Fransiz sigorta devi Axa Osmanli Devleti nin 1915 yilinda zorunlu goce (tehcir) tabi tuttugu Ermenilerin yakinlarina 17 milyon dolarlik odeme yapmayi kabul etti. Axa’dan hayat sigortasi yaptiran Ermenilerin varisleri ABD’nin California eyaletinde sirket aleyhine tazminat davasi acmisti. Axa mahkeme sonuclanmadan tazminat teklifinde bulunurken bu kararin ABD California Eyalet Mahkemesi tarafindan kasim ayinda onaylanmasi gerekiyor. Davacilarin avukati Mark Geragos’un varilan uzlasmayi Turkiye ve ABD’nin soykirimi resmen tanimasi yolunda atilan adimlarin temel parcasi’ diye yorumlamasi dikkat cekti. Axa ayrica Fransa’da bulunan cesitli Ermeni yardim kuruluslarina birkac milyon dolar bagis yapacagini da bildirdi. Merkezi Fransa’da bulunan sirket Turkiye’de 5 Subat 1999’dan itibaren yuzde 50’si Ordu Yardimlasma Kurumu’na (Oyak) ait Axa Oyak ismiyle faaliyet gosteriyor. California dunyada Ermeni diasporasinin en fazla nufusa sahip oldugu yer olma ozelligini tasiyor. ABD’nin soykirimi’ resmen tanimamasina karsin ikinci kez bu konuda yasanan bir uzlasmazlik ABD mahkemelerinde yargiya goturulerek cozume kavusturuldu. Subat ayinda da New York Life sirketi Ermenilerin yakinlarina 20 milyon dolar odeme yapmayi kabul etmisti. California’da varilan bu uzlasma soykirimi’ taniyan ulkelerden biri olan Fransa’da uygulanacak. Merkezi Fransa’da bulunan Axa ABD’de istirakleri araciligiyla faaliyet gosteriyor. ABD’de dava acanlar arasinda yalnizca ABD’de yasayanlar degil dunyanin diger yerlerindeki Ermeniler de bulunuyor. Birinci Dunya Savasi sirasinda Dogu Guneydogu ve Orta Anadolu’da yasayan yuz binlerce Ermeni’nin Osmanli Devleti tarafindan tehcir olarak bilinen goce zorlanmalari sirasinda Ermeniler yaklasik 1 5 milyon Ermeni’nin olduruldugunu one suruyor. Turkiye ise 300 bin kisinin kanli catismalarda veya zor iklim ve goc sartlari altinda hayatini kaybettigini belirtiyor. Davayi acan grubun avukatlarindan biri olan Ermeni Mark Geragos Axa ve New York Life ile varilan uzlasmalar yalnizca Ermeni soykirimindan kaynaklanan kayiplarin mali telafisinin saglanmasi konusunda degil ayni zamanda birincil amacimiz olan Turkiye’nin ve ABD’nin soykirimi resmen tanimasi konusunda da atilan adimlarin temel parcasini olusturmaktadir. gorusunu ileri surdu. Sigorta ve fon yonetimi alaninda dunya lideri olan Axa grubu Forbes’in dunyanin en buyuk sirketleri listesinde ilk 30 sirket arasinda yer aliyor. 1994 sonunda yuzde 11 hisse ile Oyak Sigorta’nin sermayesine katilan Axa halen Axa Oyak’in yuzde 50 ortagi. Oyak ise Turk Silahli Kuvvetleri mensuplarinin yardimlasma ve emeklilik fonu. Faaliyetlerine 1961’de baslayan Oyak subay-astsubaylardan olusan uyelerine en ust duzeyde hizmet ve nema saglamayi hedefliyor. Oyak Renault Oyakbank Tukas Eti Pazarlama ve cimento fabrikalari basta olmak uzere 40’i askin istiraki bulunan Oyak en son 4 Ekim’de yapilan Erdemir’in ozellestirme ihalesini 2 milyar 770 milyon dolarlik teklifiyle kazandi. Oyak gundemden dusmuyor Oyak Genel Muduru Coskun Ulusoy Tupras ihalesinden once Koc ve Sabanci’nin onunde kosmaya basladiklarini aciklamisti. Sabanci’nin elinde 4 donum Koc’un elinde 2 donum Oyak’in elinde 1 donum tarla var. Biz 1 donum tarlayla iki guzide kurulusumuzu kârlilikta geride birakiyoruz.” benzetmesi yapan Ulusoy’a Koc Grubu’nun cevabi gecikmedi. Koc Holding’in ust duzey yoneticisi Bulend Ozaydinli su cevabi vermisti: Zaman zaman cesitli kuruluslar kendi finansal buyukluklerini kamuoyuna aciklarken toplulugumuzun verilerini esas kabul ederek karsilastirma yoluna gitmektedirler. Kiyaslamalarin uluslararasi standartlar cercevesinde yapilmasi ve elma ile armudun karsilastirilmamasi kamuoyunun dogru bilgilendirilmesi acisindan onemlidir. Tamamen farkli muhasebe standartlarina dayanarak farkli kanuni statude olan ve farkli bir bicimde vergilendirilen kurumlarin karsilastirilmasinin yapilabilmesi icin once tum verilerin seffaflikla ortaya konularak ayni baza getirilmesi gerekmektedir. Verimlilik hesaplari yapilirken de tanimlamalarda dikkatli davranilarak kamuoyunun yaniltilmasina neden olunmamalidir.” Erdemir’in Oyak’a satisinin ardindan ozellestirme karsitlarinin sessiz kalmasi dikkat cekmisti. Hurriyet Gazetesi yazari Yalcin Dogan Ulusalci cikmaz Oyak esiginde” baslikli yazisinda Erdemir ozellestirmesine karsi cikanlarin Oyak’in almasindan sonra sessizlige burunmesini elestirmis ve Parola yabanciya gitmesin. Tamam gitmesin. Iyi de bu satista Oyak Erdemir’i cok ucuza kapatiyor.” diyerek ulusalci kanadin sessizligine veryansin etmisti. Erdemir’in ayni fiyattan yabanciya gitmesi halinde ulusalci cephe cansiperane bicimde ates siperlerindeki yerini alirdi.” diyen Dogan simdiki durumu tisss’ sozcuguyle ozetlemisti. Sabah Gazetesi yazari Umur Talu da Devletin (yani kamunun) Erdemir’inin ozellestirilmesi’nden Oyak zaferle cikti.” diye yazmisti. Talu yazisinda sunlari dile getirmisti: Su kanun maddesine bakin: Kurumun her cesit mallari ile gelir ve alacaklari devlet mallari hak ve ruchanligini haizdir. Bunlara karsi suc isleyenler devlet mallarina suc isleyenler gibi takibata tutulur. (Oyak Kanunu madde 37)” Talu Ne anladiniz? Ozellestirme’ye katilan ozellestirilen’ kamu sirketini alan lakin kendisi mallari parasi pulu devlet mali’ sayilan bir holding var. 1961’den 2001’e kadar bilanco bile aciklamayan... Bircok vergiden kendisi ve uyeleri muaf bir sirket.” goruslerini dile getirdigi yazisinda Oyak Erdemir’i alinca ozellestirme olmadigini yazdi. Talu diger bir yazisinda ise astsubaylarin maaslarindan yuzde 10 kesinti yapildigi halde Oyak yonetimine girememesini elestirmisti.