Turkiye nin en iyi romancisi Orhan Pamuk hakkinda ulkesine hakaret ettigi suclamasiyla dava acilmasi genis yanki buldu. Turk Ceza Yasasi nin 301 e 1. maddesi Turk olmaya Cumhuriyet e veya Turkiye Buyuk Millet Meclisi ne alenen hakaret edenlerin alti aydan uc yila kadar hapisle cezalandirilmasini ongoruyor. Pamuk a boyle bir ceza verilir mi? Istanbul Bienali nin kuratorlerinden Vasif Kortun gecenlerde Alman radyosuna Pamuk un beraat ettirilecegini ve savcilarin kimseyi boyle bir suclamayla yargilayamayacaklarini idrak edeceklerini soyluyordu. Ancak herkes Kortun kadar iyimser degil. Uluslararasi yazarlar birligi PEN derin endise duydugunu acikladi. Fikir irmagi akmaya basladi Pamuk un bir roportajda gecen eylulde Istanbul da duzenlenen tarihi bir konferansin da konusu olan bir meselede tek bir cumle sarf ettigi icin hapis cezasiyla yuz yuze kalabilecek olmasi son derece tuhaf gorunuyor. Gercek su: 1915 teki Ermeni soykirimi (isterseniz soykirim etiketini reddedebilirsiniz fakat Hitler ondan ilham aldigini soylemisti) artik Turkiye de konusulamaz bir konu degil. Kismen Pamuk davasi kismen de bu yilki konferanstan dolayi buzlar kirildi. Fikir ve degerlendirme irmagi akmaya basladi. Bazi Turkler infiale kapiliyor olabilir fakat acikca artan sayida insan da ferahlamis gorunuyor. Turkiye nin Kurt nufusuyla siddetli mucadelesi de Basbakan Recep Tayyip Erdogan in yonetimi altinda yavas olmakla birlikte asama asama gelisen iliskilerle rota degistiriyor. Baska meselelelerin yaninda Turkiye Irak in Kurt kuzeyinden gelen petrolu Turkiye uzerinden Akdeniz e akitmayi (ve boylece ciddi miktarda nakliyat geliri elde etme) umut ediyor ve bu Turkiye icin Kurtlerle iyi iliskiler kurmak yonunde guclu bir saik sagliyor. Gecmisle yuzlesmek Tarihsel olarak Turkiye nin en yakin iliski kurdugu Avrupa ulkesi Almanya. Son yarim asirda Almanya nin en buyuk basarisi gecmisiyle yuzlesebilmesi oldu. Turkiye de eger kendi gecmisiyle yuzlesmek konusunda benzer bir kahramanlik sergilerse sadece uye olmaya calistigi AB nin degil dunyanin hayranligini kazanacaktir. Bir ulkede ihanet taktiginin gerilemeye basladigi an tarihi bir an olabilir. Yakin donem Amerikan tarihinde boyle bir an Senator Joseph McCarthy kulturel bir efsaneyle herkesin saygi duydugu Edward R. Murrow ile kiliclari cektiginde yasanmisti. Ironik olan o ki McCarthy nin Amerikan siyasi kulturune yaptigi ve bugune kalan yegâne katkisi McCarthycilik kavrami oldu; sahsinda cisimlestirerek reddedilmesine vesile oldugu bir tur siyasi manipulasyondu bu. Belki de benzer bir ret ve kendini tarif etme ani Turkiye nin cok ileri giden savcilari ulkelerinin en usta en saygin ve silahi olmaksizin en acik konusan romancisiyla yuzlestiklerinde Turkiye de yasanacak. Fakat o ani potansiyel olarak tarihi kilan sey tam da bu belirsizlik. (Yazar Uluslararasi Siyaset Pasifik Konseyi uyesi 16 Aralik 2005)