Basbakan Tayyip Erdogan a Birlesmis Milletler temaslari sonunda duzenledigi basin toplantisinda Orhan Pamuk davasini soran Amerika nin Sesi radyosu muhabiri oldu. Bu beni hic sasirtmadi. Iki gun once ABD Kongresi nde Ermeni soykirimi iddialari uzerine verilen iki onergenin tartismalari sirasinda da cokca Orhan Pamuk konusulmus Turkiye yi destekleyen vekillerin dahi bu konuyu elestirdikleri gozlenmisti. Sasirtmadi cunku gectigimiz hafta basinda Washington da onemli bir hukumet gorevinde bulunan bir Amerikali yetkili sohbet ettigimiz oturma grubundan kalkmis makam masasinin arkasindaki bolmede duran dosyalari karistirip bir kâgitla donmustu. Kâgit Radikal de yer alan bir haberin bilgisayar ciktisiydi. Haber Istanbul Sisli Cumhuriyet Savciligi nin romanci Orhan Pamuk aleyhine Turklugu alenen asagilama davasini duyuruyordu. Pamuk davasinin Amerikan aydin kesimleri icinde etkili John Updike gibi yazarlar tarafindan kampanyaya donusturulmek yolunda olduguna dikkat ceken Amerikali yetkili Turkiye reformlar yapiyor biz de destekliyoruz ama buna ne demeli? diye sordu. Benzeri sorulari onceki hafta Ankara da gorustugum bazi Avrupa Birligi buyukelcilerinden de duymustum. Zaten AB Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu nun bu davayi yakin izlemeye aldiklari yolunda aciklamalar da yapildi. Bu soru soruldugunda Basbakan Erdogan in verdigi yanit da sasirtici olmadi. Basbakan sunu soyledi: Biz AB sureci icinde dusunce ve fikir ozgurlugune yonelik Cumhuriyet tarihinde gorulmemis adimlar attik. Bir savcinin farkli gorusu olabilir. Yargi surecindeki konuyu konusamam. Yarginin nasil isleyecegini bilemem. Erdogan in sozlerinde haklilik payi var ama ne kadar caresiz bir durumda oldugu da acikca goruluyor. Amerikali hukumet gorevlisi de Avrupali buyukelciler de Turk sistemini davalarin hukumet tarafindan acilmadigini savcilarin siyasi otoriteden talimat almadigini bilecek kadar taniyorlar. Kaldi ki AB ile 3 Ekim de kazasiz belasiz uyelik muzakerelerine baslamak icin gun sayan Erdogan in isteyecegi son sey reformlarla Avrupa ya yaklasan Turkiye nin yeniden ifade ozgurlugunu kullandi diye insanlarin hapse atildigi bir goruntuyle muhatap etmek olacaktir. Her turlu yoruma acik bir Turklugu alenen asagilama gibi Italya nin fasist donemini andiran suclamalari Ceza Yasasi nda bulundurmak ise Erdogan in sorumlulugunda. Kaldi ki evet acilmis davaya yonelik konusamaz konusursa ayrica haksiz duruma duser ama ornegin Pamuk davasi acildiginda ya da soruldugunda Fikri ifade ozgurlugunden yana olduguna dair bir beyanda da bulunamaz miydi? Kaldi ki Pamuk un beyani daha once Istanbul Cumhuriyet Bassavciligi tarafindan da sorusturulmus ve elestiri sinirlari icinde kaldigi suc olusturmadigi kanisina varildigi icin 1 Temmuz da dosya kapatilmamis miydi? Bu suskunluk zarari Turkiye ye oldugu kadar hukumete de dokunan bu tur uygulamalari cesaretlendirmiyor mu? Istanbul Sisli Cumhuriyet Savciligi yazar Pamuk un bir Isvicre gazetesinde ve daha sonra Turkiye de Aktuel dergisinde yayimlanan bir soyleside Bir milyon Ermeni 30 bin Kurt olduruldu dedigi icin Turk Ceza Yasasi nin 301 e 1 inci maddesi uyarinca 6 aydan bir yila dek hapsedilmesini istiyor. Dava 30 Haziran da aciliyor. Bir sure sonra adli tatilin baslayacagi ve davanin uzun sure gundemde kalacagi acaba dusunulmus mudur savcilik tarafindan? Cunku dava gundemde kaldikca hukumetin AB planlari uzerinde goruldugu gibi o kadar uzun etkili oluyor. Durusmanin gorulecegi tarih de ilginc; 16 Aralik 2005. 3 Ekim de muzakereler baslarsa basladiktan sonra yapilacak AB zirvesi de bu tarih civarinda olacak. AB donem baskanligi Ingiltere den Turkiye nin adayligina kusku ile bakan Avusturya ya bu zirve sonrasinda gececek. Kibris ve diger bircok konu Turkiye nin basini yeterince agritiyor olacakken bu durusma yapilacak. Savciligin herhalde Pamuk un bu sure icinde kacabilecegi endisesiyle durusmaya gerekirse zorla getirilmesini istemesi de onemli bir ayrinti. Durusmaya polisler arasinda elinde kelepceyle getirilen bir Orhan Pamuk icin bu belki Nobel Edebiyat Odulu nu ona getirecek son adim olabilir. (ABD deki kitapci zincirlerinde Pamuk un kitaplari artik on raflarda sergileniyor ve iyi satiyor.) Ancak bu davada Pamuk un oldugu kadar aslinda Turkiye nin yargilanacaginin kac kisi farkinda acaba Ankara da?