Nice tartismalara neden olduktan sonra iyi ki yapilan Ermeni konferansi nda Taner Akcam in soyledikleriyle ilgili goruslerimi aktarmaya devam ediyorum: Basliktaki kandirmaca kelimesine itiraz edenler cikabilir. Ilk yazida da belirttigim gibi bunu Ingilizce fallacy kelimesinin karsiligi olarak kullaniyorum.. Redhouse Sozlugu kelimenin gunluk dildeki anlami olarak Yanlis fikir aldatici kavram aldatma hile yanlislik karsiliklari oneriyor. Ayrica mantik alaninda gecerli olan anlamlari var: Safsata mantik kurallarina aykiri sey gibi. Ben kandirmaca yi daha cok bu ikinci anlamda kullanmaktayim. Mantik saptirmasi mantik yaniltmasi da diyebilirdim. Soylenmek istenen su: Bir sonuca vardigimizi iddia ediyorsunuz ama verdiginiz kanit(lar) onu desteklemekte yetersiz kaliyor. Tabii bunu bilerek yaptiginiz gibi farkinda olmadan da yapiyor olabilirsiniz. David H. Fischer in bu konuda artik klasiklesmis bir kitabi var: Historians Fallacies: Toward a Logic of Historical Thought (Tarihcilerin Kandirmacalari: Bir Tarihsel Dusunce Mantigina Dogru.) 1970 yilinda yayimlanmisti. Dilimize cevrildi mi bilmiyorum cevrilmemisse hemen cevrilse iyi olur cunku onumuzdeki donemde cok tarih tartismasi yapacaga benziyoruz. Minnesota Universitesi nde tarih ogreten Taner Akcam eminim okumustur. Benim bu kelimeyi kullanirken neyi kastettigimi anlamistir. Ilk yazida verdigim ornegi hatirlatayim: Akcam Nazilerin 1942 yilinda Yahudiler icin kullandiklari nihai cozum (The final solution) sozu ile Ittihatcilarin 1915 yilindaki Su Ermeni sorununa bir cozum bulmamiz gerek turunden sozleri arasinda cagrisim yoluyla baglanti kurarak Yahudiler gibi Ermenilere de soykirim yapildigi sonucuna gitmeye calisiyordu. Yani daha sonra olmus bir seyi daha onceki bir olayin kaniti gibi gosteriyordu. Fischer in da sozunu ettigi cinsten bir kandirmacaydi bu. Bir ornek daha: Akcam soz arasinda 1915 te olup bitenlerin soykirim olup olmadiginin hukuki kategori olarak tartismali olabilecegini kabul ettikten sonra suna benzer seyler soyledi: Ancak soykirim sadece hukuki bir kategori degil ayni zamanda sosyal bilimsel bir kategori. Sosyal bilimciler soykirim calismalari (genocide studies) bolumlerinde bu konuyu inceliyorlar. Ben de boyle bir bolumdeyim ve Ermeni olaylarini inceliyorum. (Demek ki onlar da soykirimdir!) Bu gibi bolumlerden bazilarinin kimler tarafindan finanse edildigini arkalarinda siyasal motifler olup olmadigini bir yana birakip bu mantigi baska bir duruma uygulayalim: Bu patoloji laboratuvarinda kanserli hucre arastirmasi yapilir ben bu laboratuvarda calisiyorum oyleyse benim baktigim ornek de kanserlidir! Ya degilse? Bu konferans tek yanli olmakla suclandi yalnizca belirli goruslerin ifadesine olanak tanidigi icin cok elestirildi. Bu nedenle olacak ilk gunku oturumlarda orada bulunmayan ama farkli gorusler one suren tarihcilere (Stanford Shaw Justine McCarthy Heath Lowry Turkkaya Ataov gibi) satasmamaya ozen gosterildi. Bir tek Akcam tehcir edilen Ermenilerin mallarinin satisindan elde edilen paranin nasil kullanildigina iliskin bir belgenin Prof. Dr. Yusuf Halacoglu tarafindan yanlis degerlendirildigini dogrusunun kendisinin dedigi gibi oldugunu one surdu. Iste o an keske Halacoglu burada olsaydi da o belge konusunda onun ne dedigini de duysaydik diye dusundum. Cevap veremeyecek durumdaki tanigi curutmek de tarihci kandirmacalarindan birisidir. Taner Akcam bunlara nicin gerek duydu? Kendisini ille bir seyler kanitlamak zorunda hissettigi icin mi? Gene de ben iyi ki bu konferans yapildi diyorum. Iyi ki Taner Akcam yurtdisinda belirli ortamlarda yillardir dile getirdigi gorusleri burada da soyleyebildi. Korkarak yasaklayarak saklayarak sorunlarin cozulemeyecegini hâlâ ogrenemedik mi? En tehlikeli fikirlerin korkulan fikirler oldugunu hâlâ bilmiyor muyuz?