Son 4 yılda Ermenistan da ciddi bir ekonomik gelisme yasanıyor. Milyar dolarlık yabancı sermaye yatırımları insaat turizm mucevher islemeciligi gibi alanları hareketlendirmis durumda. Ancak ekonomik buyumeye ragmen istihdam gelir paylasımı sorunları var. Herkesin gozu Turkiye kapısının acılmasında. Turk-Ermeni iliskileri bugune kadar hep soykırımı tartısmalarının golgesinde kaldı. Basbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Ermenistan Cumhurbaskanı Robert Kocaryan’a sorunu cozmek icin birkac ay once komisyon kurulmasını onermesi Erivan’da gec de olsa yankı buldu. AK Parti Balıkesir Milletvekili Turhan Comez’in gectiğimiz hafta gerceklestirdiği uc gunluk gayr-i resmi ziyaret iki ulke iliskilerine yeni bir dinamizm katacak adımların atıldığı bir gezi oldu. Comez universitede Ermeni genclere konferans verdi Ermenistan Meclis Baskanı Arthur Bağdasharyan’la milletvekilleriyle uc milletvekili ust duzey burokrat ve diplomatlarla gorustu son olarak Tasnak Partisi’nin ikinci ismi Ermeni Davası Buro Baskanı (Parti’nin Uluslararası Sekreteri) Giro Manoyan’la bir araya geldi. Manoyan kendi tabiriyle bir Turk siyasetciyle derinlemesine olmasa da bircok konuyu ele aldığı isteklerini anlattığı ilk ve onemli gorusmesini gerceklestirdi. suphesiz bu gorusmeler gayr-i resmi de olsa iliskilerin seyri acısından ileriye donuk umut verdi. Buyuk bir değisim ve donusum yasanıyor Peki Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) dağılmasından sonra ortaya cıkan siyasî ekonomik ve toplumsal guclukler Azerbaycan ile savas Turkiye ile 1992’den beri sınırlarının kapalı olması gibi ciddi sorunlarla boğusan Ermenistan’da gunluk hayat nasıl? Son bes yılda turizm gelirlerinde bazı sanayi yatırımlarında insaat mucevher islemeciliği ve telekomunikasyon sektorlerinde seri adımlar atan Ermenistan bu hızı neye borclu? Turkiye’nin gayr-i resmi diplomatik ziyaretle attığı adımlar onumuzdeki gunlerde nasıl yankı bulacak? Turkiye ve Ermenistan sorunlarını ucuncu ulkelerin mudahalesinden kurtararak cozebilecek mi? Bu soruların cevabını yerinde arastırmak icin gittiğimiz Ermenistan’da is adamlarından akademisyenlere eski ve yeni parlamenterlerden oğrencilere sokaktaki vatandasa kadar bircok insanla konustuk. İlk dikkat ceken husus 3 milyonluk nufusu ile ticaret hacmi 500 milyon doları asan Ermenistan’da buyuk bir değisim ve donusumun yasanıyor olması. Baskent Erivan’ın caddeleri luks otomobillerle dolu. sehrin dort bir yanında yeni alısveris merkezleri eğlence mekanları oteller ve restoranlar insa ediliyor. Ancak Gurcistan ve İran sınırı ile havayolu dısında dunyaya acılan kapısı bulunmayan Ermenistan’da ekonomik krizin izlerini de gormek mumkun. Bir yanda milyon dolarlık arabalara binen zenginler diğer yanda minibusle evine ulasmaya calısan 200 dram (45 dolar) maaslı isciler... Ulkede hem buyuyen bir ekonomi hem de istihdam ve gelir paylasımıyla ilgili problemler var. Kilitten deterjana bircok urun Turkiye’den Ancak sokaktaki vatandasla ya da yoneticilerle konustuğunuzda sanki ulkenin siyasi olarak tek gundemi var: Turkiye soykırımını tanıyıp ozur dileyecek mi? Sınır kapısı neden acılmıyor? Bunlar biraz da dunle yetinen yaslı neslin yerini alan ve daha fazlasını isteyen genc neslin soruları; cunku nufusun yuzde 40’ından fazlası 15-25 yas arasında. Ancak ortada bir gercek var. Turkiye Ermenistan’da sadece soykırımı” iddialarıyla değil herseyiyle var. Osmanlı’dan kalma turkuler jazzve’de (cezvede) pisen kahve ortak yemek kulturu Ermenice’ye girmis sozcukler mahalle ve sokaklara verilen coğu Turkce ancak basında yeni ibaresi bulunan isimler... Hatta soykırımı muzesinin pencerelerindeki pimapenler otel kapılarındaki kilitler deterjan cips beyaz esyaların bir kısmı tekstilin coğu Turkiye’den satın alınıyor. Mashtots Bulvarı’ndaki Beko Bayii’nin sahibi Artyom soyadını soylemek istemiyor. Ancak luks ve kaliteli sayılabilecek Beko Arcelik marka camasır bulasık makinaları klima ve buzdolaplarından her ay onlarca satıyor. İs istir kalitenin onyargısı siyaseti olmaz. Bir suru ust duzey yonetici de gelip esya satın alıyor.” diyor. İki yıl once acılan dukkanda 300 ila 1000 dolar arasında beyaz esya bulmak mumkun. Malatya Pazarı’na ait kuruyemisler Kar Gıda cipsleri Bingo Alo Omo deterjanları coğu dukkanın vitrinini susluyor. Laleli’den alınan tekstil urunleri ise semt pazarları ile dukkanlarda satılıyor. Hem de Cin mallarıyla yan yana... Ermeni vatandaslar tekstil urunlerimizin kalitesinden ziyade ucuz olanını tercih ediyor. Ermenistan’da Armavia Turkiye’de Tower Tur isbirliğiyle Flyair’a ait ucaklarla İstanbul-Erivan arasında her hafta 4 ucus gerceklesiyor. Her seferde 80 yolcunun tasındığı ucusların en buyuk musterisi Laleli-Erivan arasında is yapan Ermeni ve Rus vatandasları. Bavul ticaretini ucağa tasıyan girisimciler mallarının coğunu Gurcistan ustunden Ermenistan’a karayoluyla alıyor. Ama kimse ucakta da olsa eli bos gitmiyor. Turkiye Ermenilerinin 60 bin olan nufusunun dısında ticaret yapmak is bulmak icin İstanbul Antalya merkezli ciddi bir is gocu de yasanıyor. Turkiye’de kacak ya da kayıtlı calısan Ermenistan vatandaslarının sayısının 30 binden fazla olduğu belirtiliyor. Dolaylı yoldan da olsa Turkiye’den gıda temizlik kimya insaat ozellikle tekstil alanında cok ciddi bir ithalat yapılıyor. Turk-Ermeni İs Gelistirme Konseyi’nin tespitlerine gore iki ulke arasındaki dolaylı ticaret yıllık 100 milyon doların ustunde. Ermeni Sanayici ve İsadamları Derneği (UMBA) Baskanı Gagik Makaryan bunun 50 milyon doların ustunde olduğunu doğruluyor. Rakamlar Ermenistan ekonomisinin onda birinin sınırları kapalı kotu komsu” Turkiye’den gerceklestirildiğini gosteriyor. Ulke ekonomik anlamda Sovyetler’den miras aldığı telekom sağlık yazılım elmas kesme mucevher altın isleme sektorlerinde ciddi bir buyume icinde. Avrupa Birliği Ticaret Odası Ermenistan Direktoru Hovhannes Igityan’ın (Yiğityan) verdiği rakamlar ulkede son yıllarda gerceklesen ekonomik buyumenin arkasında yatan gercekleri gun ısığına cıkarıyor. Sekiz yılda yapılan yabancı yatırım miktarı 1 milyar doları bulmus. Bundan daha onemlisi ABD AB Dunya Bankası IMF ve Japonya’nın 1991-2002 arasında doğrudan Erivan yonetimine verdiği 2 9 milyar dolarlık hibe yardımlar dıs kaynak olarak kullanılmıs. 1 milyar dolar yabancı yatırım Rusya Yunanistan ABD Fransa Kanada Arjantin Belcika İran basta olmak uzere 40 ulkenin yatırımcıları Erivan’la is yapıyor. Ancak ulkedeki hızlı gelisim doğrudan bununla ilgili değil. Basta Fransa ABD Suriye Lubnan Belcika olmak uzere 90 ulkedeki 6 milyona yakın diaspora Ermenisi’nin ulkeye gonderdiği 800 milyon doların uzerindeki sıcak para ulkedeki değisimin altındaki gizli guclerden biri. Kimilerine gore bu rakam gizli savunma harcamaları kayıtdısı ekonomi gibi faktorler dikkate alındığında milyar doların cok cok ustunde. Bazı parlamenterler ve iktisatcılar ekonomiyi canlandıran yatırım ve hibelerin milli ekonominin gelismesine engel olduğu gorusunde. Ermenistan ekonomisinin gizli gundem maddelerinden bir diğeri de Turkiye’nin AB uyeliği. AB ile sınır komsusu olmak Ermenistan’ı heyecanlandırıyor. Daha simdiden bu konuda hazırlıklar bile yapılıyor. Amerika Ticaret Odası Temsilciliği’nin yanında Avrupa Birliği Ticaret Odası Temsilciliği is dunyasında koordinasyon sağlıyor. Avrupa Universitesi adıyla kurulan European Regional Academy burokratlar yetistiriyor. Her iki kurum ulkenin AB’ye uyumu surecine hazırlanması ve ekonominin liberallesmesi icin ciddi adımlar atıyor. Tek sorun Turkiye sınırının kapalı olması’ Turkiye-Ermenistan sınırının kapalı olması Erivan’da ciddi sıkıntı meydana getiriyor. Ermenistan Parlamentosu’nda 1990-99 arasında milletvekilliği yapan Hovhannes Igityan’a gore cozum basit: Ermenistan’da hafif sanayi gelisiyor. Sadece Gurcistan ve İran uzerinden gerceklesen ticaret bu ulkenin en buyuk problemi. Bu yuzden diyalogdan yana acıklama yapan ve adımlar atan Turkiye’nin atacağı yeni adım sınır kapısının acılması olmalı. Zaten var olan ekonomik iliskilerin buyumesinin tek yolu bu.” Igityan’ın verdiği bilgiye gore son 4 yılda yatırımcıların basını Almanya Belcika Fransa cekiyor. Rusya ve İran Ermenileri’nden olusan isadamları ise daha cok insaat alanında etkin. Ulkenin en buyuk insaat islerini bu ulkelerden gelen isadamları yapıyor. Diaspora yardımlarının bir kısmı kamu projeleri olarak bilinen konut yol ve otel yatırımlarında kullanılıyor. Rus Ermenileri’nin ortaklığının bulunduğu sirketler Erivan’daki Cumhuriyet Meydanı’nın etrafında yukselen binaların mimarı. AB’li yatırımcıların ilgisini hatırlatan Igityan sadece son dort ayda iki Alman sirketin 45 milyon Euro’luk yatırım yaptığını anlatıyor. Belcika ile gerceklesen ticaretin temelinde Ermenilerin elmas kesim ve mucevher isleme sektorunde soz sahibi olması yatıyor. Mucevher endustrisi Belcika ile Ermenistan arasındaki bavul ticaretiyle donuyor. Ermeni ustalarının maharetiyle Belcikalıların girisimciliği ve teknolojisi kucuk bir atolyede bulusuyor. Zira pahada ağır yukte hafif bu sektorun hammaddesi uretim aletleri ya da urunler bavula sığacak kucuklukte. Bir kırat elmasın satın alma değeri dunya piyasalarında 50 dolar civarında mucevher kesim ustalarının islemesinden sonra piyasaya surulmesi halinde ise 3-5 bin doları buluyor. Kısacası elmas islemeciliği Ermenistan’ın altın yumurtlayan tavuğu. Kapalıcarsı’nın altını bizim mucevherimiz var UMBA Baskanı Makaryan gıda endustrisinden sonra ikinci sırayı alan mucevher endustrisinde ihracat rakamlarının gecen sene 350 milyon dolara ulastığını kaydediyor. Ulkedeki dort buyuk mucevher fabrikasının yanı sıra Khorenatsi Caddesi’ndeki Barnik Carsısı geleneksel atolyelerde is yapan yuzlerce kuyumcu ve mucevher ustasının barındığı bir yer. Carsının eski ustalarından Paruyr Nazaryan (50) elmas kesim isinden haftada 15-20 dolar kazanamadığını soyluyor. Ona gore ihracatın en onemli ayağını tutmakla birlikte mucevher sektorunun en buyuk sorunu sayıları binleri asmıs ustaların ekonomiye dahil edilememesi. Barnik Carsısı esnaf ve ustalarından bir kısmı 1988-90 donemlerinde İstanbul’da calısmıs. Bilenler Kapalıcarsı’nın altını varsa bizim de elmas ve mucevherlerimiz var.” diyor. Mucevher sektoru kayıtdısı ekonominin donduğu alanlardan biri. Kimilerine gore yıllık is hacmi 500 milyon doların ustunde. Sovyetler zamanında Silikon Vadisi diye bilinen Erivan bu mirasını da diriltmeye calısıyor. Altı buyuk sirketin faaliyet gosterdiği yazılım muhendisliği alanında 8 bine yakın kisi istihdam ediliyor. Bu sene 500 bin turist bekliyorlar Ekonominin can damarlarından biri de turizm. Ermenistan gerek diaspora Ermenileri gerekse dunyanın değisik yerlerinden nufusunun onda birine yakın turist cekebiliyor. Ozellikle bes yıldızlı otel sayısında ve hizmet sektorunde ciddi buyume yasanmasının temelinde dısa acık istihdama dayalı turizm politikaları yatıyor. 2004’te 350 bin turist ağırlayan ulkede 2005 sonu itibariyle beklenti 500 bin turist. 150 bin yatak kapasitesiyle turizm ulke ici istihdamın onemli bir ayağını olusturuyor. Uc hafta once Cumhurbaskanı Robert Kocaryan’ın acılısını yaptığı Golden Palace Oteli icin yapılan yatırım miktarı 40 milyon dolar. 800 kisinin istihdam edildiği otelin ortakları Guney Kıbrıslı ve Lubnanlı. Kiliselerde otellerde Avrupalı turistlerin yanı sıra Japonları Cinlileri İranlıları gormek mumkun. Turist ceken Ermenistan son iki yıldır Antalya’ya binlerce turist gonderiyor. Turkiye’ye turist gondermek icin TourTransLex sirketini kuran kadın girisimci Ovsanna Stepanyan İstanbul merkezli yolculukların bavul ticaretini Antalya yolculuklarının da iki ulke turizmini olumlu etkileyeceğine inanıyor. Cumhuriyet Meydanı olarak adlandırılan Republic Square cevresindeki otel ve isyerlerinde 25-30 metrekarelik ofislerin kirası aylık 500-550 dolar. Luks bir isyeri ya da ev kirası icin 1500 doları gozden cıkarmak zorundasınız. Stepanyan’a gore vasat yasayan uc Ermeni ailesine bakabilecek bu paranın kat be katı turizm yoluyla geri kazanılıyor. Cunku Erivan’ın zenginleri icin yanıbasındaki Turkiye’nin turizm imkanları hem fırsat hem ucuzluk sunuyor. Dram’ın değer kaybetmesi korkutuyor Son uc yılda ciddi bir gelisme gosteren ekonomide her sey bu kadar da tozpembe değil. İki yıl once yuzde 14 5 gerceklesen buyume oranı gecen sene yuzde 8’e dustu. Bu oranın bu yıl yuzde 9 olması bekleniyor. Ağır sanayinin gelismemesi iki sınır kapısına bağımlılık diasporadan gelen kolay para buyumeyi olumsuz etkiliyor. Yatırımlara rağmen oncelikli problem istihdam. Gelen paralara ve buyuyen ekonomiye rağmen son uc yılda istihdamda sadece yuzde 1’lik artıs gerceklesmesi yoneticilerden cok halkı dusunduruyor. Erivan sokaklarında Karabağlı birkac fakiri anlatmak değil derdimiz. Ermenistan’da kisi basına dusen milli gelir aylık 90 dolar. Ancak son uc yıldaki hızlı değisime rağmen issizlik oranı hâlâ yuzde 10’larda. Universite mezunlarının yuzde 50’si issizlik korkusuyla okulunu bitiriyor. Rusca Fransızca İngilizce Ermenice bilen universite mezunlarını bekleyen maas ancak 200 dolar yani 90 bin dram. Bu rakam luks sayılabilecek bir ucret. Ulkenin pop muzik alanında un yapmıs isimlerinden Armine Nalapetyan tam bir Tarkan hayranı. Kapılar acılıp isler duzelecekse Turkiye’nin her yerinde konser veririm.” diyor. 18 yasındaki dunyaca tanınmıs piyano sanatcısı Armine Aharonyan ise Amerika Kanada dahil 15 ulkede onlarca uluslararası konser vermis. Gecen yıl Turkiye’deki bir programda grup icinde yer almıs. Bir bucuk yıl once 700 isciyi istihdam eden ve kisi basına aylık 25 bin dram odeyen Ararat Beton Fabrikası insaat sektorundeki hareketlilikten nasibini almıs bir kurulus. Buyuyen fabrikada isci maasları uc katına cıkarak 80 bin dram olmus. Oteki Erivan diye tabir edilen Bangladesh Mahallesi sehrin dısında gecekondulardan olusuyor. İssizler ordusunun tek beklentisi diasporadan gelecek 40-50 dolarlık yardımlar. Birkac yıl once 12 bin dram olan asgari ucretin 20 bin dram’a yukseltilmesi calısanları tatmin etmiyor. İki yıl once 550 dram olan 1 doların 450 dram etmesi hem Merkez Bankası’nı hem de halkı korkutuyor. Son 20 gunde mudahalelerle dram’ın değeri yukseltildi. Ermeni parasının dolar karsısında değer kaybetmesinin arkasında ithalatın artması gosteriliyor. Ermenistan Merkez Bankası Baskanı Dikran Sarkisyan’ın son gunlerde birinci gundem maddesi haline getirdiği doviz kurundaki dengesizlik ve yurtdısından gelen paraların ekonominin buyumesini engellediği tezi yasanan sıkıntının bir gostergesi. Sarkisyan Sanayimizin gelismemesinin sebebi Ermenistan butcesinin iki katı paranın yurtdısından gelmesidir.” diyor. Doların değer kazanmasını halk Amerikan ekonomisine bağlıyor. ABD’de tas dusse Erivan’da hissediliyor yani. su anda bir Euro 550-555 bir dolar 450-458 Ermeni dramı bandında. Doviz olarak vatandaslar daha cok Euro’yu tercih ediyor. Yunan girisimcilerden memnun değiller Uc yıl once Yunanistan’ın 65 milyon dolar odeme vaadiyle hizmete aldığı cep telefonu operatoru ArmenTel halkın gundemindeki en buyuk problem. sirket hat ucretlerinin yuksek kapsama alanının yetersiz olmasından oturu sadece 300 bin cep telefonu abonesine sahip. Lubnanlı isadamlarının Karabağ’da operasyona baslattığı Karabagtell kapsama ağını tum ulkeye yayacak. Ancak Ermeni gencleri hâlâ konusamamaktan sikayet ediyor. GSM ihalesini sehrin su ve kanalizasyon altyapısını da yenileme vaatleriyle alan Yunan isadamları bugunlerde pek de sevilmiyor. 25 dolarlık kontor kartların 180 dolara karaborsada satılması kimsenin hosuna gitmiyor. Ulkenin en buyuk think-thank kuruluslarından biri olan International Center for Human Development (ICHD) Direktoru Tevan Poghosyan Turkiye sınırının kapalı olması Kafkas ve Hazar bolgesinde alternatif enerji yollarının ve politikalarının uretilememesi enerji acığı nedeniyle Ermenistan’ın uzun vadede ciddi ekonomik sorunlarla karsı karsıya kalacağı gorusunde. Sınırın acılmamasını Azerbaycan dıs politikasının Turkiye’yi etkilemesine bağlayarak Kapılar kapalı kaldığı muddetce Erivan’ın guclukler cektiği doğru. Ancak Turkiye’nin doğusunun gelismemesinin altında 13 yıldır baslatılmayan diplomatik iliskiler ve kapının acılmaması da var. Ağrı’nın oteki yakasında biz Paris gibiyiz. Ama Turkiye’nin doğusu icin aynı seyi soylemek mumkun değil. Turkiye bu bolgesine de her iki ulkenin genclerine de haksızlık etmemeli.” diyor. Poghosyan Turkiye’den TESEV Ermenistan’dan HASA’nın yaptığı anket calısmasına da atıfta bulunarak Erivan yonetiminde iliskileri duzeltmek icin bugune kadar gorulmedik olumlu bir altyapı var. Turkiye bunu gormeli. Halkların fikirleri buna gore sekillenir.” diyor. Politikacılar politikaya isadamları isine bakmalı.” diyen ulkenin en buyuk isadamlarından Sil Group’un patronu Khachatur Sukiasyan ticari ortaklık kurmak ve is yapmak icin karsılıklı bircok fırsat bulunduğunu soyluyor. Ona gore gıda mucevher tekel urunleri anlamında Ermenistan; hayvancılık tekstil demircelik gibi alanlarda sınır illeri daha sanslı. Patronlara Porsche vatandasa troleybus Milyar dolarlık butceyi yoneten Silk Group’un mucevher gıda mesrubat alanlarında ciddi yatırım ve is hacmi var. sirket ortaklarından Robert Sukiasyan 6 ay once 500 bin dolara Porsche satın almıs. İssizlik ve gelir dağılımı sorunlarına rağmen kendi zenginlerini olusturan Erivan ekonomisi Masthtots Bulvarı’nda spor BMW arabasıyla karsımıza cıkıyor. Arkada minibus ve troleybuslerle evlerine gitmeye calısan Erivanlılar ve luks otomobil meraklısı patronlar. Uc yıl once ocakbası kebap dukkanlarıyla cevrili Brosyan Caddesi simdi luks restoranlarla dolu. Yeni patronların en buyuk merakı Almanya ve ABD’den gelen Mercedes BMW Cadillac marka arabalar. Erivan’daki basarılı isadamlarının ortak bir ozelliği var. Fransa ABD Suriye gibi ulkeleri gorenler girisimcilik acısından onde. Ulkenin 200 buyuk firmasının muhasebe vergi islerini yoneten Grant Thornton Yonetim Kurulu Baskanı Armand Pınarbası Fransa gocmeni bir Ermeni. Yedi yasına kadar İstanbul Kurtulus’ta buyuyen Pınarbası 20 banka ve Philip Morris’in Alcatel’in Amerikan Universitesi’nin ve Ermenistan Ulusal Bankası’nın hesaplarını tutuyor. Kayıtlı ekonomi ve yabancı yatırımcıların isleri onun elinden geciyor kısacası. Serbest pazar sartlarının kurulmasına calıstıklarını anlatan Pınarbası isadamlarının siyasetle cok fazla ic ice olmasının ileride ekonomiye zarar vereceğini soyluyor. Rusvet temiz toplum gibi ihtiyacların tam karsılanması icin global ekonominin sartlarına uyulmasını ve Turkiye’nin buna katkı sağlamasını istiyor. Sınırı kapalı tutma inisiyatifini kullanan Turkiye ancak Ağrı Dağı’nın oteki yakasında ekonominin inisiyatifini eline geciren Ermeni isadamları dolu dizgin dunya ekonomisiyle butunlesiyor. Butun bu gelismelere bakıp Ermenistan’ı Kucuk İsrail’ diye tanımlayanlar var. Ancak politikacıların iki ulke arasındaki yolları acması halinde bolgesel anlamda cok ciddi değisimler yasanacağı da ortada. ANTEP LAHMACUN AYDA 60 BİN DOLAR KAZANDIRIYOR Kafeterya ve restoranlar sokağı Tumanyan Caddesi 21 numarada lahmacun kokusu hakim. Restorandan girdiğinizde sizi bekleyen surpriz ise Sarkis Usta. Turkce’yi ve lahmacun yapmayı nenesinden (ninesinden) oğrenen Sarkis Usta 15 kisiyi istihdam ediyor. Kilikya Antep Lahmacun Salonu’nda gunde 1500’un ustunde lahmacun satılıyor. sehirde pizza ve lahmacun uretimi yapan 200 firmadan en cok tutulanı Sarkis Gırboyan’ın yeri. Aylık cirosu 60 bin doların ustunde. Dedesi ve nenesi tehcirde Suriye’ye gitmis. 40’lardan sonra Erivan’a yerlesen Gırboyan ailesinin torunları baskentin en leziz lahmacununu yapıyor. Sarımsak ve baharat lahmacunda sevilmiyor. Sarkis Usta espriyle karısık Bu lahmacunu dedemlerin zamanında da en iyi Ermeni ustaları yaparmıs. Siz sonradan oğrendiniz.” diyor. Kağıt gibi ince hamuru lezizliğiyle lahmacunların sırrını vermiyor: Devlet sırrı soylemem.” Meclis Baskanı Bagdhasaryan’dan Cumhurbaskanı Kocaryan’a kadar bircok isme lahmacun servisi yapan Sarkis Usta Turkiye’den gelenlerin basımın ustunde yeri var. Nenem oraları cok anlattı. Konuğum olun ama siyasete girmeyelim.” diyor. Salonun mudavimlerinden Joseph Avetisyan ekliyor: Bazılarının kafasında hâlâ 1915’teki Turkiye var. Artık herkes yeni Turkiye’yi gormek istiyor.”