Agos Gazetesi Genel Yayin Yonetmeni Hrant Dink Biz Ermenilerin bu topraklarda gozumuz var. Var cunku kokumuz burada. Ama merak etmeyin bu topraklari alip gitmek icin degil bu topraklarin gidip dibine girmek icin dedi. Dink Bilgi Universitesi Dolapdere Yerleskesi nde devam eden ”Imparatorlugun Son Doneminde Osmanli Ermenileri: Bilimsel Sorumluluk ve Demokrasi Sorunlari” konulu konferansin Ermenilik Halleri” konulu 9. oturumunda Dunyada ve Turkiye de Ermeni kimliginin yeni cumleleri” konulu bir konusma yapti. 90 yildan bu yana Ermeni kimliginin cumlelerini Ermenilerin degil Turkiyelilerin yazdigini kaydeden Dink Dunden beri soykirim kelimesi uzerine gidis gelisler yasandi. Bu tartismaya devam edin. Mahsuru yok. Koca bir halk bu tartismayi nasil algiliyor? O kacinmaya calistiginiz kelimeyi nasil icsellestirmistir. Bir Ermeni halki var bugun dunyanin dort bir yanina savrulmus ve bunlarin kafasinda icsellestirilmis bir kavram tarih var. Nezaketen adini size soylemeyeyim ama ne oldugunu anlatayim. Adini sonra siz koyarsiniz” diye konustu. Felsefede onemli bir kavram bulundugunu her canlinin kendi canli varlik alaniyla var oldugunu kaydeden Dink oradan alinip bir yerlere altin tepsiyle tasinsa bile onun kokunun kesilmis olacagini soyledi. Dink sozlerini soyle surdurdu: 3 bin yildan beri bu topraklarda yasayan kultur uygarlik ureten insanlari yasadiklari topraklardan su veya bu sekilde su veya bu nedenle su veya bu sonucla olenleri kalanlari donenleri her neyse... topraklarindan koparip dunyanin dort bir yanina savurdular. Simdi bu halkin bugune akan kusaklarinin ruh halini 90 yillik kimliginin cumlesini eger bu olay kokten kesilis dolduruyorsa bunu yok sayamazsiniz. Ama bunun adi su olsun bu olmasin diyemezsiniz. Bu algilanmistir artik icsellestirilmistir. Bu genetik koda islenmistir. Bunun adi nedir? Hukuk sosyal bilimler ugrassin adi bizim icin onemli degil bizim yasadigimiz bu.” Dunden beri Ermenistan dan gazete ve televizyonlara cevap yetistirmekten bogazinin kurudugunu anlatan Dink Bu merak Ermeni kimliginin ruh halini cok net olarak ortaya koyuyor” dedi. ONEMLI BIR ESIK ATLANDI” Bu konferansin Turkiyeli bir Ermeni olarak kendisi icin cok onemli oldugunu vurgulayan Dink sozlerini soyle surdurdu: Iki tur algilamam var bu konferansla ilgili. Birincisi bu konferansi Turkiye nin gercek anlamda demokratik surecinin bir parcasi sayiyorum. Onemli bir esik atlandi. Ikincisi Ermeni dunyasi acisindan da bu konferansi cok cok onemsiyorum. Cunku boyle bir konferansin Turkiye de yapilabilmesi Turkleri halen biraktiklari noktada algilayan hala 1915 te algilayan bir diaspora var Turkiye degismez Turkler degismez onlar bunu kabul etmez onlar laf anlamaz onlarda vicdan yok ... Ama bu konferansin yapilmasi onlari Turkiye de en azindan bir seyler oluyor ne oluyor? sorusu olumlu yonde saskina cevirecektir. Turkiye demokratiklesmedikce Ermeniler iyilesmeyecek.” Dink konusmasinin sonunda tehcir sonrasi Sivas tan Fransa ya giden ama sik sik koyunu ziyaret eden ve bu ziyaretleri sirasinda koyunde vefat ederek buraya gomulen bir kadinin oykusunu anlatti. Dink O donemki Cumhurbaskani sayin Demirel Ermenilere 3 cakil tasi vermeyiz diye bir laf etmisti. Ben de bu kadinin oykusunu yazmistim ve demistim ki; biz Ermenilerin bu topraklarda gozumuz var. Var cunku kokumuz burada. Ama merak etmeyin bu topraklari alip gitmek icin degil bu topraklarin gidip dibine girmek icin” diye konustu. Hrant Dink in konusmasi uzerine bazi konusmacilarin gozyaslarini tutamadigi goruldu. DIGER KONUSMALAR Bilgi Universitesi Sosyoloji Bolumu nden Dr. Ferhat Kentel de Ermenistan dan bir sosyologla karsilikli algilama” uzerine Ermenistan ve Turkiye de birlikte 2002-2003 yillarinda yaptiklari anket hakkinda bilgi verdi. Anketin Turkiye de bin 200 Ermenistan da da bin kisiyle yapildigini anlatan Kentel toplumlarin digeri hakkindaki bilgisizlik duzeyinin muhtesem” oldugunu soyledi. Ermenistan daki Turkiye toplumu algisinin Turkiye den daha olumsuz oldugunu belirten Kentel her iki tarafta da sorulan sorularda soykirim lafinin kullanilmadigini soyledi. Kentel bilgi eksikligi ve bundan kaynaklanan insa edilmis tehdidin korkuya korkunun da on yargilarin olusmasina neden oldugunu soyledi. Ferhat Kentel ”Arastirma gosteriyor ki Ermenilerle bir gun tekrar konusabiliriz” dedi. Chicago Universitesi Doktora Ogrencisi Melissa Bilal de gecmis hakkinda konusulamadigi icin bugunun de konusulamadigini soyledi. Ermeniligin kimligini yersizlestirme ve kayip hissinin olusturdugunu savunan Bilal Turkiye de birbirimizi anlayabilmek icin siyasete hislerimizi sokmamiz gerekiyor” dedi.