1) Mahkemeler icin yapilan harcamalar ve adli yardim Adli yardim butcesinin sadece taraflara ya da avukatlarina verilen parayi icermekte olup adli yardim idaresine iliskin yapilan harcamalari kapsamamaktadir. Raporun 1. tablosu Avrupa Konseyi uye devletlerinde mahkemeler icin yapilan kamu harcamalari ve adli yardim miktarlarini karsilastirmaktadir. Avro bazinda Turkiye (3.66) kisi basina mahkeme butcesinde Ukrayna (2.31) Moldova (0.80) Gurcistan (0.83) Bulgaristan (3.53) Azarbaycan (0.64) ve Ermenistan (1.03) dan sonra listenin sonlarinda yer almaktadir. Turkiye yine avro bazinda (0.13) kisi basina dusen adli yardimda da Ermenistan (0.01) Azerbaycan (0.02) Malta (0.04) Moldova (0.03) Romanya (0.08) Rusya (0.01) Slovak Cumhuriyeti (0.11) ve Ukrayna (0.01) -dan sonra gelmektedir. Tablo 2 iye gore mahkemeler icin yapilan kamu harcamalari ve adli yardimin milli butceye oraninda Turkiye yukarida sayilan bir kisim ulkelerle birlikte sondan 6. siraya yerlesmistir. Tablo 3 te toplanan bilgilere gore kisi basina mahkemeler icin yapilan kamu harcamalari ve adli yardimlarin ortalama gayri safi maasa yuzdesinde de Turkiye nin gerilerde oldugunu soylemek mumkun. Tablo 4 e gore toplam adli yardimda Turkiye 9.116.324 ile sondan besinci siradadir. Harcamalarin cogu ise (2/7 oraninda) ceza davalari icin yapilmaktadir. 2) Mahkeme ve mahkemelerin hizmet ettigi insan sayilari: Raporun dokuz tablosuna gore genel nitelikli ilk derece mahkeme sayisi Turkiye (2508) Rusya (2609) dan sonra gelmektedir. Her bir 1 milyon kisiye dusen mahkeme sayisinda Turkiye (56.26) Ispanya (66.78) dan sonra gelmektedir. Turkiye en ucra yerlere kadar dagilmis 838 tane kadastro mahkemesi turu de dahil olmak uzere 12 cesit ihtisas mahkemesi oldugunu rapor etmistir. 3) Hâkim ve personel sayisi: Tablo 12 ve 14 e gore her 100 bin kisiye dusen hâkim sayisinda Turkiye (7.49) Ingiltere/Galler (4.22) Kuzey Irlanda (3.68) Irlanda (3.04) ve Iskocya (4.88) dan sonra gelmektedir. Bu rakamlar Almanya icin 25.3 Italya da 11.72 Rusya da 11.81 dir. Her 100 bin kisiye dusen idari personel sayisinda ise Turkiye (30.58) Ingiltere/Galler (16.58) Kuzey Irlanda (31.86) Iskocya (24.32) Litvanya (23.19) dan sonra gelmektedir. Avusturya (66.95) Italya (56.21) Hollanda (31.35) gibi oranlara sahiptir. Her bir mahkemeye dusen meslekten gelen hâkim sayisinda Turkiye (1.2) ile en sonda yer almaktadir. Bu sayi Ermenistan da 8.1 Bulgaristan da 10.3 Iskocya da 2 Hollanda da 64.6 Fransa da 4 9 dur. Her bir mahkemede hâkim haric gorev yapan personel sayisinda Turkiye (5.0) Izlanda (2.8) dan sonra gelmektedir. 4) Hâkimlerin maaslari: Avrupa genelinde yargiclar ve savcilar o ulkenin ortalama kisi basina yillik gelirinin ustunde ucretler aliyor. Portekiz de bu rakam kidemli yargiclar ve savcilar icin kisi basina yillik gelirin 10 katina kadar cikiyor. AB nin yeni uyeleri olan eski Dogu Bloku ulkelerinde de yargic ve savci maaslari yuksek. Turkiye deki rakamlar arastirmada yer almadi. Ancak 2002 deki yargic maaslari Turkiye deki kisi basina yillik gelirin iki ile dort katini buluyor. Bu da Turkiye de yargic ve savcilarin ucret bakimindan Avrupa ortalamasina ulastigini gosteriyor(***). Henuz meslegin basindaki bir hâkimin yillik aldigi maas Avusturya da 28.146 Italya 33.352 Polonya 12.563 Ispanya 42.850 avrodur.