DİN sadece bir itikat degil aynı zamanda sosyal kimligin cok onemli bir unsurudur. Hem toplumsal talepleri karsılamak hem toplumu parca lasmaktan korumak nasıl mumkun olur? Avrupa tartısıyor. Strasbourg da Turkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu nun 26 subat gunlu oturumunda CHP li Onur Oymen itiraz ediyor: - Biz burada neden din meselesini konusuyoruz? Avrupa kurumları laiktir... Komisyon Baskanı Jost Lagendik cevap veriyor: - Sayın Oymen demokrasilerde toplumun gundemindeki her seyi siyasiler de tartısır! Oymen Kemalist geleneğe uygun dusunuyor: Madem devlet ve siyaset laiktir dinî konuları gundemine almaz. Cağımızın yaygın gorusu ise soyle: Din sadece teolojik değil aynı zamanda sosyolojik bir konudur toplumda dinî bir mesele ortaya cıktığında siyaset tartısır cozum arar. Mesela din eğitimi meselesi... * * * İsTE Sabancı Universitesi nde Prof. Ustun Erguder baskanlığındaki İstanbul Politikalar Merkezi bunyesinde hazırlanan din eğitimi raporu... Onceki gun bir grup aydınla tartıstık. Turkiye de Din ve Eğitim: Değisim İhtiyacı adlı raporu hazırlayan heyetten bazı isimler: Prof. Binnaz Toprak Prof. Burhan senatalar Prof. Ciğdem Kağıtbası Cem Vakfı ndan Doğan Bermek ilahiyatcı Prof. Halis Ayhan İstanbul Muftusu Prof. Mustafa Cağrıcı Ermeni cemaatinden gazeteci Hirant Dink TESEV den Etyen Mahcupyan Cağdas Yasamı Destekleme Derneği nden Prof. Turkan Saylan... Raporun ilk bolumu Din ve Eğitim: Toplumsal Uzlasma Duyurusu baslığını tasıyor. Burada toplumsal ve uzlasma kavramlarına dikkat cekerim; siyaset ilgisiz kalabilir mi? * * * RAPOR AB ulkelerindeki durumu anlatıyor: Avusturya Kıbrıs Rum Kesimi Yunanistan ve İrlanda da hem zorunlu hem de bir dini benimsetmeye yonelik eğitim var. Danimarka İngiltere ve İsvec te zorunlu ama tek din değil dinler hakkında eğitim var; ayrıca ozel kilise okulları var. Arnavutluk Fransa Karadağ ve Makedonya da devlet okullarında din dersi yok ozel okullarda din dersi verilebiliyor. Goruluyor ki turlu cesitli laiklikler var. Bizde nasıl olmalı? Raporda su prensipler belirtiliyor: Toplumdan din eğitimi talebi var bu gormezden gelinemez. Mecburi din dersleri dinler hakkında olmalı genel olarak din felsefesi dinler ve mezhepler konusunda esit duruslu bilgiler vermeli. Amac dinî hosgorusuzluk ve ayrımcılıkla mucadele olmalı. Din eğitimi yani belli bir dinin itikat ve ibadet esasları konusunda eğitim ise mecburi olmamalı secimlik de olmamalı isteğe bağlı olmalı. Dersleri oğretmenler vermeli. * * * GENELDE bu ilkeler makul ama isteğe bağlı din eğitimi nasıl yapılacak? Tartısmalı bir alan. Toplantıda Hırant Dink sunu soyledi: - Din eğitimi dediğimiz aslında vaazdır. Vaazsız ve cemaat ruhu olmayan bir din dusunulemez. Doğru... Bu ruhu vermeyen ansiklopedik bilgi den ibaret bir din eğitimi toplumsal talebi de karsılayamaz zaten. Bu ruhaniyet i kim verecek? Hıristiyanlara bu dersi rahiplerin vermesi... Alevilere dedelerin vermesi... Sunnilere de ilahiyatcıların... Veya ozel okullara imkân tanınması... Bu secenekler Avrupa anlayısına daha uygun gozukuyor. Ama... Cumhuriyet cemaatleri tanımıyor Tevhid-i Tedrisata da aykırı. Din dersini oğretmenler versin deyince Aleviler itiraz ediyor. Dedeler versin deyince cemaatler meselesi ortaya cıkıyor... Benim katıldığım toplantıdaki tartısmalarda gordum ki usluba dikkat edilmez ve hosgorulu davranılmazsa gerginlikler cıkabilir. Cunku konu sadece teolojik değil daha kıskırtıcı olan kimlik meselesiyle de ilgili... Baska bir yazımda tekrar değineceğim.