Yarin tarihimize dusen kara lekelerden 6-7 Eylul olaylarinin 50 nci yildonumu. Yarim yuzyildir kanayan bu gizli yaraya artik pansuman zamani geldigini dusunuyoruz. Tarihinin utanc sayfalariyla yuzlesme cesareti gosteremeyenler sanli sayfalardan gurur duyma hakkina da sahip olamazlar.. Yarim yuzyil sonra bile duslerime giriyor. Izmir Fuari nda Yunanistan pavyonu alevler icindeydi. Kahrolsun Olum cigliklari yukseliyordu kalabaliktan. Hic kimse sondurmek icin caba harcamiyordu. Tam tersine guvenlik gucleri hic degilse bir seyler kurtarmaya calisanlari kararlilikla engelliyordu. Korkudan eline siki sikiya yapistigim babama o yanginin o bagiriscagirislarin nedenini sordum ve de anlamini. Basini one egdi ve adeta fisiltiyla yanitladi: Ben yetisir miyim bilmem ama senin ilerde cok utanc duyacagin bir geceye tanik oluyoruz. 6-7 Eylul 1955 olaylarindan ne zaman soz acilsa babamin asla unutmadigim unutmayacagim o sozlerini hatirlarim. Cumhuriyet tarihinin onemli donemeclerini romanlastiran Yilmaz Karakoyunlu nun Guz Sancisinda Kucuk bir gozdagi vermenin olculeri kacmis ornegi diye anlattigi 6-7 Eylul 1955 olaylari neydi? Kimine gore Turkiye nin etnik yapisini degistiren olay kimi icin Turkiye nin Kristal Gece si kimince Tarihin en buyuk toplumsal felaketlerinden biri. Ayrica pogrom diyen de var Istanbul u Rumsuzlastirma veya Planli etnik yok etme diyen de. Renklerin soldugu gun Hangi tanima katilirsiniz bilmiyorum ama o olaylarin iki somut sonucu oldu: 1- 1920 lerin sonunda sokaklardan kentlere kadar yerlesim birimlerinin isimlerinin Turkcelestirilmesi ile baslayan ardindan 1940 lardaki Varlik Vergisi yle ilk olumcul darbenin indirildigi Turkiye yi arindirma plani 6-7 Eylul 1955 ile cok buyuk olcude amacina ulasmis oldu. O tarihte 130 bini asan Rum nufus bir-iki ay icinde birkac bine iniverdi. Bu amaci CHP belirlemisti. Tek parti doneminde. Azinliklar Raporunda hedef soyle gosterilmisti: Rumlar icin esasli tedbir alinmasi gereken yerimiz Istanbul dur. Istanbul fethin 500 uncu yildonumune kadar tek bir Rumsuz duruma getirilmelidir. 2 yil gecikmeyle varildi hedefe; fethin 502 nci yildonumu kutlamalarindan 4 ay sonra. 2- O olaylar tarihci Mete Tuncay in ifadesiyle Imparatorluk kulturunu sona erdirip Istanbul un tasralasmasi surecini baslatti. Bugun Istanbul un iliklerine kadar arabesklesmesinin sorumlusu 6-7 Eylul u planlayip uygulayanlar. Olaylarin en ince ayrintisina kadar planlandigi ve aylarca suren hazirliktan sonra uygulamaya konuldugu en bastan biliniyordu. Gunumuz baski teknolojisiyle bile kolay olmayan iki saatte 290 bin gazetenin basilip Istanbul un her yerine dagitilmasi baska nasil aciklanabilirdi? Evet bastan beri biliniyordu o beyin Ozel Harp Dairesi baskanligini da yapmis Orgeneral Sabri Yirmibesoglu 1990 larda agzindan kacirinca son kuskucular da pes etti: 6-7 Eylul bir Ozel Harp isiydi ve muhtesem bir orgutlenmeydi. Bati da oldugu gibi Turkiye ye de birgun gizlilik suresi dolan belgelerin kamuya aciklanmasi anlayisi gelirse bunun gibi daha ne operasyonlari ogrenecegiz kimbilir. 6-7 Eylul olaylari icin Ankara dan Willy Brandt cesareti (1970 lerde Yahudiler den acikca ozur dilemisti) beklemenin gercekci ve mantikli olmadigini biliyoruz. Ancak en azindan gonul alma jesti yapilabilir yapilmali diye dusunuyoruz. Ustelik boyle bir jestin AB ile bu gergin gunlerde hayli etkili olabilecegine inaniyoruz. Bir de Avrupa Parlamentosu uyesi Cem Ozdemir in kehanetinin gerceklesip gerceklesmeyecegini merak ediyoruz: Turkiye AB ile muzakere surecinde tarihiyle yuzlesecek. 6-7 Eylul olaylari 10 yil sonra ders kitaplarina girecek!