Sultanahmet teki tarihi bina 1848 de Mustafa Resit Pasa tarafından insa edilmis. Osmanlı nın 620 yıllık arsivi Hazine-i Evrak belgeleri gunumuzde Basbakanlık Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu ne ait yeni binada korunuyor 100 milyondan fazla belgeden tasnif edilenler arastırmacıların hizmetine sunuluyor. 24 Nisan oncesi Ermeni soykırım iddialarının guncellesmesi uzerine gecen hafta Turk Tarih Kurumu Baskanı Prof. Yusuf Halacoglu ile birlikte bu arsivlere girdik. Osmanlı Arsivleri Daire Baskanı Onder Bayır ve Devlet Arsivleri Genel Mudur Yardımcısı Doc. Mustafa Budak ın rehberliğinde gercekten bir hazine olan ozel ısıtmalı odalarda va kasalarda korunan Muzehhep Fermanları ile andlasmaları gorduk. Osmanlı arsivi Ermeni tartısmaları nedeniyle Ozal doneminde acılmıstı. 1990 dan bu yana 13 bin yerli 2 bin 700 yabancı arastırmacı Osmanlı arsivinde calısmıs. Ermeni sorunuyla ilgili Sadaret Evrakı Zaptiye Nezareti İradeler Tasnifi Yıldız Sarayı Evrakı Meclis-i Vukela Mazbataları sûra-yı Devlet Dahiliye Nezareti Hariciye Nezareti ne ait fonların tasnifleri buyuk olcude tamamlanmıs. Ermeni arastırması yapmak isteyen yerli ve yabancı uzmanlara arsivler sonuna kadar acık. Ancak arsivi tarihi gorkemine uygun bir mekâna tasımak sart. Turk Tarih Kurumu ve Genelkurmay Askeri Arsivi nde de 24 Nisan oncesi bir dizi calısma yapılıyor. 1915 Ermeni olaylarına iliskin Birinci Dunya Savası belgelerinin Genelkurmay tarafından 4. cilt halinde yayımlanacağı belirtiliyor. Prof. Yusuf Halacoğlu nun bu hafta Milliyet teki soylesisinde ozetlemek zorunda kaldığımız sozleri arasında carpıcı bir bolum vardı. Suriye ye surulen Ermenilerin Osmanlı nın Geri Donus kararnamesi uzerine ne kadarının Anadolu ya donduğunu sormustuk. Halacoğlu su bilgiyi verdi: Savas 1917 den sonra Suveys cephesinde Osmanlı nın aleyhinde sonuclandığından oralar İngilizlerin isgali altında kalıyor. Ermenilere ne oldu diye soracak olursanız... Kadın ve cocuklardan baska kimse kalmamıs. İngiliz belgelerinde erkekleri askere aldık kaydı geciyor. Osmanlı Devleti de bir tebligat yayımlamıs Babıâli evrak odası numara 341/055 isteyen Ermeniler evlerine donecek deniyor. Suriye ye surulen Ermenilerin Osmanlı ya karsı askere alındığı ve muhtemelen buyuk kısmının savasta yasamını yitirdiğine iliskin belgeyi Turk Tarih Kurumu Ermeni Arastırmaları Baskanı Prof. Hikmet Ozdemir bulmus. Aslında bu tur belgeleri ortaya cıkarmak Toynbee nin Mavi Kitap ını curutmekten cok daha etkin bir uğras. Ozdemir Osmanlı nın Ermenileri imha etmeye calısmadığını gosterecek salgın hastalıklara iliskin calısmasını tamamlamıs. Halil Berktay ı etnik temizlik iddiasını tarihi belgeler ısığında tartısmaya cağırıyor.