Avrupa Parlamentosu ndaki Yesiller/Avrupa Ozgurluk Baglasıklıgı Grubu nca hazırlanan bildiri Gecmisin geleceği: Turkiye deki Ermeniler baslığını tasıyor. Turkiye nin Avrupa Birliği yle uyelik muzakerelerine baslaması icin belirlenen tarih olan Ekim ayına dek cozulmesi gereken bircok sorun ve asılması gereken tabular bulunduğunu belirten grup halen Turkiye deki Ermeni azınlığın durumunun ve Turkiye nin Ermenilerle bağlantılı olarak kendi tarihi uzerinde yaptığı tartısmaların geriye kalan en buyuk tabulardan biri olduğunu kaydediyor. Bir tartısma ortamı yaratmak amacıyla Yesiller/Avrupa Ozgurluk Bağlasıklığı Grubu haftaya salı gunu Strasbourg da onde gelen tarihci ve aydınları bir forumda topluyor. Soz konusu foruma katılacak isimlerden biri AGOS gazetesi genel yayın yonetmeni Hrant Dink. Dink gecen salı gunu de Ankara da Meclisin Avrupa Birliği Uyum Komisyonu nun Ermeni sorununu ele aldığı toplantıya katılmıstı. Londra da BBC Turkce Servisi nin konuğu olan Dink le Ayca Abakan konustu. -------------------------------------------------------------------------------- Ayca Abakan: Meclis in Avrupa Birliği Uyum Komisyonu nca duzenlenen toplantıyla ilgili gorusleriniz nedir? Hrant Dink: Doğrusu toplantı oncesinde toplantıya davet edildiğimde ozellikle de son bir iki gun icinde yabancı basının bu toplantıya onem vermesi surekli sorular sorması kafamda bir takım tedirginlikler uyandırmadı değil. Nedir bu yapılan ne yapılmak isteniyor? Toplantı sırasında da konustuk aslında bu sorular orada da vardı kafamda. Ama toplantıdan cıktıktan sonra bu toplantının hakikaten cok yararlı bir toplantı olduğunu onemli bir deneme olduğunu gordum. Cunku Turkiye yeni bir acılım icerisinde. Biliyorsunuz Basbakan Tayyip Erdoğan la Deniz Baykal birlikte yani iktidar ve muhalefet birlikte bir acılım sağladıklarını dunyaya ilan ettiler sadece Turk kamuoyuna değil. Ve bu acılımın da desteklenmesi gerektiğini dusunenlerdenim ısrarla da bunu savunuyorum. Ama o beyanlardan bugune kadar gecen sure icerisinde yeni acılım olarak ortaya konulan yenilerin pek de oyle yeni birseyler olmadığını gordum. Ozellikle de o yeni acılımın henuz daha yeni bir uslupla donanmıs olmadığını gordum. Yani eski o bildik karsı kampanya karsı atak karsı kavramıyla ilgili bir durus sozkonusuydu. Justin McCarthy nin Turkiye ye getirilmesi parlamentoda yaptığı konusmalar. Hala o mezar kazma mezardan iskeletler cıkarma ve bunu dunyaya iste Ermenileri Turkler katletti diye anlatma rituelleri. Korkum su: Bu uslupla mı yeni bir acılım bulacağız? Bu boyleyse gercekten mumkun olmaz. Ama sunu soyleyebilirim Parlamento da ilk kez boyle birsey yapıldı. Ermeni yurttaslarından bir kacını da aldı dinledi. Bu devam eder mi ne kadar devam eder ne yapılmak istenir arkasından hangi boyutlarda nerelere gider bilemiyorum. Ama bize ne zaman dusunce belirtme gorevi duserse onu her zaman yerine getiririz. Cok saygın bir toplantıydı. Fikirlerimizi cok ozgurce dile getirdik. Ayca Abakan: Strasbourg da duzenlenen toplantının amacı nedir ne icin cağırıldınız? Ve neler soyleyeceksiniz? Hrant Dink: Ben Turk-Ermeni iliskilerinin geleceğine iliskin Avrupa Birliği ne dusen rol ne olmalı konulu bir tebliğ sunacağım. Biraz sert konusacağım. Gecmiste 90 yıl once ya da ondan onceki yıllarda da yasanan trajedilerde yasanan felaketlerde Avrupa ne rol oynadı bunu acaba Avrupalılar bugune kadar cok acık yureklilikle sorguladılar mı? Hayır sorgulamadılar. Butun ayrıntıları da biliyorlar aslında. Kendi arsivleri bunlarla dolu. Ama onlar bugune kadar hic samimi bir durus gostermediler bu yonde. İste gecmiste Ermeniler uzerine hâmilik yaptılar İngilizler Fransızlar. Avusturya Almanya İttihat Terakki ye bu yonde telkinlerde bulundu. Yasanan o felaketin de bir yerde teorisyenleriydi onlar akıl vericilerdi. Kendilerinin Balkanlarda edindikleri pratiği Osmanlı ya aktaranlardı. Ama Avrupa da bunlar hic sorgulanmadı. Bunları nicin sorgulamadıklarını onlara hatırlatacağım ve aslında sorgulamadıkları icin de bugun aynı hataları tekrarladıklarını yine hatırlatacağım. Cunku bugun artık Avrupa nın mazereti de yok. Artık gercekten reel ve doğru durust bir politikaya sahip olmaları lazım. Tarihe iliskin hic kimse kendisine dusen sorumluluğu ve bedeli - bedel kelimesini de ozellikle kullanıyorum - bir diğerlerinin uzerine atarak aradan sıvısamaz. Avrupalıların onemli bir sorumluluğu vardı bu isler icerisinde. Ama onlar bu sorumluluğu hic idrak etmediler bugune kadar ve bunun bedelini telafi edebilmek icin hicbir caba gostermediler. Bugun ise artık bu bedeli odeyebilmek icin fırsat doğmus durumda. O da nedir? Gecmiste onların sayesinde bin yıldır birarada yasayan iki halkın iliskileri tuketildi. Gecmiste bu iliskileri tuketen Avrupa bugun bu iliskileri uretmekle yeniden doğurmakla yukumludur. Ve bedelini ancak boyle odeyebilir. Bunun icin her turlu performansını harcamalıdır. Turkiye ve Ermenistan arasında iki ulkenin sınırlarını acabilmesinde diplomatik iliski kurmasında ortak uretim alanları ortak cıkar alanları yaratarak bu oldurmus olduğu iliskiyi tekrar uretmelidir. Parasını da ortaya koyarak uretmelidir. Maddi yardımını yaparak uretmelidir. İki cumlelik parlamento kararlarıyla bu iliski uretilmez. Bu ortada. Onların asıl yapması gereken gercek politikaya donmeleridir. Hayatı uretecek bir politikaya donmeleridir. Bunları onereceğim kendilerine.