Olen Papa hazretlerinin bir konuda tarihi bir iz bırakıp gittigi dogrudur: Doğu Bloku nun cokusunde etkili oldu. Dini inancı guclu olan Polonyalıları komunizme karsı kıskırttı. Zaten Papa olarak secilmesinin arkasında da bu beklenti vardı. Nitekim Sovyetler e karsı ilk hareket Polonya daki din adamları tarafından baslatıldı. Papa nın komunist ajanlar tarafından oldurtulmek istenmesinin gerisinde bu yatıyor olmalı. Olen rahmetlinin arkasından olağanustu bir ağıt yakma toreni izledik. Her oleni elbette rahmetle anmalıyız. Fakat bazen bu isi abarttığımızı sanıyorum. Olen Papa nın hosgorulu ve liberal diye tanımlanmasını anlamak zor. Doğrudur olen Papa doneminde Katolik dunyasında buyuk değisiklikler oldu. Fakat bu değisikliklerin hicbirini Kilise baslatmadı. Tam tersine Vatikan butun yeniliklere once direndi engel olamayınca gonulsuz onay vermekten baska care bulamadı. Once sunu anımsamak gerekiyor: Katolik inancının ozel yasam konusunda getirdiği cok katı duzenlemeler ve sınırlamalar vardır. Orneğin cinsel iliskiden zevk almak gunahtır. Cinsel iliskiye ancak ve ancak cocuk yapmak amacıyla girilebilir. Bu anlayıstan hareketle doğum denetimi icin kullanılan ilaclar ve gerecler gunah kabul edilmis ve yasaklanmıstır. Aynı nedenle kurtaj da yasaklanmıstır. Ve evlilik Tanrı katında yapılan bir sozlesme olduğu icin bozulamaz bosanma da yasaklanmıstır. Bundan 30-40 sene oncesine kadar Katolik ulkelerin buyuk kısmında bu yasakların hemen hepsi gecerliydi. 1960 larda cok ilgi toplayan İtalyan Usulu Bosanma filmi bu yasakları hicveden bir komediydi. O zamandan beri bu yasaklar birer birer delindi değistirildi yerine laik hukuk kuralları gecti. simdilerde hâlâ bu yasakları surduren cok az ulke kaldı. (Bildiğim kadarıyla orneğin İrlanda da kurtaj hala yasaktır.) Bu değisikliklerin bir kısmı olen Papa zamanında bazıları da daha onceki Papa zamanında gerceklesti. Fakat gorebildiğim kadarıyla her değisiklik dini baskıya isyan bayrağını kaldıran laik guclerin mucadelesi sayesinde yururluğe girmistir. Hicbir zaman Papa veya Kilise nin diğer organları kendi istek ve iradeleriyle kalkıp Yanlıs yapmısız artık bosanma serbest olmalı doğum denetimi eslerin isteğine bağlanmalıdır demedi. Tam tersine hemen hemen her ulkede aile hukukunun laik esaslara bağlanmasını isteyenler uzun sure orgutlenip mucadele ettikten sonra kilise buyukleri baska care kalmadığını değisen cağdas dunya kosullarında daha fazla direnmenin sonucta kendilerine ve kilisenin imajına gucune zarar vereceğini destek yitireceklerini gorup anladıkları icin caresiz bir bicimde yenilikleri kabul etmek zorunda kaldılar. Papa nın geri kalan cazibesi imaj parlatma ve halkla iliskiler calısmalarının sonucudur. Nice zaman nice fırtınalar atlatmıs olan deneyimli kilise ulularının becerileri sayesinde sağlanmıstır. Kısacası Katolik dunyasında ve kilisede yasanan yenilikler din adamlarının ustun niteliklerinden cok laik olunmadan cağdas ve demokratik olunamayacağını goren kitlelerin cabaları sonucunda gerceklesmistir. Bunu Papa nın veya kilisenin bir basarısı olarak gormenin ve gostermenin pek fazla bir anlamı yok doğrusu.