Sozde Ermeni soykirimi iddialari konusunda farkli gorusler sergileyen 13 Turk aydini Erivan da tutuklu bulunan arastirmaci Yektan Turkyilmaz’in serbest birakilmasi icin Kocaryan’a mektup yazdi. (10 Agustos 2005 Carsamba) Aralarinda Ermeni iddialari konusunda farkli ve alternatif gorusler savunan Orhan Pamuk Murat Belge Taner Akcam Etyen Mahcupyan Halil Berktay Elif Safak gibi isimlerin bulundugu 13 Turk aydini Ermenistan Devlet Baskani Robert Kocaryan’a bir mektup yazarak Turk arastirmaci Yektan Turkyilmaz’in serbest birakilmasini istedi. Yurtdisina antika kitap kacirmaya calistigi gerekcesiyle Erivan’da gozaltinda tutulan Turkyilmaz’in dun yapilacak ilk durusmasi ise Cuma gunune ertelendi. Yektan Turkyilmaz’la Dayanisma Komitesi (Committee for Solidarity with Yektan Turkyilmaz) imzasiyla Ingilizce gonderilen mektupta Turkyilmaz’in hakkindaki suclama disinda Ermeni arsivlerine girebilen ilk Turk akademisyen olarak arastirmalari ve teorik yonelimleri konusunda da sorgulandigi arsiv arastirmalarinin dijital kopyalarina el konuldugu belirtilirken Bu muamele hicbir sekilde hakli gosterilemez’ denildi. KAYGIMIZ ARTIYOR 6 dil bilen tez arastirmalari doktorasini surdurdugu ABD’nin onde gelen universitelerinden Duke University tarafindan prestijli burslarla desteklenen Turkyilmaz’in tutuklanmasinin iki ulke arasindaki iliskilere zarar verebileceginin ifade edildigi mektupta su sozlere yer verildi: Yektan Turkyilmaz 1915 olaylarini ve yuzyilin basindaki diger siyasi siddet orneklerini objektif olarak ele alan az sayidaki Turk akademisyenden bir tanesi. (Ingilizce ve Fransizca’nin yanisira) Turkce Osmanlica Kurtce ve Ermenice bilen tek arastirmaci olarak Turkyilmaz’in arastirmasi Anadolu ve Guney Kafkasya’nin firtinali tarihi donemine yeni boyutlar kazandirmayi vaadediyor. Tutuklamanin Turkyilmaz’in ilk Turk akademisyen olarak Ermeni ulusal arsivlerine girebilmesinin hemen ardindan gerceklesmesi kaygilari artirmaktadir. Uzayan tutukluluk hali Turk ve Ermeni akademisyenler arasinda son donemde acilan hassas diyalog ortamina cok buyuk hasar verebilir. Bu tutuklama ayrica Ermenistan’in bagimsiz akademik arastirmayi desteklemedigi yonunde supheler uyandiracaktir.’ GEREKCENIZ YERSIZ Mektupta Turkyilmaz’in hapiste alikoyulmasinin gerekcesinin de yersiz oldugu belirtilirken soyle denildi: Yaninda tasidigi kitaplarin hicbirinin yurtdisina cikarilmasi konusunda bir yasak yoktu sadece izin alinmasi gerekiyordu. Turkyilmaz’in boyle bir gereklilikten haberi olmadigina eminiz eger haberi olsaydi ciddi bir akademisyen ve Ermeni kulturune dost bir insan olarak kesinlikle bunu yerine getirirdi. Biliyoruz ki kanunlar bir hukuk duzeni icinde tutarli bir sekilde uygulanir. Oysa ki bu davayi sorusturmakla yukumlu yetkilinin soyledigine gore halihazirdaki kanunda eski kitap satan kisilerin alicilari yurtdisina kitap cikartirken alinmasi gerekli izinler konusunda bilgilendirmesi hakkinda bir zorunluluk yeralmiyor. Ayrica kanun nukleer silah ve kitaplarla ilgili ihlaller konusunda hicbir ayrim yapmiyor. Gumruk kanunlarinin ihlali icin bir ceza ongormek uygun olabilir ancak 4 yildan 8 yila kadar hapis cezasi islenen sucla tamamen oransiz ve bagimsiz arastirmacilar icin caydirici olabilir.’ Ankara devrede ERMENISTAN’da tutuklanan arastirmaci Yektan Turkyilmaz icin Ankara Tiflis Buyukelciligi araciligiyla girisimde bulundu. Erivan’la iliskilerini Moskova yerine Tiflis Buyukelciligi araciligi ile yuruten Ankara Turkyilmaz’in suclandigi kitaplari Erivan’daki sahaflardan satin aldigini herhangi bir antika kacakciliginin sozkonusu olmadigini bildirerek serbest birakilmasini talep etti. Malmo kriteri YILLAR sonra ilk kez tatile ciktilar. 18 yil sonra yeniden Kopenhag’a... Bu seyahatte Bulent-Rahsan Ecevit cifti icin Kopenhag kriterleri’ daha farkliydi. Kanallari dar sokaklari ve eski evleriyle kentte nostaljik tatlar yasayan Ecevitler ogle yemegini fast-food’da hamburger ile gecistirirken bir baska yemek molasini Malmo’de verdiler. Ecevit ciftinin Hans Christian Andersen’in Kopenhag’da yazdigi masallari tadinda ve ikinci bir balayini andiran seyahatleri 9 gun surdu. Ancak Rahsan Hanim’in lokantada yemek yerken bu kez bir semsiyenin altina siginmasi ve Bulent Bey’i ihmal etmesi dikkat cekti. Ayse Gul Altinay: KGB’de 45 dakika gorustum KOMITENIN duzenleyicilerinden Sabanci Universitesi Kulturel Antropoloji Bolumu ogretim uyesi Doc. Ayse Gul Altinay 17 Haziran’dan beri Ermenistan Ulusal Guvenlik Servisi (KGB) tarafindan baskent Erivan’da alikonulan Yektan Turkyilmaz’i 3 hafta once ziyaret etti. Altinay Erivan’daki KGB binasinda bir ajanin gozetiminde gerceklesen ve 45 dakika suren gorusmeyle ilgili sunlari soyledi: Yektan fiziksel ve zihinsel olarak iyi durumda. Tabii ki son derece uzgun ve bir an once bu surecin sona ermesini diliyor. Dis dunyayla tek baglantisi bir radyo istasyonu bazi Ermeni gazeteleri ve avukatiyla olan gorusmeleri. Mektup gonderemiyor ve gonderilen mektuplari alamiyor. Yektan tutuklamanin ilk 10 gununde sorusturmanin daha cok arastirmasi siyasi gorusleri ve baglantilari uzerinde yogunlastigini soyledi. Soyledigine gore esas suclamayi olusturan kacirilan antika kitaplar konusu daha sonra gundeme gelmis.’ Mektubu imzalayan aydinlardan bazilarinin Yektan Turkyilmaz’la hic tanismadigini da belirten Altinay Ama ciddi bir arastirmaci oldugunu biliyoruz ve bir an once serbest kalmasini diliyoruz’ diye ekledi. Dayanisma komitesi Bagimsiz akademisyenlerin engellenmeden calisabilmelerinin Turkiye-Ermenistan arasindaki iliskilerin gelismesinde buyuk onem tasidiginin vurgulandigi mektuba imza koyan Yektan Turkyilmaz’la Dayanisma Komitesi su isimlerden olusuyor: Orhan Pamuk Elif Safak Taner Akcam Ayse Gul Altinay Murat Belge Halil Berktay Oral Calislar Ozlem Dalkiran Hrant Dink Fatma Muge Gocek Etyen Mahcupyan Taha Parla ve Ragip Zarakolu. Dost’ imzalar Orhan Pamuk (Yazar) Bir Isvicre gazetesine verdigi demecte Turkiye’de 30 bin Kurt oldurulmustur. Bir milyon da Ermeni’ diyerek tepki cekmisti. Taner Akcam (Akademisyen-arastirmaci) Tehcir uzerine kitaplari ve 1915 olaylarini kesin bir dille soykirim’ olarak nitelendirmesiyle taniniyor. Ayse Gul Altinay (Akademisyen) Iptal edilen Ermeni Konferansi’nin katilimcilarindan. Murat Belge (Akademisyen-yazar) 1915 olaylarinin 90’inci yildonumunde Erivan’daki torenlere katilmis Mariott Oteli’nde bir Ermeni uzerine sarap dokmustu. Halil Berktay (Akademisyen) Iptal edilen Ermeni Konferansi duzenleyicilerinden ve konusmacilarindan. 1915 olaylarini Etnik temizlik’ olarak niteliyor. Oral Calislar (Gazeteci-yazar) Iptal edilen Ermeni Konferansi’nin Basin Ozgurlugu ve Ermeni sorunu’ baslikli oturumunun konusmacilarindandi. Hrant Dink (Gazeteci-yazar) Ermeni kokenli bir Turk vatandasi. Ermenice ve Turkce yayin yapan Agos’ Gazetesi’nin Genel Yayin Yonetmeni. Fatma Muge Gocek (Akademisyen) Iptal edilen Ermeni Konferansi’nin konusmacilarindan. Ermeni tezlerine arka cikmakla suclanmisti. Etyen Mahcupyan (Gazeteci-yazar) Iptal edilen Ermeni Konferansi’nin Basin Ozgurlugu ve Ermeni sorunu’ baslikli oturumunun konusmacilarindan. Taha Parla (Akademisyen) Iptal edilen Ermeni Konferansi’nin konusmacilarindan. Ragip Zarakolu (Yayinci-yazar) Turk Kaynaklarinda Ermeni Soykirimi’ adli kitabi derledi. 1915 olaylari konusunda resmi tarihin gercekleri yansitmadigini savunuyor. Elif Safak (Yazar-akademisyen) Tepkiler uzerine iptal edilen Ermeni Konferansi’nin konusmacilari arasindaydi.