Ermeni vardi. Insanlari bu olduruyor oldurtuyordu. Bitlisliler kacarken de cocuklari ve yaslilari geride birakmisti. Koprulerin altinda olmus ve soguktan donmus cocuklar vardi. Sehir Ermenilere birakilmisti.” Seher Bulut bu tarihlerde Ermenilerden kacarken ayni zamanda orduya silah da tasir. Bunun icin Diyarbakir’a giderken orada 1916 tarihinde Tuggeneral rutbesiyle 16. Kolordu’nun Komutanligi’ni yuruten Mustafa Kemal’i gorur. Seher Nine hem Ruslari hem de Ermenileri ulkeden Mustafa Kemal’in attigini soyluyor: Onu gordukten sonra bana moral geldi. Onun idare ettigi orduya silah tasidim. Bu beni cok mutlu etti. Sonra biz gidip dusmani yendik.” Mustafa Kemal Ataturk komutasindaki askerler bolgedeki bazi beylerle birlikte Bitlis ve Mus civarini isgalden kurtardi. Aslen Ahlatli olan Seher Bulut dusmanlarin atilmasindan sonra evlenip coluk cocuk sahibi olur. Cumhuriyet ilân edildiginde 40 yasindadir: Ben Ataturk’u gordum. Savasa sefalete ve aciya sahit oldum. Bunlar bana yeter. Cumhuriyet ilân edildiginde cok fazla mutlu olmadim. Vatanin gavurdan kurtulmasi benim icin daha onemli. Allah bu millete zeval vermesin. Bizi dusmanlardan korusun. Muslumanlari Rabbim mahcup etmesin. Simdi de teror yapmak isteyenlerin dedeleri gecmiste bu vatan icin savasti. Torunlari niye kavga ediyor bilmiyorum. Ataturk’le birlikte doguda savasan Musa Bey bir Kurt’tu. Bizimle birlikte eline sopa ve tas alip dusmani kovalayanlar da Kurt’tu. Ama simdi herkes bunlari unutmus. Kardeslik yok Muslumanlik yok. Ayni dinden olanlar hic kavga eder mi?” Seher Bulut’un en buyuk oglu Mehmet Bulut 91 yasinda. 12 cocuk annesi Bulut’un birinci dereceden” dedigi 250 torunu var. En kucuk torun 18 yasinda. Hatta torunun torunu bile var. Ancak Seher Nine onlari pek tanimiyor. O sadece etrafindaki torunlarini ve kendi cocuklarini biliyor. Seher Nine oglu Mustafa Bulut’un yaninda kaliyor. Oglundan ve gelini Kubar Bulut’tan cok memnun. Surekli onlara dua ediyor. Gelinine ise toz kondurmuyor: Allah gelinimden razi olsun. Bana cok iyi davraniyor ve bakiyor. Her seyime yardim ediyor. Ben gelinimden cok memnunum Allah da ondan razi olsun.” Zaman zaman hastaliklarla pencelesen Seher Nine ibadetlerinden asla vazgecmiyor. Temel ihtiyaclarin disinda gunu tamamen ibadetle geciyor. Ben Allah’a sukretmekten ibadet etmekten mutluluk duyuyorum. Peygamberimiz (s.a.v.) de cok ibadet ediyordu. Allah ummet-i Muhammed’e zeval darlik yokluk vermesin. Bu zurriyet yer yuzunde buyuyerek sursun insallah.” diyor. Seher Nine’nin boynundan hic cikarmadigi 500’luk tespih sanki bir parcasi. O salavat getirdikce tespih taneleri de ayni derecede onunla dile geliyor gibi. Namazlarini oturdugu yerde kilan nine icin en zor is abdest almak. Ona da gelini veya torunlari yardimci oluyor. Gelen misafirlerini dua ile kabul eden Seher Nine onlari ugurlarken duanin yanina bir de nasihat yuklu gazel veya ilahi ekliyor. Tarih abidesine ait bu ilahileri dinleyenler de en az onun kadar huzunleniyor.