Anket sonucu ilginc. Fark etmez diyenlerle birlikte dusunuldugunde Turklerin yuzde 26 sı Kız veririz diyor. Ermenistan da ise Olmaz diyenler yuzde 94. Yapılan bir anket bu soruya yanıt aradı. Fark etmez diyenlerle birlikte dusunuldugunde Turklerin yuzde 26’sı veririz’ deiyor. Yuzde 68’lik kesim ise Hayır Ermeni’ye kız vermem’ cevabında ısrar ediyor. Peki ya Ermeniler bir Turk’e kız verir mi? Orada durum cok daha vahim. Ermenistanlı katılımcıların yuzde 94’u karsı cıkıyor buna. Fark etmez’ diyenlerin oranı sadece yuzde 3.6. Turk’e kızımı veririm’ diyen Ermenilerin oranı ise yuzde 1.1’de kalıyor. Yani Ermeni bir guzele ásık olacak Turkler’in isi zor. Ancak kız vermek değil de karsı taraftan kız almak soz konusu olunca her iki toplum da biraz daha esnek bir tutum takınıyor. TURKLER KIZ VERİYOR Turkiye Ekonomik ve Sosyal Etudler Vakfı TESEV ile Ermenistan’dan Sociological and Marketing Research Center HASA iki ulkede iki ulkeyi de yakından ilgilendiren ilginc bir arastırma yaptı. Arastırmanın adı Ermenistan ve Turkiye Vatandasları Karsılıklı Algılama Projesi’ydi ve amacı iki ulkenin insanlarının birbirlerini nasıl gorduklerini ortaya koymaktı. Turkiye’den Dr. Ferhat Kentel Ermenistan’dan ise Dr. Gevorg Poghosyan’ın direktorluğunde yurutulen proje sadece bugunu tesbit etmekle kalmıyor geleceğe dair onemli ipucları da veriyor. Kentel ve Poghosyan’ın kitaba yazdıkları giris yazısı da bunun altını ciziyor zaten: Eğer iki ulke arasında rahat bir iliski kurulabilecekse bu yoldaki ilk adım seffaflığın arttırılması suretiyle onyargılarla mucadele etmek olacaktır. Bu hedeflere ulasabilmek icin her iki kesim de diğerini daha iyi anlamak icin calısmalıdır. Dolaylı aktorler daha az etkili olmaya basladıkca dısardan grupların mudahalesi olmaksızın her iki taraf birbirini doğrudan tanıyacak ve anlayabilecektir.’ Turkiye’den 34 il ve 68 ilceden 1200 Ermenistan’ın 10 viláyetine bağlı 21 kentten 1000 denekle konusularak yapılan arastırmada su noktalara iliskin davranıs ozellikleri tespit edildi: Bilgi bilgi eksikliği dereceleri ve her iki toplumun birbirleri hakkında sahip oldukları onyargılar İki toplumun karsılıklı algıları ve farklılıklar’ (olumsuz ve olumlu anlamda) Ortak paydalar (kulturel ve siyasal değerler) Ermenistan ve Turkiye vatandaslarının birbirlerinden devletten toplumdan ve medyadan beklentileri. ERMENİLER KIZ VERMİYOR Kız vermeyiz ama kız alırız Konu ortak zevklere mesela muziğe halk danslarına yemeğe gelince isin rengi değisiyor ve yuzlerce yıl beraber yasamanın getirdiği benzerlikler hemen cıkıyor ortaya. Turkler ve Ermeniler muzik yemek zevkleri halk dansları gibi bircok yonden ortak bir kulture sahiptir’ tespitine katılanların oranı Ermenistan’da yuzde 74.2 Turkiye’de ise yuzde 42.7. Ortak kulturden soz edince baslıktaki soruya yeniden donmek gerekiyor. Kız verme konusunda Turkler nisbeten daha esnek davransa da genel olarak her iki ulkenin vatandasları da hayli katı bir tutuma sahip. Ama is kız almaya gelince durum biraz değisiyor. Oğlunuzun bir Ermeni / Turkle evlenmesi durumunda tutumunuz ne olurdu’ sorusuna Ermenilerin yuzde 92’si karsı cıkıyor. Yani kız verme ile kıyaslanınca iki puanlık bir hosgoru gosteriyor kendisini. Turklerin ise yuzde 63’u olumsuz bakıyor buna. Oradaki hosgoru esiği bes puanı buluyor. Kız alıp vermek kadar carpıcı olan bir baska sey de sağlık hizmetleri soz konusu olduğunda cıkıyor ortaya. DOKTOR SORUNU Hastaneye yatıyorsunuz ve birdenbire sizinle ilgilenecek doktorun Turk veya Ermeni olduğunu oğreniyorsunuz. Boyle bir durumda tutumunuz ne olurdu? Bu carpıcı soruya Ermeniler’in yuzde 66.9’u Turkler’in ise yuzde 22.9’u olumsuz gozlerle bakıyor. Anlasılan o ki hastalık filan dinlemeyip terkedecekler hastaneyi. Ama meselenin kız alıp verme konusu kadar hassas olmadığı da ortada. Cunku farketmez’ diyenlerin oranı Turkler’de yuzde 46.4 Ermeniler’de ise yuzde 22.8’i buluyor. Bir baska ilginc sonuc da yasanılan yere bir Turk veya Ermeni ailenin gelip yerlesmesiyle cıkıyor ortaya. Turkler yuzde 55.9 oranında farketmez’ diyor. Karsı cıkanların oranı ise yuzde 19.7’de kalıyor. Ermeni tarafı da bu konuda daha hosgorulu elbette. Farketmez’ diyenler yuzde 52.9’u buluyor. Karsı cıkanlar ise sadece yuzde 37.1’lik bir kesim. Ancak is sehir veya kasaba duzeyinden cıkıp mahalle hatta apartmana gelince takınılan tutum biraz değisiyor. Boyle bir durumda Turkler’de farketmez’ diyenlerin oranı yuzde 50.4’e Ermeniler’de ise yuzre 46’ya kadar dusuyor. Komsusunun Ermeni veya Turk olmasına olumsuz bakanlar da Turkler’de yuzde 26.4’e Ermeniler’de ise yuzde 37.1’e yukseliyor. Arastırmaya her yas ve meslekten katılım İlk kez yayımlanan bu onemli arastırma ortaya hayli carpıcı sonucların cıkmasını sağladı. 18-60 ve ustu yas grubundan insanlara yoneltilen sorular ve alınan cevaplar her iki taraftaki insanların birbirleri hakkında ne dusunduklerini gostermekle kalmıyor temel sorunun hangi noktalarda duğumlendiğini de seriyor gozler onune. Soz gelisi arastırmayı cevaplayan her iki ulkenin katılımcıları da diğer ulkenin nufusu hakkında sağlam bir bilgiye sahip değil. Bir baska carpıcı sonuc din konusunda gosteriyor kendini. Ermeniler Turkiye’nin yuzde 99’unun Musluman olduğunu soylerken Turkler’in yuzde 21.5’i (yani 5’te 1’i) Ermenilerin Yahudi olduğunu sanıyor. İki ulke insanları Ermenistan ve Turkiye’deki siyasi sistemi hakkında da pek fazla bilgi sahibi değil ne yazık ki. Turk katılımcılar Ermenistan’ın hálá Meclis’te bile temsil edilmeyen komunist parti tarafından yonetildiğini dusunuyor mesela. Ermenistan tarafı da bu konuda pek farklı değil aslında. Onlar da Turkiye’nin siyasi yapısı hakkında pek fazla sey bilmiyor. Soz gelisi hukumeti Cumhurbaskanı’nın yonettiğini soyleyenlerin oranı yuzde 63. Hangi mesleklerle tanınıyorlar Arastırma her iki ulke insanının birbirlerine iliskin bilgilerini de goz onune seriyor. Bunu mesleklerde net olarak gormek mumkun. Turkiye’deki katılımcılar Ermenilerin ticaret sanat kuyumculuk ve zanaatkárlıkta cok iyi olduğunu dusunuyor. Ermenistan’daki katılımcıların yaptığı sıralama ise daha farklı. Ermenilere gore Turkler’in basarılı olduğu meslek veya alanlar soyle sıralanıyor: Ticaret diplomasi tarım spor (gures) hafif sanayi doğu muziği turizm