Genelkurmay Baskanlıgı arsivindeki 1915 tarihli belgeler soykırım iddiaları pesinde kosan Ermenilerin Van cevresinde masum koylulere yaptıklarını ortaya koyuyor. Belgelerde Van ın Ozalp ve Saray ilcelerinde Ermeniler tarafından bazı kadınların hamileyken karınlarının desildigini bazılarının cocukları ile tandırda yakıldığı genc kızların tecavuz edilip oldurulduğu erkeklerin ise kursun ve sungu ile katledildiği gozler onune seriliyor. Genelkurmay Baskanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Etut ve Denetleme Baskanlığı arsivlerinde bulunan 1914-1918 tarihleri arasındaki belgeleri Arsiv Belgeleriyle Ermeni Faaliyetleri adıyla yayınladı. Arsivde bulunan Ozalp Kaymakamı Kemal in imzasını tasıyan 4 Mart 1915 tarihli bir belge Ermeni mezaliminin boyutlarını ortaya koyuyor. Soz konusu belgede Ermenilerin Van ın Ozalp ilcesindeki Sarıkoy de yaptıkları katliamda 41 erkeğin sungu ve kursunla bazılarının da dovulerek karnı yarılarak ve kesilerek” oldurulduğu belirtiliyor. Kayıtta koydeki İso nun kızı Gullu nun memesinin kesildiği” İbo nun esi Silo nun kızı Sulni nin karnı yarılarak cocuğunun cıkarıldığı ve tandıra atıldığı” ve cok sayıda kadına tecavuz edildiği bildiriliyor. Belgede ayrıca Ozalp ilcesinin Tepedam koyunde Ermenilerin erkeklerin buyuk bolumunu sungu ile katlettikleri kadınlara ise tecavuz ederek oldurdukleri kaydediliyor. KENDİ KIZINI BOĞAZLAMAYA ZORLANDI” Ozalp Kaymakamı Kemal in gercek incelemeleri sonucu hazırladığı 15 Mart 1915 tarihli bir baska belgede ise Saray ın Yamanyurt koyunde Miha nın esi Fato nun uc cocuğu ile boğazlandığı Belecek te Hanım Hatun un Antranik adlı cete reisi tarafından tecavuz edildikten sonra beraberinde goturulduğu” Kecikayası koyunde Hacı Molla Sait in ”kendi kızını eliyle boğazlaması icin zorlandığı ve her teklifte uzuvlarından biri kesilerek sehit edildiği” bildiriliyor. Belgelerde ayrıca Saray ve Esedboyu camilerinin ahıra donusturulduğu bir cok medrese oğrencilerinin Hıristiyanlığı kabul etmeye zorlandığı kaydediliyor. BABA VE ANNELER COCUKLARININ ETİNİ YEMEYE ZORLANDI” Bir baska belgede ise Ozalp in Boyaldı koyunde yasanan insanlık dısı vahset”e isaret ediliyor. Sozkonusu belgede Nezu Hatun un tandırda yakılan iki torununun etini babasına ve annesine yedirmek uzere zorlandığı bunu yapmak istememeleri uzerine olduruldukleri Nezu Hatun un ise gordukleri karsısında aklını kaybettiği bildiriliyor. Belgelerde Ermeni cetecilerinin Osmanlı nın darda kalacağı bir anı kollayarak cok onceden isyan planları yaptığını ortaya koyarken Hıncakyan Komitesi Kilis subesi Baskanı Agop Basmaciyan ın 9 Ocak 1913 tarihli Hatay Samandağı nın Eriklikuyu koyundeki sozde Ermeni mufrezesine gonderdiği yazıda ...Turkiye nin icine dustuğu bugunku olağanustu karısık durumu Ermeni meselesinin siyasi gundemde yeniden soz konusu olması zihinleri cok mesgul etmektedir. Biz Ermeniler ozellikle Hıncakyanlar hazırlıklı ve uyanık bulunarak faaliyetlerimizi hızlandırmalıyız” sozleri dikkati cekiyor. Basmaciyan ın aynı gun Samandağı Yoğunoluk taki mufrezeye gonderdiği yazıda ise Faal becerikli ve sağlam oz yapılı arkadasların katılmasıyla mufrezelerimizi coğaltmalı ve takviye etmeliyiz. Kendinizi koruma konusundaki calısmalarınız artmalı” gorusuyle Ermeni planları gun yuzune cıkıyor. ERMENİLERİN SİLAHLANIP CETE KURMA KARARI” Bitlis Valisi Mustafa Bey den gelen 18 Eylul 1914 tarihi sifrede ise Ermeni aydınlarının Turk ordusunun ilerlemesi durumunda itaate devam edilmesi Turk ordusunun geri cekilmesi halinde de silahlanıp cete halinde gelen seylere el konulması ve iliskileri kesme” yonunde bir karar alındığı belirtiliyor. 4 ncu Ordu Komutanlığı na gonderilen 5 Mart 1915 tarihli bir yazıda ise Dusman gemisine firar ederken Adana Dortyol da yakalanan Agop un ifadesinde Turkiye de rahat olmadıklarını bolgelerinde askerin kuvvetinin ve toplarının bulunmadığını kucuk bir kuvvet gelirse kendilerine silahlı olarak katılacaklarını ve Turkleri katledeceklerini dusman gemilerine bildirmek uzere gonderildiği anlasılmaktadır” deniliyor. Zeytun da (Suleymanlı-Maras) 14 Mart 1915 te Ermenilerin hapishaneye saldırarak jandarmaları sehit etmelerinin ardından yayınlanan bir tebliğnamede ise Ermenilerin tum bu saldırılarına karsılık Halktan hicbir ferdin Ermenilere ve diğer vatandaslarımıza karsı tecavuzkar ve asağılayıcı muamelede bulunmamalarına ozen gosterilmelidir. Bunun gibi gerek Ermenilerden gerek diğer kisilerden ulkenin asayisini bozacak girisimlerde bulunanlar hakkında yalnız hukumet kuvvetleriyle birlesilmeli ve hicbir sekilde halkın mudahalesine meydan verilmemelidir” deniliyor. CETELERE ORDU GERİSİNDE FAALİYET CAĞRISI” Ermenilere karsı vatandaslara sağduyu” cağrısı yapılırken Mart 1915 tarihli bir baska belgede Kafkasya dan gelen Tasnak delegeleri Erzurum da katıldıkları bir toplantıda Turk ordusu ricat eder yahut ilerleyemeyecek duruma gelirse cetelerin derhal ellerindeki programa uygun olarak ordu gerisinde faaliyete gecmeleri” yonunde karar alıyor. Sivas olayı sonrası askeri mahkemeye cıkarılan Ermenilerin ifadelerine iliskin bir belgede ise Van Bitlis Erzurum sebinkarahisar ve ikinci derecede olmak uzere Sivas Kayseri ve Diyarbakır da secim yaparak buralarda genel mufettisler savas komutanları cete reisleri tayin ve tespit edildiğini seferberlik ilanında butun Tasnak subelerine 13 yasına kadar olan erkeklerin komiteye uye olarak kaydedilip silahlandırılmalarının emir ve tebliğ olunduğunu” belirtiliyor. VAN DAKİ TAsNAK KOMİTESİNE SİLAH VE CEPHANE YARDIMI Van Tasnak komitesine Minaryan tarafından Ermenice yazılan bir mektupta ise Bizce ve sizce malum olan mal istediğiniz yol ile size doğru yola cıkarıldı (silah cephane bomba kastediliyor). simdi size tehlikesiz bir surette mal gondermek zordur. Yollar tutulmus olmasına rağmen sınırlarda carpısmalar baslamıstır. Harekette olan kuvvetler ordunun (asker) cins ve numaraları hakkında yazınız (Turk ordusu hakkında bilgi istiyor)” ifadelerine yer veriliyor. Baskomutanlığa 22 Nisan 1915 te Hasankale den gonderilen bir sifreli yazıda ise Ermenilerin Sivas ta ve Van da ayaklandığı diğer illerdekilerin de uygun zamanı kolladığı belirtilerek Ermenilerin iddia ettikleri gibi misilleme veya jandarmaların zulum ve dusmanlığına karsı kendilerini korumak niyetinde olmayıp saldırmak vaziyetinde olduklarını aynen gostermektedir. Silah altında bulunan Ermeni askerlerinin firarı ve Osmanlı ordusunun harp halinde bulunduğu sırada Van da ortaya cıkan ayaklanma ve Sivas ta gorulen ayaklanma belirtileri Ermenilerin devlete ihanet ederek dusmanla ortak hareket ettiklerini ve dusmana yardım ve hizmet ettiklerini ispat etmistir. Devlete sadık halk incitilmeden devlete karsı silahlı isyan eden hainlere acınmamasına karar verilmistir” deniliyor. ERMENİLERİN NAKİL VE SEVKLERİ Belgeler arasında yer alan 31 Mayıs 1915 tarihli Bakanlar Kurulu kararında harp bolgelerine yakın yerlerde oturan Ermenilerin bir kısmının ordu harekatını zorlastırdığı erzak ve askeri malzeme nakliyatını guclestirdiği dusmanla isbirliği yaptığı ve birlikte hareket etme emelinde olduğu ayrıca dusman saflarına katıldığı yurticinde askeri kuvvetlere ve masum halka silahlı saldırılarda bulunduğu dusmanın deniz kuvvetlerine malzeme sağladığı mustahkem mevkileri dusmana gosterdiğinin tespit edildiği belirtiliyor. Belgede Van Bitlis Erzurum Adana Sis ve Mersin in merkezi haric Adana Mersin Cebeli Bereket Kozan livaları Maras ın merkezi haric Maras sancağı Halep in merkezi haric İskenderun Beylan; Cisrisugur Antakya ilcelerinin kasaba ve koylerinde oturan Ermenilerin Musul vilayeti ve Zor sancağına Urfa nın merkezi haric Urfa nın guney kısmına Halep vilayetinin doğu ve guneydoğu kısmına ve Suriye nin doğu kısmına nakillerine karar verildiği bildiriliyor. Belgede soyle deniliyor:Ermenilerden gonderilmesi gerekenlerin gidecekleri yerlere rahat bir sekilde tasınmaları ve ulastırılması ile yolculukları boyunca istirahatlerinin sağlanması can ve mallarının korunması ve tespit edilen yerlere vardıklarında kesin olarak yerlestirilmelerine kadar gocmenler odeneğinden iaseleri sağlanacak daha once sahip oldukları mali ve ekonomik durumları oranında kendilerine emlak ve arazi dağıtılacaktır. Muhtac olanlara devlet tarafından evler insaa edilecek ciftcilere tohumluk meslek sahiplerinden ihtiyacı olanlara alet ve edevat dağıtılacaktır. Ayrıldıkları yerlerde kalan esya ve mallarının ya da bunların değerlerinin karsılığı kendilerine aynı sekilde verilecektir