Soykırımı anlamak (3) - Haber Arşivi 2001-2011
27 Kasım 2024 - Հակական տոմար - Տարի : 4517 / Ամիս : Տրե / Օր : Վահագն / Ժամ : Ճառագայթեալ

Haber Arşivi 2001-2011 :

13 Mayıs 2005  

Soykırımı anlamak (3) -

Soykırımı anlamak (3)

İnsanlık denen bu muammayı anlamak icin belki de en asırı hallerine bakmak gerekiyor. Bu acıdan soykırım cok onemli. Tarihin her doneminde katliamlar esaretler yıkımlar yasanmıs. Ama bir grubu yok etme kastıyla yapılan soykırım parcası oldugumuz Avrupa kıtasının bir ozelligi. AB nin kurulus nedenlerinin temelinde Holokost a yol acan ve adına antisemitizm denen ırkcılığın bir daha tarih sahnesine cıkmamasını sağlamak yatıyor. Ermeni meselesi vesilesiyle soykırımı oğrenmeye basladık. Halacoğlu olayı bize Soykırım Sozlesmesi 6. maddeye gore soykırıma ancak yetkili mahkemenin karar verebileceğini oğretti. Bu daha bir baslangıc. Sozlesmeyle olusturulan soykırım hukuku buyuk bir fikri ve zihni atılım olusturuyor. Hele soykırım tanımını iceren 2. madde bir hukuk saheseri. Bunu anlamak amacıyla (binlerle dememek icin) yuzlerce sayfa okumak gerekiyor. Soykırım sozcuğunun mucidi Rafael Lemkin Ermeni olaylarını soykırım olarak nitelemisti. Kendisi BM Genel Sekreteri nin danısmanı olarak sozlesme taslağını hazırlayan grubun icindeydi. Ancak Lemkin in kulturel ve ekonomik boyutları kapsayan soykırım tanımı sozlesmede daraltıldı ve sadece biyolojik yani insanların yok edilmesi soykırım sucu sayıldı. Lemkin sozlesme tarafından soykırıma karsı korunacak milli ırki dini ve etnik gruplar arasına politik grubu da ilave etmek istemisti. Muzakere komisyonu bu oneriyi de reddetti. Yani bağımsızlık ve toprak mucadelesi gibi siyasi amaclarla mucadele eden gruplara karsı islenen katliam gibi suclar soykırım kapsamına alınmadı. Lemkin yok etme kastına yol acan saikin (motif) 2. maddeye ilave edilmesine iliskin bir oneri yapmadı. Sozlesme taslağını muzakere eden heyetler unlu as such ibaresini metne eklediler. Buna gore bir grup mensubunu herhangi bir zararlı fiilinden veya davranısından dolayı değil de sadece o gruba mensup olduğu icin yok etme kastıyla oldurulmesi soykırım oldu. Yani Yahudilerin Almanlara isyan etmek Alman toprağının bir bolumunde bağımsız devlet kurmak icin Rus ordularıyla isbirliği yapmak Alman sivillere saldırmak gibi eylemleri olmadığı halde sadece Yahudi olduklarından yok edilmeleri soykırım tanımını sekillendirdi. Soykırım kavramı insanlığa karsı suc kavramından doğdu. Nuremberg mahkemesinin uyguladığı ilkeler arasında insanlığa karsı suclar tanımlanıyor (İlke 6c). Buna gore sivillere karsı islenen oldurme yok etme kolelestirme ve deportasyon ile siyasi ırki ve dini gerekceyle yapılan mezalim.. insanlığa karsı suc olusturuyor. Oysa Soykırım Sozlesmesi nin 2. maddesinde gerekcelere değinilmediği goruluyor. Tabii soykırımcılar Yahudileri Almanlar hatta insanlık icin buyuk bir tehlike ilan ettiler. Ama bu bir neden ya da gerekce olacak rasyonaliteye sahip değildi. Bu anlamda soykırım gerekcesi veya nedeni olmayan bir suc olarak tanımlandı. İnsanlığa karsı suclar arasında yer alan yok etme (extermination) ile soykırım sucuna esas teskil eden yok etme (destruction) arasında ne İngilizcede ne de Turkcede bir anlam farkı var. Yok etme fiili icin farklı sozcuklerin kullanılmasının nedeni soykırımın gerekcesiz insanlığa karsı sucun ise gerekceli olması arasındaki muazzam farkı gostermek. Bu bağlamda denebilir ki tarih insanlığa karsı suclarla dolu ama soykırım tarihe bir istisna. Bir grubu sırf o grup olarak yok etmeye kast etmek ancak antisemitizm turu bir ırkcılıkla mumkun. Zaten ırkcılık da ancak bu bağlamda anlasılabilir. Nazi Almanyası nın Yahudileri soykırıma tabi tutması ideolojisinin ayrılmaz bir parcasıydı. Yani Almanların hâkim ırk olması Slavların kolelestirilmesi ve nihayet Yahudilerin yok edilmesi sonucu kurulacak hiyerarsik Avrupa ya da dunya toplumu Nazi projesinin temel amacıydı. Alman halkının buyuk olcude antisemitizme batmaması halinde bu proje uygulanamazdı (Hitler s Willing Executioners D. J. Goldhagen). Eğer Holokost soykırım ise baska olaylara soykırım denemez. En cok Bosna-Hersek teki gibi etnik temizliği insanlığa karsı suc olarak tanımlayıp bu arada islenen katliam turu fiillere soykırım denebilir. Gunduz Aktan




Bu haber kaynağından gelmektedir.

Haber metninde yer alan görüşler haber kaynağı () ve yazarına ait olup,
bolsohays.com sitesi haber hakkında herhangi bir görüş üstlenmemektedir.

Opinions expressed are those of the author(s)-(). They do not purport to reflect the opinions or views of bolsohays.com
+