Ingiliz The Economist haftalik dergisi 9-15 Ekim tarihli sayisinda Musataafapasa’da (Turkiye) "Lozan Antlasamasinin kurulusu" na iliskin bu ay gerceklestirilen bulusmada Yunan ve Turk katilimcilarin Turk Profesor Sacit Pekak’in yorenin Hristaiyanlik mirasinin vahim durumuna iliskin degerlendirmesine ilgiyle karsilik gosterdiler. Mustafapasa Kaapadokya volkanik alaninda bulunan kucuk bir koy olup 100 yil once Sinasos adini tasimaktaydi ve cogunlugu rumlarin olusturdugu Anadolunun en zengin koylerinden biriydi. Bunun sahidiyse insa edilen kilise ve evlerdi. Ancak 1924 Lozan angtlasmasiyla bu resim son buldu. Su anda Belediye binasinda bulunan bir mozaik bu ayfrilis sahnesini resmetmekte. Ingiliz The Economist bu koy ornegiyle acaba AB cevresinde de bu karsilkli anlasyisin yayilip yayilamiyacagini sormakta. Dergi teorik olarak Avrupalilasmis Turkiye’nin Rumalara kendi eski ev ve mulklerini geri alma ve eski is baglantilarini tekrar tesis etme izni vermesi gerektigini soyluyor. Bugun Istanbul’da cogunlugu yasli 2500 Rum ronesans ve yokolma arasi hisler icindeler. 3 okullarindan Zografern’in bugun topu topu 49 ogrencisi var. 1962’de bu sayi 700’du. Varolan 60-70 kilisenin korunmasi ise devamli cesitli engellerle karsilasmakta. Burokratik engelley yuzunden 1999 depreminde zarara goren Az. Panya kilisesini onarmak ise mumkun degil. Ruhban okulu 1971 yilindan bu yana kapali. Isadami Laki Vinkasi eger AB ile muzakere tarihi kesinlesirse yapilacak Yunan yatirimlarinin hissedilir olcude artacagini soyluyor. "Acaba ronesans yokolmaya engel olur mu? " sorusuna The Economist su sekilde yanitliyor. "Goruldugu kadariyla bu zamana karsi bir yaris".