Cezayir Devlet Baskanı Abdulaziz Buteflika 8 Mayıs 1945 teki Setif katliamının 60. yıldonumunde Fransa’ya sorumlulugunuzu kabul edin cagrısında bulundu; ilginc bir cevap aldı: Arsiv calısması yapalım.” Fransa Parlamentosu Turkiye’nin butun tepkilerine rağmen 2001’de Ermenilerle ilgili bir karar almıs 1915’te yasananların soykırım olduğunu savunmustu. Ancak katliam yapmakla suclanan ulke aynı tavrı Cezayir icin gostermedi. Fransa Dısisleri Bakanı Michel Barnier ortak bir gelecek insa edilebilmesi ve acı dolu sayfaların asılabilmesi icin’ tarihin birlikte incelenmesi gerektiğini soyledi. Cezayir gazetesi El-Vatan’a konusan Barnier Her iki taraftan tarihcilerin calısmalarını tesvik etmek lazım. Beraber ortak gecmis uzere calısmalılar.” dedi. Cezayir’deki Fransız donemine iliskin Fransız arsivlerinin buyuk bir kısmının tarihcilere acık olduğunu hatırlatan Barnier bu doneme iliskin zaten Cezayir ve Fransız tarihcilerinin gerceklestirdiği bir calısma olduğunu ve bunun olayları nitelendirmeye yardımcı olabileceğini ifade etti. 8 Mayıs 1945 Setif katliamlarının 60. yıldonumunde Cezayir’de Devlet Baskanı Abdulaziz Buteflika’nın yanı sıra entelektueller ve sivil toplum orgutleri Fransa’dan bu ulkede yaptığı katliamların sorumluluğunu kabul etmesi cağrısında bulunmustu. 8 Mayıs 1945’te Fransız ordusu Cezayir’in doğusunda cıkan Fransa karsıtı gosterileri bastırmak icin basta Setif ve Guelma sehirleri olmak uzere bolgeye havadan ve karadan saldırı duzenledi. Cezayir hukumeti birkac gun devam eden bastırma harekatında 45 bine yakın Cezayirlinin olduğunu savunurken Fransız tarihciler olenlerin 20 bin civarında olduğunu iddia ediyor. Fransız siyasiler Cezayir’in bağımsızlığını kazandığı 1962’den bu yana iddialar karsısında sessiz kalırken katliamları tanıma yonundeki ilk acıklama bu yıl Fransa’nın Cezayir buyukelcisinden gelmisti. subat ayında katliamlarda olenleri anmak icin Setif’i ziyaret eden Buyukelci Hubert Colin de Verdiere Setif katliamının affedilemez bir trajedi’ olduğunu kaydetmisti. Buyukelcinin acıklamalarının Fransa’nın gorusu olduğunu hatırlatan Dısisleri Bakanı Barnier bunun Fransa’nın kardes ulke Cezayir’le olan iliskilerinde hafıza calısmasına’ verdiği onemi gosterdiğini soyledi. Katliamların 60. yıldonumu dolayısıyla Setif’te halka hitap eden Cezayir Cumhurbaskanı Abdulaziz Buteflika ise Cezayir halkının Fransa’dan bu ifadelerden daha ileri adımlar beklediğini belirtti. Buteflika yayınladığı bildiride de 8 Mayıs 1945’te Avrupalılar Nazi Almanyası’na karsı kazandıkları zaferi kutlarken Fransızların bağımsızlık icin sokaklara inen Cezayirlileri oldurduğunu hatırlatarak Kahraman Cezayirli askerler Fransa’nın cıkarlarını ve onurunu savunduğu Avrupa ve Afrika cephelerinden Cezayir’e donduklerinde Fransız atesiyle karsılastılar.” dedi. Delanoe: Barbarlığın yıldonumu Katliamların 60. yıldonumu dolayısıyla hafta sonu Cezayir’de genis caplı anma torenleri duzenlenirken Fransa’da yasayan Cezayirliler de Paris’te yuruyus yaptı. Paris Belediye Baskanı Bertrand Delanoe ise 8 Mayıs’ın bir baska barbarlığın yıldonumu’ olduğunu belirterek Fransız devletinin sorumluluğunu kabul etmesini umit ettiğini soyledi. Paris’te bulunan Stratejik ve Uluslararası İliskiler Enstitusu’nun Baskan Yardımcısı Didier Billion ise simdiye kadar hicbir Fransız devlet baskanının Cezayir’de yasananlar icin resmi ozur dilemediğini belirterek Fransa’nın iddialar karsısındaki sessizliğini Cezayir bizim tabumuzdur.” diyerek acıkladı. Ote yandan Fransa ve Cezayir’in bu yıl Fransa’nın 1963 yılında Almanya ile imzaladığı uzlasma antlasmasına benzer bir dostluk anlasması imzalayacağı bildirildi. Fransa’nın ABD’nin Cezayir ile ekonomik ve diplomatik yakınlasmasıyla bu ulke uzerindeki etkisini kaybetmeye basladığına dikkat ceken uzmanlar Paris’in cıkarları doğrultusunda Cezayir uzerindeki etkisini kaybetmemek icin calıstığı yorumunda bulunuyor. Emekli Fransız asker: Ruanda’da soykırım yapan milisleri eğittik Fransız hukumetinin iddialar karsısında sessizliğini koruduğu bir baska konu ise 800 binden fazla kisinin oldurulduğu Ruanda soykırımı. Fransa 1994 yılında Ruanda’da islenen soykırımda bolgede bulunan Fransız askerlerinin de sorumluluğu olduğu yonundeki iddiları kabul etmiyor. Son olarak gectiğimiz ay Ruanda’da gorev yapmıs emekli bir Fransız jandarma subayı Fransız askerlerinin soykırım yapmakla suclanan Hutu sivil milislerine silah eğitimi verdiğini itiraf etmisti. 1992 yılında Ruanda Cumhurbaskanlığı muhafızlarını eğitmek icin bolgede bulunan emekli Ulusal Jandarma Mudahale Grubu Komutan Yardımcısı Thierry Prungnaud devlet radyosu France-Culture’e verdiği mulakatta 1992 yılında Fransız askerlerinin Ruandalı sivil milislere atıs eğitimi verdiğini gorduğunu ve bunun 1994 yılına kadar devam ettiğini soylemisti. Ote yandan subat ayında altı Ruanda vatandası Fransız askerlerinin 1994 yılında islenen soykırımda suc ortağı’ olduğu iddiasıyla Paris Askeri Mahkemesi’ne basvurmustu. Gorevdeki Fransız askerlerini yargılama hakkına sahip tek merci olan Askeri Mahkeme’nin dosyayı incelemesinin uzun bir sureyi alacağı bildiriliyor. Resmî tarih tartısması yasanıyor Cezayir’deki olaylar icin arsiv calısması oneren Fransa okul kitaplarında somurge doneminin sadece olumlu yonlerini’ oğretmekle elestiriliyor. Fransız Meclisi’nin 23 subat’ta cıkardığı bir yasa universitelerin arastırma programlarının Fransa’nın Kuzey Afrika ve deniz asırı somurgelerindeki tarihine hak ettiği yeri vermesini ve okul programlarının ozellikle Fransız doneminin bu bolgelerdeki olumlu rolunu kabul etmesini” ongoruyor. Yasaya resmi tarihin oğretilmesi’ gerekcesiyle karsı cıkan bir grup tarihci bildiri yayınlayarak somurge doneminin sadece olumlu yanlarını oğretmenin resmi bir yalan’ empoze etmek olacağını bildirmisti. Tarihciler hukumeti yasanın milliyetci komunitarizmi yasallastıracağını konusunda uyarmıstı.