Borrell meâlen demis ki AB ye katılmak icin yaptıgınız reformlar hayranlık uyandırıcı ; ama”nın ardından nasihat faslı geliyor sunu soyle bunu da boyle yapmalısınız!” Bu bakıs acısının Afrika’yı kolonize” etmeye memur bir misyonerin etrafındaki siyah derili insanlara hitab seklinden pek farkı yok: Cıplak dolasmak yerine artık pantolon giyiyor olmanız hayranlık verici bir merhale; ama yetmez...” Yetmeyecegini en azından biz Turklerin artık oğrenmis olması icab ederdi. İki koca asırdan beri asrîlesmek meselesiyle hemhâliz; siyasi otoritenin lokomotifliğinde gerceklestirdiğimiz reformların ıslahatların inkılâbların haddi hesabı yok. Zaman gelmis durmayalım duseriz” endisesi ile koca kanun kulliyatlarını Turkceye cevirip yururluğe koymusuz. İki asır sonra geceleri entari yerine pijamayla yatağa girmeniz hayranlık verici bir gelisme ama...” kabilinden ihtirâzî kayıtlarla karsılasmak en hızlı Batıcılarımızı bile saskına ceviriyor. Dediğiniz her seyi yaptık; daha ne istiyorsunuz”un Turkcesini Basbakan Erdoğan Biz ustumuze duseni yerine getirdik; daha fazlasını isteyemezsiniz” tarzında tekrarlıyor. Bu ofkeyle karısık bir hayret nidâsıdır. sekil sartı evet yerine gelmis gibi gorunuyorsa da esasen Batılı olmak” sekil sartına ilâveten bir değerler manzumesini birlikte yasanmıs ortak zamanlar ve tarih icinde sahiplenmeye bağlıdır. Balkan ulkelerinin buyuk coğunluğu Batılı olmak” sartına bizden daha yakın durmanın tabii avantajına sahip olmalarına hatta AB’ye daha simdiden tam uye kabul edilmelerine rağmen bu mânâda henuz Batılı” sayılmazlar. Etyen Mahcupyan dun yayınladığı Ermeni diyasporası” baslıklı aydınlatıcı kose yazısında bu meseleye dair dikkat cekici atıflar yapıyor. Batı ulkelerinde yasayan Ermenilerin yasadığı ve karsılastığı sıkıntıları anlatan Mahcupyan Tek bir cumleyle ozetlemek gerekirse bugun Ermeni diyasporası Batı icindeki Doğu’dur...” diyor ve ilave ediyor Doğu diyasporasının Batı’daki kaderi sosyoekonomik alanda yasanan bireysellesmenin kulturel karsılığının olmaması; daha acık bir ifadeyle onlara sunulan kulturun yabancılığı icinde surdurulmesi gereğidir...”. Bu durum Batılı Ermenileri cemaatlesmeye itmis ve cemaatin kudsiyet kazanmasıyla fertler uzerinde cemaat mutehakkim bir belirleyicilik kazanmıstır. Mahcupyan siyasi oligarsi” diye adlandırdığı bu olgunun kendini surdurebilmek icin radikalizme dayanmak zorunda olduğunu da tesbit ediyor. Radikalizm Ermeni kulturunu savunmanın tek bicimi olarak kabullenildiğinde ortada baskaca alternatif kalmamakta ve cemaat ici siyaset pekistirilerek neticede irrasyonel bir tepki uretmektedir ve yazara gore bu durumdan cıkısın caresi fertlerin tek tek hurlesmesini muteakiben cemaatin buna uygun bir kemâl derecesine vâsıl olmasıdır. Gorunurde Ermeni Diyasporası yasadıkları Batı ulkelerinde kulturel ve politik bir dayatmayla muhatap değillerdir ve en azından Hıristiyan olmak noktasında cok onemli bir musterek paydaya sahip gorunuyorlar ama diyasporada yasayan yaslı Ermeni kusağının tam da Mahcupyan’ın tasvir ettiği istikamette bir mânevi ufalanma surecinde bulunduklarına kısmen ben de sahidim. Bu noktada Mahcupyan’ın Batı icindeki Doğu” tesbiti isabet kazanıyor. Yorumumun isabetine katılmayanlara saygı duymakla goruslerimi iki noktada ozetlemek isterim: Evvelâ Hıristiyanlık altyapısının dahi Batılı olmak” icin kâfi ve vâfi sayılmayacağını fark etmek lâzım. Sâniyen -Mahcupyan’a gore menfi tecelli etse bile- cemaatlesmenin bir arada tuttuğunu -tam da Batılı mânâda- parcalayıp bireysellesmeyi sağlamadan -yine Batılı mânâda- yeni bir cemaatlesmeye gitmenin imkânı yoktur. İste tam burada biletimizi aldık bizi nicin iceri bırakmıyorlar?” sorusunda meknûz hamervâhlığın boyutlarını fark edebilecek miyiz?