Ermeni soykiriminda son perde bu hafta 90 inci kez sahnelenecek. Soykirim taninmiyor kefareti odenmiyor. Hem Ermeniler hem de Turkler icin onemli bir gecis yolu tikanmis durumda... Tum bunlar iktidar mucadelesi tarihin perdelenmesi sinirsiz revizyonizm ile suclularin kurbanlarin ve sonraki nesillerin olup bitenleri hak ettigi bicimde adlandirma ve daha da otesine gitme kapasitesinden yoksun olmasinin bir urunu. Soykirim ve bugune yansiyan soykirim tartismasindan alinacak derslerin yani sira dogacak risk ve tehlikeler daha keskin ve yakici; zira Ermeni davasi yalnizca bu halki teskil eden insanlarin bircogunun katledilmis olmasindan ibaret degil. Bu dava Ermenilerin ayni zamanda yasam tarzlarinin siddet yoluyla altust edilip binlerce yil yasadiklari anavatanlarindan zorla goc ettirilmis olmalarini da kapsamakta. Ermeni soykiriminin Yahudi soykirimindan farki her seyden once Osmanli Imparatorlugunun halefi Turkiye nin inkârci tavrindan katliamdan kurtulan orselenmis ve perisan olmus Ermenilerin onur pesinde adalet arayisindan ve uluslararasi diplomasinin cilvelerinden kaynaklaniyor. Bu buyuk felaketin yasal etik egitimsel maddi ve bolgesel bilesenleri herhangi bir grup ya da gucun bas edemeyecegi olcude karmasik. Belgelerle kanitlanmis bir tarihi gerceklik olarak bu ulus katlinin bugune dek karanlikta kalisini da polemik siyaset ve pek cok ulusal cikarin aleti olmaya devam edisini de Ermenilerin yasadigi olayin ele alinis bicimindeki emsalsizlik buyuk olcude acikliyor aslinda. Gunumuzde Turklerle Ermenilerin gonul ve zihinlerde bulusamamasinin ardinda yasak ama hep var olmus bir tarih; sinirsiz ama kapali bir sinir ve soykirim mirasini yuklenmis iliskiler -ya da iliskisizlik yatmakta. Turkiye ve Ermenistan arasinda halklari arasinda tum oyuncularin tek bir guvenlik ve kalkinma sayfasi acmak icin cikar birligi edecekleri yeni bir bolge yaratmanin anahtari bu iliskiler. Durustce ve hakikaten tesis edilmesi halinde iki ulkenin kendi egemenliklerini guclendirmesi icin; egitim ile kultur ve tarihi korumak adina isbirligi icin Daglik Karabag Nahcivan ve daha genis bir bolgede kalici bir baris icin; acik yollar gokyuzu ve denizler icin; tum multeciler ve torunlarinin anayurtlarina donus haklarinin guvence altina alinmasi icin temel olusturacak olan da bu iliskiler. Ancak gorunen o ki hakki verilemeyen gecmis baris istikrar ve uzlasmanin onunde gelecekte cikabilecek pek cok engeli ongorulemez ve onlenemez kilan simdiki zamanin karmasasinda da gosteriyor kendini. Zamanlar daha ne kadar birbirine karismaya devam edecek? Bu karisikligin taraflari hakiki bir cozum surecini nasil baslatabilir? Turklerin sucunun mirascilari kefaret odemek icin cikarlarina sirt cevirebilirler mi ya da Ermeni tehcirini yasayanlarin torunlari yeniden yer degistirmeyi kabul edebilirler mi? Turkiye ve Ermenistan in basindan beri ayri olan Avrupa ile butunlesme yolu onlara tarihi kabul etmek ve bolgesel ve kuresel meselelerde saglam ortaklar olarak umut verici bir cagi kucaklamak icin onemli bir firsat sunabilir. Yeni kistaslar yeni liderler ve yeni bir soylemin zamani geldi... (Rus gazetesi Ermenistan in eski disisleri bakani 21 Nisan 2005)