Turkiye-Ermenistan sinirindaki Ani Harabeleri nin cevresindeki askerî yasak bolge Bakanlar Kurulu karari ve Genelkurmay Baskanligi’nin onayiyla gecen yil kaldirildi. Bir yil icinde Ani antik kentini 15 bin turist gezdi. Harabeler birinci derecede askerî bolge kapsaminda oldugu icin yerli ve yabanci turistler izin almadan ve kimlik bildirimi yapmadan tarihî bolgeyi gezemiyordu. Turklerin (Selcuklularin) Anadolu’da insa ettigi ilk (1072 yilinda) cami olan Ebul Menucehr Camii ve Fethiye Camii (Buyuk Katedral) gibi kulturel ve tarihî acidan essiz sayilan eserlerin bulundugu Ani antik sehrin tarihi MO 5 bin yilina kadar uzaniyor. 5 kilometrelik bir alani kapsayan orenyerinde 10 kilise bir saray 2 cami bir kopru ile bir de kervansaray bulunuyor. Kars Il Kultur ve Turizm Muduru Kenan Bekis gecen yil ortalama 15 bin yerli ve yabanci turistin ziyaret ettigi Ani’ye bu sene 20 ile 30 bin arasinda turist beklediklerini soyledi. Kultur Bakanligi’nin destegiyle harabelerdeki cevre duzenlemesinin devam ettigini anlatan Bekis temmuz ayinda baslayan kazi calismalarinin 15 Eylul’e kadar devam edecegini kaydetti. Bekis soyle konustu: Askerî yasak bolge olarak korunurken Ani’ye turist pek gelmezdi. Cunku askerî makamlardan ve Muze Mudurlugu’nden izin alinmasi gibi bircok prosedur vardi. Simdi ise herkes istedigi gibi gidip biletini alarak gezebiliyor. Ani’nin guvenligini Maliye Bakanligi’nin guvenlik icin verecegi 6 kisilik bir kadroyla gerceklestirecegiz. Bunun yani sira Turizm Jandarmasi’ koruyacagi turizm bolgelerini belirliyor. Biz de Kars Valisi Sayin Nevzat Turhan baskanliginda bir toplanti yaparak Jandarma Genel Komutanligi’na Ani’nin guvenligi icin basvuruda bulunduk. Guvenligini bu yolla da saglayacagiz. Kars iline 42 km. uzakliktaki Ocakli koyu sinirlari icerisinde yer alan Ani orenyeri Turkiye-Ermenistan sinirini ayiran Arpacay Nehri’nin bati yakasinda Turkiye sinirlari icerisinde kurulmus bir sehir. Orenyeri Anadolu’ya Ipek Yolu uzerinden giriste ilk konaklama merkezi oldugundan ayni zamanda bir ticaret merkezi. MO 5 bin yillarina kadar uzanan sehri cevreleyen ic kale MS 4. yuzyilda Kars sehrine ismini veren Karsaklilar tarafindan yaptirilmis. Ani Karsaklilardan Ilhanlilara Ilhanlilardan Seddatogullarina Karakoyunlulara Gurculere Harzemsahlara Selcuklulara kadar bircok topluluga ev sahipligi yapmis. Ani Harabeleri’nde yer alan eserlerden bazilari soyle: Menucehr Camii: Ani antik kenti icerisinde yer aliyor. 1072 yilinda Seddatogullari ndan Ebu Suca Manucehr tarafindan yaptirilan cami Selcuklularin Anadolu da insa ettikleri ilk cami olarak dikkat cekiyor. Ebul Muammeral Camii (Boz Minare): Ani kentinin orta kisminda yer alan cami son Seddatli Sultani Sahan Sah tarafindan yaptirilmis. Tahrip edilmis olan caminin minaresi yana devrilmis olarak duruyor. Meryem Ana Katedrali (Fethiye Camii): Katedralin Ani kent merkezinde yapimina 1010 yilinda II. Sembat zamaninda baslanilmis I. Gagik doneminde bitirilmis. 1064 yilinda Alparslan in Ani’yi fethiyle birlikte bir sure cami olarak kullanilmis. Halen bu yapi Ani de bulunan en iyi korunmus yapilar arasinda yer aliyor. Kecel Kilisesi: Ani Harabeleri’nde 1034-1036 yillarinda Gregor un torunu Abugremrizents Daklavini nin oglu tarafindan yaptirilmistir. 1173’te papaz Tridot tarafindan onarilmis 1291 yilinda ana yapiya bir can kulesi eklenmis 1342 yilinda kubbe onarilmistir. Halen yildirim carpmasi sonucu bina yari yariya yikik durumdadir.