Takuhi Tovmasyan ninelerimin mutfagından damagımda aklımda kalanlar dedi ve Soframız sen olsun adlı yemek-anı kitabını yazdı; ne kadar Ermeni ne kadar Rum ne kadar Turk ne kadar Cerkes ne kadar Cingene yemekleri bunlar bilmiyorum diyor. Takuhi Tovmasyan Zaman Ermeni mutfağının sevilen yemeklerini Sofranız sen Olsun adlı bir anı kitabında topladı. Kitap Fuarında Aras Yayıncılık a uğradığımda Takuhi Tovmasyan Zaman bana bir kitap uzattı. simdi sizlere tanıtmaya calısacağım Soframız sen Olsun adlı yemek kitabıydı bu. İmza Ermenice Benim icin imzalar mısınız dedim. O da kitabın sayfalarını uzun uzun cevirdi ve en arkaya biyografisini yazdığı sayfanın altına ozenle imzasını attı. Bu imzanın en hos tarafı Ermenice olusuydu. Arkadaslarım Hrant Dink ve Rakel Dink sayesinde Ermeni mutfağının leziz cesitlerini ozenle hazırlanmıs sofralarında birkac kez tatma fırsatı bulmustum. Tahmin edeceğiniz gibi tarifleri de istemistim ama hicbirini saklamayı becerememistim. simdi Takuhi nin kitabı sayesinde artık uzeri karalanmıs kağıtları aramama gerek kalmadı. Ancak kitabın en guzel tarafı yemeklerle anıların ic ice girmesi ve bu anıların fotoğraflarla birlikte sunulması. Muhabbet olsun diye yenirdi Takuhi Tovmasyan soyle diyor Aris Nalcı ya (Agos) kitabını anlatırken: Kimi evde yemek yasamak icin yenir. Kimi evde yemek icin yasanır. Bizim evde ise muhabbet olsun diye yenirdi. Sofra Muhabbet icin kurulur yine muhabbetle kaldırılır. Yediğimiz yemeklerin tariflerini yazma fikri iste boyle bir yemek muhabbetinden doğdu. Bildiklerimi pisirdiklerimi anlatacak-yazacak ve cocuklarıma miras bırakacaktım. Kemer patlıcanlarından Bebekler Takuhi Tovmasyan Yedikule İmrahor caddesi Gencağa Sokağı 18 numarada Takuhig Yayasının uc katlı ahsap evinde doğmus. İki mutfağı olan evde sekiz kisi yasamıslar. Ama sofraya hep daha kalabalık oturmuslar. Mutfak kalabalık evin en sen bolumuymus. İlk oyuncakları kemer patlıcanlarından yaptığı kundak bebekler olmus. Bakla bezelye toplamayı uzum salkımlarını sepete yerlestirmeyi hep cok sevmis. Kim yemek yapıyorsa onun yanında durmus. Sonra bir bakmıslar ki Takuhi pisirdiği yemeklerde annesiyle rekabete giriyor. İster anı ister yemek kitabı Biyografiye benzemeyen biyografim diye tarif ettiği bolumu soyle noktalıyor Ermeni mutfağının gurmesi Takuhi Tovmasyan: Evimin duvarını susleyecek ne bir universite diplomam var ne odamın kosesini değerlendirecek antika bir masam ne de ayaklarımın altında dolanan bir mırnav kedim.... Olan biten varım yoğum orta halli temiz pak bir ortaokul diploması Bakırkoy un yuz altmıs yıllık cınarı Dadyan Okulu ndan. Bu kitabı ister anı diye okuyun ister yemek kitabı niyetine. Yemekleri yapıp sevdiyseniz aile hikayelerinden tat aldıysanız ne mutlu bana... Yarıs kusuru Takuhi Tovmasyan Zaman ın kitabının bir kusuru var aslında. Anılar oylesine canlı fotoğraflar oylesine cekici ki yemek tarifleriyle yarısa giriyorlar. Bu yuzden once kitabı okuyorsunuz ancak tarif edilen lezzetler sizi esir alınca hangisini pisirsem diye dusunmeye baslıyorsunuz. Hic adını duymadığım bir tatlı tarifini aktarıyorum kitaptan: Havidz (Bes Kisilik) Altı corba kasığı un Bir su bardağı tozseker Yuzyirmibes gram tereyağı Yeterince su veya sut Tarcın Yağı orta boy bir tencerede eritiriz.(Misafir icin yapılıyorsa tereyağı oneriyor) Altı corba kasığı unu yağa katar cok kısık ateste on bes yirmi dakika hic durmadan karıstırarak kavururuz. Havidz telasa gelmez yavas yavas kavrulur. Kavrulan unun rengi sutlu kahvenin rengini aldığında yavas yavas su veya sut ilave etmeye baslarız. Sulandırdıkca istediğimiz kıvama getiririz. Bir muhallebi veya puding kıvamına geldiğinde icine bir fiske tuz ve bir bardağı toz seker katarız seker anında erir. Kucuk bir tabağa iki uc kasık havidz koyar uzerine de bolca tarcın serperiz. Sonra da yana tutusa kasık kasık yeriz. (Kitapta yapım asaması cok daha ayrıntılı anlatılıyor.) Alternatif sunum Havidz sıcak duz bir kaba dokulur soğutulur. Kare kare baklava veya cesitli minik biskuvi kalıplarıyla kesilir. Her bir havidz parcasının uzeri tarcın badem ceviz fındık meyve sekerlemesiyle suslenir ve birer lokmalık tatlılar hazırlanır. (İC/BA) * Takuhi Tovmasyan Sofranız sen Olsun - Ninelerimin mutfağından damağımda aklımda kalanlar Aras Yayıncılık 2004 160 sayfa.