Hristiyanlıgın diger Ortodoks ve Doğu Ortodoks mezheplerinde de Uzum Kutsama torenleri yapıldığı halde uzumlerin kutsanısına kadar uzum yememe adeti ozellikle Ermenilerce benimsenmis olan koklu bir oruc geleneğidir. Ermeniler Paskalya oncesi Buyuk Karnaval (Pun Paregentan) gununden baslayarak Ağustos taki Meryem Ana Yortusu nda (Surp Asdvadzadzin) uzumler kutsanana kadar uzum orucu tutarlar. Uzum orucu kilisede kutsanan cekirdeksiz uzumden yemekle bozulur. UZUMLERİN KUTSANMASI Ermeni Kilisesi nin geleneklerine gore Surp Asdvadzadzin (Kutsal Bakire Hz. Meryem Ana) yortusunda Surp Badarak’tan hemen sonra uzumler kutsanır. Bu zengin sembolizm oğeleri iceren bir torendir ve Meryem Ana’nın Tanrı’ya imanımızdaki onemli rolunu vurgular. Uzumlerin (Hasadın İlk Meyvelerinin) kutsanmasının dini bir gelenek haline donusmesinin tarihcesi Eski Ahit zamanındaki Musevilerin uygulamalarına kadar uzanır. İncil’in Kutsal Ruh’un esiniyle yazıldığı donemlerde halkın buyuk bir bolumu ciftcilik ve hayvancılıkla uğrasırdı ve o donemlerde bu isler icin cok fazla zaman ve emek verilirdi. Zengin urun cesitlerinin arasında uzumun cok ozel bir yeri vardı ve ilk meyve olarak değerlendirilir hasadın ilk urunu sayılırdı. Diğer komsu kulturlerde de olduğu gibi Yahudiler arasında da ozel bir sekilde Tanrı’ya ait olma hissi ifade edilirdi. Tum hasadı bize hediye eden O’ydu ve ilk meyvelerin” O’na sunulması O’na olan sonsuz inancımızın ifade edilmesiydi. Genellikle yazın kutlanan hasat zamanı bu donemin bitimine isaret eden savuot (Haftalar) Bayramı (Cıkıs 34:22) olarak bilinen ve Cardak Bayramlarından biri olan cok ozel bir donemdi. Hakimler kitabında da (21:19) boyle bir festivalden bahsedilmektedir. Bu tarlalarda dans edilen mutluluk ve nesenin hakim olduğu uzum bağlarında sarkıların soylendiği bir donemdi. (Yesayi 16:10) Bu ilk meyvelerin” Tanrı’ya ait olduğuna inanılması nedeniyle tapınak rahipleri tarafından ozel sukran torenleri duzenlenirdi. Bu gelenek Rab İsa’nın doneminde de surduruldu. İsa İlk Meyve İsa’nın Rab ve Mesih olarak gelisi ile uzum adaklarına yeni bir sembolizm yuklendi. İsa Mesih annesi Kutsal Bakire Hz. Meryem Ana’nın ilk doğanı diğer bir deyisle ilk meyvesi idi ve bu nedenle tapınakta Tanrı’ya sunulmustu (Luka 2:25-30). Galile’deki gorevi sırasında İsa kendisini asma havarilerini ise dallar olarak nitelendirdi (Yuhanna 15:1). Bu imge İsa’nın tamamen Tanrı’dan olma bir asma olduğunu ve hicbir tohum veya aracı insanın onu yaratmamıs olduğunu teyid etmektedir. Havariler bunun aralarındaki sıkı bağın gostergesi olduğunu ve kendi misyonlarının ise meyve vermek olduğunu hemen anladılar. Asma nasıl uzum uretirse onlar da hem Mesih hem Tanrı’nın Oğlu hem de İnsanoğlu olan Asma’nın meyvelerini (inanc ve hayır isleri) vermeliydiler. Tanrı Oğlu’nun Anası Meryem Kiliseye gore Aziz Meryem Ana ve onun Tanrı’nın ilahi planında ustlendiği rol Tanrı’nın insanlık icin ongorduğu planı yerine getirmistir. Aziz Meryem’in Hristiyan geleneğindeki yerinin İsa Mesih ile baslamasına rağmen ilk once Hazreti Yesayi Peygamber’in (7:14) sozlerini anlamak gerekir: Bu nedenle Tanrı size bir isaret verecek; İste bir bakire hamile kalacak ve bir erkek cocuk doğuracak ve adını Emmanuel koyacak.” Bu kehanet Rabbimizin doğumundan yaklasık yedi yuz yıl evvel ilan edilmis olup daha sonra Kutsal Bakire Meryem Ana’nın hayatında yerine gelmistir. Meryem Hazreti David’un evindeni ve İsa Mesih’i doğurarak Hazreti Yesayi’nin kehanetini bir kez daha gerceklestirmis oldu (11:1): İsay’ın (Davud’un babasının) kutuğunden yeni bir filiz cıkacak kokunden bir fidan meyve verecek.” Meryem Ana doğumundan itibaren bu misyonu ve mucizeyi yerine getirmesi icin mukadder kılınmıstı. Melek Gabriel’in Selam ey lutuf bulan!” sozleri ile cok genc yasta bu kehaneti yerine getirmek uzere gorevlendirildi (Lk. 1:26). O andan itibaren Meryem’in gorevi Tanrı’yı tasımak oldu (Asdvadzadzin Theotokos Tanrı-tasıyan). 431 yılında Efes’te gerceklesen Ucuncu Ekumenik Konsil’de Hristiyan Kilisesi Meryem Ana’yı onurlandırmıs ve resmen Tanrı-tasiyan” olarak ilan etmistir. Ayrıca Kilise ona Cennetin Kralicesi Azizlerin İlki Selamet Kapısı ve Hayat Ağacı gibi pek cok siirsel semboller de atfetmistir. Ermeni Kilisesi doktrinde Kutsal Bakire Meryem Ana’nın cok ozel bir saygınlığının olduğu oğretilir cunku Tanrı Meryem Ana’dan ve Kutsal Ruh’un islemesiyle tenlendi ve dunyaya geldi. Tamamen Tanrı’ya itaatkar olan insanlığın bir imgesi olarak gorulen Meryem Ana azizlik mertebesine eristi cunku Tanrı’nın iradesine yerine getirdi. Bu nedenle Uzumleri kutsarken onun ebedi uykuya girisini ve goğe alınısını da anıyoruz. Bu bayram kutlamalarında ovduğumuz Aziz Meryem aynı zamanda Hayat Ağacı’dır cunku asmayı yani İsa Mesih’i ilk meyveyi doğurdu. Asma olan Mesih sonsuz yasam icin bize kanını verdi; oyleyse biz de bunu anarak toprağın urununden olan uzumleri kutsuyoruz. Bu dini solen Ermeni Kilisesince yaz sonunda hasat mevsiminin basında Ağustos ayı icerisinde kutlanır. Geleneğe gore kutsanan uzumler cekirdeksiz olmalıdır. Cunku Rab İsa Mesih hicbir aracı kisi olmadan insan bedeni almıstır. SURP ASDVADZADZIN YORTUSU COSKUYLA KUTLANIYOR Ermeni Kilisesi nin bes buyuk bayramlarından sayılan Surp Asdvadzadzin (Kutsal Bakire Meryem Ana) Yortusu din gorevlisi bulunan tum kiliselerimizde kutlanırken 20 kilise ile ibadethaneden yoksun 16 cemaat bu bayramda da dini vecibeleri yerine getiremiyor. 9 ile 13 Ağustos tarihleri arasında bayrama ruhani hazırlık olarak oruc ya da perhiz tutan inananlar 14 Ağustos 2004 Cumartesi oğleden sonra kutlamalara baslıyor. Bayram Surp Badarak ı ise 15 Ağustos 2004 saat 10:00 sunulacak. Patrik II. Mesrob Hazretleri Surp Asdvadzadzin ayinine ve kutlamalarına Vakıflıkoy Sp. Asdvadzadzin Kilisesi nde riyaset edecek. İskenderun daki Srpots Karasun Mangants Ermeni Kilisesi nde de cemaatle bir araya gelecek olan Patrik Hazretlerine Hatay ziyaretinde Rahip Sahag Masalıyan ve Peder Drtad Uzunyan refakat edecek. Patrik Vekili Basepiskopos sahan Sıvacıyan Surp Asdvadzadzin Yortusu vesilesiyle Kartal Surp Nısan Ermeni Kilisesi ndeki torenleri yonetecek. Ruhani Kurul Baskanı Episkopos Aram Atesyan ise Surp Asdvadzadzin Patriklik Merkez Kilisesi nin isim yortusu vesilesiyle Kumkapı daki torenleri yonetecek. Rahip Zakeos Ohanyan Ferikoy Srpots Vartanants Kilisesi nde Rahip Tatul Anusyan Kınalıada Surp Krikor Lusavoric Kilisesi nde Kıd. Peder Dr. Krikor Damatyan ise kadıkoy Surp Takavor Ermeni Kilisesi ndeki torenleri yonetecekler. LRAPER Kilise Bulteni 12/08/2004 Ermeni Patrikliği TR-34130 Kumkapı İstanbul Sorumlu Mudur: Peder Dırtad Uzunyan Editorler: Kıd.Ped.Dr.Krikor Damatyan Vağarsag Srg. Seropyan Basın Sozcusu: Av. Luiz Bakar T: +90 (212) 517-0970 F: +90 (212) 516-4833 El-mek: lraper@lraper.org