Vatansiz Jean Kéhayan Aras Yayincilik 8-16 Ekim 2005 tarihleri arasinda duzenlenecek olan 24. Uluslararasi TUYAP Kitap Fuari nda 3. Salon 609A standinda okuyuculari bekliyor. Fuar suresince Aras Yayincilik’in yaklasik 10 yildir cesitli konularda yayimladigi 51 Turkce ve 27 Ermenice kitap okurlarla bulusacak. Yayinevinin son gunlerde yayimlanan kitaplari soyle: VATANSIZ Jean Kéhayan Fransizcadan ceviren: Mayda Saris Anadolu kokenli gocmen bir anne-babanin cocugu olarak Marsilya’da dunyaya gelen Jean Kéhayan kendi ailesinin yasam tecrubesinden yola cikarak gocmenlik yersiz yurtsuzluk aidiyet kimlik gibi meselelere dair sorular soruyor bu otobiyografik romanda. Her ikisi de 1915 Tehciri sirasinda ailelerini kaybetmis olan anne Guldene ve Baba Setrak’i Fransa’da bulusturan eger kosullar farkli olsaydi Anadolu’da bir coban olarak yasayabilecek yazarimizi da Fransa’da bir gazeteci yapan hikmetinden sual olunmaz o alin yazisi romanin belki de en onemli karakteri olarak cikiyor okurun karsisina. Yazari temsil eden Varujan karakteri sayfalar boyunca hep Don Kisot misali kaderin uzerinde yuruyor; Fransa’yi Marsilya’yi Anadolu’yu Istanbul’u Turkiye’yi Ermenistan’i Erivan’i hep kendi evi olan ama kendini bir turlu tam olarak ait hissedemedigi toprak parcalari olarak betimliyor. Varujan’in dunyasina hâkim olan bu konar gocer ruh hali modern bireyin sartlandirilmis oldugu pek cok degere pek cok kliseye soran gozlerle bakmaya tesvik ediyor bizleri gercek ozgurlugun belki de ancak bu yolla ele gecirilebilecegini icimizde derinden derinden duyumsatarak… Jean Kéhayan: 1944’te Marsilya’da dogdu. Genc yasta gazetecilik yapmaya basladi sol hareketler icerisinde yer aldi. 1972-74 yillari arasinda Moskova’da muhabirlik yapti. Sovyet rejiminin ve Batili komunist partilerin zaaflarini irdeledigi Kirmizi Proleter Sokagi (1978 esi Nina Kéhayan ile birlikte) ve Piotr’un Taburesi (1980) adli kitaplariyla butun dunyada buyuk ilgi gordu. Daha sonra Sovyetler Birligi siyaset basin ozgurlugu vb. konularda cesitli kitaplar yazdi. Le Monde Libération Le Nouvel Observateur gibi onemli gazetelerde calisti. 2000 yilinda Anadolu kokenli ailesinin hikâyesini ilk kez kaleme aldigi Vatansiz’i yayimladiktan sonra 2001’de Turkiye’yi ziyaret etti. Fransa’ya donusunde Libération gazetesinde Istanbul ve Anadolu’ya dair izlenimlerini aktardigi ve buyuk ilgi goren bir yazi dizisi kaleme aldi. SARK’TA TOPLUMSAL ve DINSEL HAYAT Krikor Hagop Basmaciyan Ingilizceden ceviren: Altug Yilmaz Osmanli Imparatorlugu’nun cografyasi tarihi ve siyasi yapisinin yani sira bu topraklarda yasayan cesitli dinsel ve etnik gruplarin gunluk yasantilari gelenekleri aralarindaki mezhepsel farkliliklar ve catismalarin ilginc gravurler esliginde ve yalin bir dille ele alindigi Sark’ta Toplumsal ve Dinsel Hayat yazarinin kimligi ve icinde bulundugu tarihsel baglama iliskin olarak da onemli ipuclari sunuyor. Edirneli Protestan bir Ermeni din adami olan Basmaciyan bu kitabi yuksek ilahiyat ogrenimi gormek uzere gittigi Amerika’da 1889 yilinda kaleme almistir. Basmaciyan Sark olarak tanimladigi Osmanli dunyasini Amerikali genc Hiristiyanlar”a tanitma cabasinin bir sonucu olarak yerel fakat ayni zamanda Bati’nin yazinsal gelenegine uygun bir uslup tutturuyor kitabinda. Sark’ta Toplumsal ve Dinsel Hayat bu yonuyle guncel Sarkiyatcilik tartismalarina ozgun bir katki sunabilecek nitelikte. Krikor Hagop Basmaciyan: 1853 yilinda Edirne’de dogdu. Ilk ve orta ogrenimini oradaki bir Ermeni okulunda aldi. On sekiz yasindayken Protestan oldu. 1873-74’te Bursa’da 1874-76’da Merzifon’da American Board’a bagli okullarda vaizlik egitimi aldi. Mart 1879’da Tekirdag’da Antaram Vurtutyan’la evlendikten sonra esiyle beraber Canakkale’ye yerlesti ve burada vaizlik yapmaya basladi. Subat 1880’de ilahiyat egitimini tamamlamak uzere tekrar Merzifon’a gitti ve Mayis 1882’de mezun oldu. Edirne’de Protestan Kilisesi’nde vaizlige basladiktan kisa bir sure sonra American Board’dan aldigi teklif uzerine Istanbul’a gitti ve 1884 baslarinda Ermenice ve Ermeni harfli Turkce olarak yayimlanan misyoner gazetesi Avedaper’de (Mujdeci) calismaya basladi. Istanbul’da Baptist mezhebine gecti. Eylul 1886’da yuksek ilahiyat egitimi almak uzere esi ve iki cocuguyla birlikte Amerika’ya gitti. Pennsylvania eyaletindeki Chester kentinde bulunan Crozer Ilahiyat Okulu’nda uc yil egitim aldiktan sonra Haziran 1889’da mezun oldu. Elimizde Krikor Hagop Basmaciyan’in hayatinin bundan sonraki bolumuyle ilgili herhangi bir bilgi bulunmamaktadir. BEN TOPIK DEGILIM Yerevan Guncesi Aret Gicir Turkiye’deki Ermeniler sadece yasanan durumlarla ve cevreleriyle degil dogrudan kendi kulturleriyle de eglenebilen bir topluluk olmus hep. Aret Gicir’in Agos gazetesinde 2002-2005 yillari arasinda Yerevan Guncesi” basligi altinda yayimlanan karikaturlerinden yapilmis bir secki olan Ben Topik Degilim! de soz konusu mizah geleneginin uzerine oturuyor. Aret Gicir karikaturu klasik baglami disina cikarip bir izlenimsel anlati dili olarak kullanmakta. Boylece Gicir’in Erivan gunlerini kendi ic mizahinin penceresinden takip etmek mumkun oluyor; sanki bu cizimler bizim icin degil de sanatcinin kendi kisisel not defteri icin yapilmislar. Diger taraftan soz konusu karelerin bircogunda eklenmis veya aranmis bir mizah da yok: Karsilasilan durumun kendine has mizahi allanip pullanmadan onunuze koyuluyor. Boylece cevirdigimiz sayfalarin bircogu kendilerinden beklenen gulumseme etkisini yaratmaktansa okuru huzunlu tespitlerle bas basa birakiyor. Ermeni meselesi’nin sikca tartisildigi gunumuzde kitap butun bu yonleriyle farkli bir Ermenilik durumu’ sunuyor. Aret Gicir: 1878’de Istanbul’da dogdu. Lusavoricyan-Bezazyan ilkokulu Getronagan ortaokulu ve Isil lisesinde okudu. Karikatur cizgi roman ve grafik sanatlarla ilgilendi. Yarattigi Azinlikyan” tiplemesi 1997-2000 yillari arasinda haftalik Turkce-Ermenice Agos gazetesinde yayimlandi daha sonra Aras Yayincilik tarafindan kitaplastirildi (2001). 2000 yilinda. Fransa’nin Lyon kentindeki Ecole Emile Cohl’de resim cizgi roman illustrasyon egitimi aldi. 2002’de halen ogrenimini surdurdugu Ermenistan’in Erivan kentindeki Devlet Guzel Sanatlar Akademisi’ne kabul edildi. Calismalarini Istanbul ve Erivan’da surduruyor.