Oniki genc insan gece vakti memleketleri Ermenistan dan Erivan’dan bindiler ucaga… Iki saat sonra sanki oniki milyon insanin hikayesini anlatan milyonlarca isigin goz kirptigi o muhtesem sehre Istanbul’a indiler… Uykularina ezan sesi bir ara verdi. Sonra sabah kalktilar o sesi tasiyan cogaltan binlerce minareyi Sultanahmet’i Suleymaniye’yi ve daha baskalarini gorduler… O sabah Antakya’daki yaz okuluna Turkiye’den katilan ve birlikte on gun gecirecekleri diger oniki genc insanla tanistilar… Turkiye’ye gelmek bile onlar icin neredeyse inanilmaz bir olaydi. Tum egitimleri boyunca bir zamanlar soylarini tuketmeye yemin etmis bir ulke oldugunu ogrendikleri Turkiye’ydi soz konusu ulke… Bu ulkenin hâlâ sultanlikla yonetildigini dini bir rejimin oldugunu dusunenlerin azimsanamayacak bir oranda oldugu bir ulkeden gelmislerdi ve kafalarinda binlerce onyargi ve soru vardi… Karsilastiklari burali genc insanlar da kimlerle karsilasacaklarini bilmiyorlardi. Onlar da nihayetinde Ermenistan’i Turkiye’nin dusmani olan bir ulke olarak ogrenmis bir toplumun cocuklariydi. Hatta bu toplum icinde Ermenilerin Yahudi komunist oldugunu dusunenler de hatiri sayilir oranlardaydi… Ama iki ulkeden bir araya gelen genclerin ortak bir yonleri vardi: tanimaya ve tanismaya hazirdilar; en azindan oteki tarafin insanlari hakkinda onyargi sahibi olabileceklerini” ve bu onyargilari kirarak baska bir gelecegin de hayal edilebilecegini dusunuyorlardi. Ve bu hayalin aslinda ne kadar gercek olabileceginin ilk isaretleri iki ulkenin genclerinin uzun beraberliklerinin basladigi Adana-Antakya arasindaki otobus yolculugunda ortaya cikti. Gruba refakat eden yaslilarin” tahammul sinirlarini zorlayan senlikli bir gurultu patirti esliginde yirmidort genc birbirlerinin dillerinden kelimeler mutfaklarindan yemekler ogrenmeye basladilar… Tabii ki basta Sari Gelin olmak uzere ortak turkulerini bildik nagmelerini ritimlerini huzunlu ve sevincli melodilerini paylastilar. HYD yaz okulunun adini Turkce ve Ermenice Yavas yavas – Gamats gamats” koymustu; dunya kadar meselenin cetrefil bir hale getirdigi iki ulke arasindaki iliskileri bir kerede cozmeye” soyunmak gibi bir iddiaya girismek yerine iki toplumun genc insanlarini bir araya getirmek ve yavas yavas konusmaya baslamak gibi mutevazi bir adim atmaya niyetlenmisti. Ama gencler ilk karsilasmanin ardindan arag-cabuk” yol almaya basladilar. Sanki yillarin biriktirdigi sorunlari bir kerede asmaya diyalog icinde bir arada yasamaya” ve bunun bir utopya olmadigini sabirsizca gostermeye soyunmuslardi. Antakya’nin anlami da buradaydi. Cunku Antakya Turklerin Araplarin Muslumanlarin Hiristiyanlarin diyalog icinde Diyarbakir ya da Mardin’deki gibi bir cok insanin bu topraklarin en az iki dilini konustugu ve bir aradaki yasamlarinin sembollestigi bir sehir. 1915’ten Varlik Vergisi’nden 6-7 Eylul 1955 olaylarindan Turklestirme politikalarindan Asala terorunun toplum uzerinde yarattigi izdusumlerden sonra Turkiye’nin kalan tek Ermeni koyu Vakifli’yi bagrinda tasiyan; her sene bu Vakifli’da Astvadzadzin (bag bozumu yortusu) torenlerinde dunyanin dort bir kosesinden gelen Ermenileri agirlayan bir sehir Antakya. Yirmidort genc okuldaki dersler boyunca birbirlerinin dusuncelerini anlamayi tanimayi; aralarindaki milliyetcilik duvarlarini asip obur taraftaki insani” gormeyi ogrendiler… Vakifli Koy’de birlikte halay cekip el ele omuz omuza durmayi birbirlerinin duygularini hissetmeyi ogrendiler… Helsinki Yurttaslar Dernegi’nin duzenledigi yaz okulu iki ulke insanlari arasinda baris ve diyalogun tesis edilebilecegini bu ortak gelecegin hayal edilebilecegini gosterdi. Ve yaz okuluna katilan Mehmet’in dedigi gibi Agri Dagi’nin / Ararat’in iki yuzu bir araya geldi… Gamats-yavas olsa da ileride iki ulkeden daha cok insan bir araya gelecekler ve iki toplum arasinda daha cok kopru-gamurc kurulacak… Not: Bu yazidaki duygu ve dusunceler 24 gencin yaz okulu boyunca cikardigi Yavas Gamats” gunluk gazetesinden beslenmistir.