80. yasını da sahnede karsılayan Charles Aznavour Turkiye nin Ermeni soykırımını kabul etmesi gerektigi gorusunde Kimse bu olaydan bugunku Turkleri sorumlu tutamaz diyor. Aznavour bir omur mucadele verdigi Turk-Ermeni diyaloğu konusunda da umutlu. Paris Kongre Sarayı nda 16 Nisan-22 Mayıs arasında ardarda duzenlenen konserlerle 80. yasını kutlayan Charles Aznavour ilerlemis yasına rağmen sanatseverleri olağanustu performansıyla bir kez daha buyulemeyi basardı. Kutlamaları Fransa ve Belcika da cıkacağı turnelerle surdurecek olan Aznavour yasam felsefesini Ara Toranyan ın aracılığıyla sevenleriyle paylastı. Son derece formda gorunuyorsunuz... Buna mecburum. Farklı gorunemem. Profesyonellikten kaynaklanan bir form bu! Adeta kendinizle yarısıyor gibisiniz... Peki ne yapmamı beklerdiniz? Eve kapanıp emekliye ayrılmak... Hayır hayır bu kesinlikle tarzım değil. Zoru tercih ediyorsunuz... Doğrusu bunu tercih ettiğimden de pek emin değilim. Sadece calısmak benim yasam bicimim. Ben her zaman son derece aktif oldum. Bizim ailede her zaman bu boyle olmustur. İnzivaya cekilmek tarzımız değil. Ben de yoluma devam ediyorum. Pekala ama ya stres? Kabul yoğun bir stres yasıyorum... Peki benden de bir soru; bu yasta ne yapmamı onerirsiniz? Kollarımı kavusturup olumu mu beklemeliyim? Doğrusu beklerken hareket halinde olmayı yeğliyorum en azından beklerken uretiyorum. Son zamanlarda Turkiye nin Avrupa Birliği (AB) uyeliği Fransa da yoğun tartısmalara neden olmaya basladı. Turkiye nin AB ye girmesine karsı mısınız? Soykırımı inkâr ettiği surece evet! Aslında son derece yumusak anlayıslı ve sabırlı bir kisiliğim var. Fakat artık Turkiye nin de daha farklı davranması gerekiyor. AB ye girip gecmise sunger cekmek olanaksız. Aslına bakarsanız AB ye girmenin onkosulu seffaflık olmalı. Bu temenni gerceklesmeden Turkiye nin AB ye kabul edilmesi sizi sasırtır mı? Bu durumda ne dusunursunuz? Turkiye nin Osmanlı kaldığını Turklerin hic değismediğini dusunurum. Turkiye nin atması gereken uc onemli adım var. Kıbrıs la yeniden birlesmek Kurt halkını tanımak ve Ermeni soykırımını inkârdan vazgecmek. Sonucta gecmiste gerceklesen bu talihsiz olaydan hic kimse bugunku Turkleri sorumlu gosteremez. Bu durumda Turkiye de Cumhuriyetten once olanları inkâr etmemeli. Bunu yapabildiği takdirde omuzlarından buyuk bir yukun kalkacağı da kesin. Gercekten bu konuda ilerleme kaydedildiğine inanıyor musunuz? Doğrusu zihniyetler hızla değisiyor. Turkiye de de bu boyle. Ve son derece emin kaynaklardan edindiğimiz bilgilere gore Turkiye de gecmiste yasananları kabul eden aydınların sayısı azımsanamaz. Ayrıca bu insanlar Ermeni sorununun bir an once cozume kavusması yonunde caba sarf diyorlar. Onemli olan birbirine saygı gostermek. Acılar paylasılmalı... Turk buyukelcisi veya bir Turk resmi gorevlisi sizinle birlikte yurumedikce 24 Nisan da duzenlenen anma torenlerine katılmayacağınızı soylemistiniz. Bu hâlâ gecerli mi? Tabi ki hâlâ gecerli. Ben barıstan yanayım insanlar biraraya gelmeli... Onemli olan birbirine saygı gostermek. Acılar paylasılmalı... Dunyadaki Fransız sanatcıların en unlusu sizsiniz. Fakat her fırsatta Ermeni kimliğinizi one cıkarıyorsunuz... Ermeni kokenli bir Fransızım. Fransız yanım Ermeniliğimden hicbir sey kaybettirmedi. Bu durum sizin milliyetcilikle suclanmanıza neden oldu mu? Fransa da her zaman Ermeni kokenli olduğumu soyledim ve hicbir sorun yasamadım. Aksine Ermenistan da Fransız olduğumu soylemem daha farklı algılandı. 1963 te Yerevan a gittiğimde Ulkene hos geldin dediler. Ben ise: Dikkat! Ben Ermeni kokenli bir Fransızım diye cevap verdim. Ve bu sozlerim ise onları ve ailemi incitti. Ancak deprem zamanında yuruttuğum calısmaları izleyen acılarını paylasıp onları desteklediğime sahit olan halk ulkeye hizmet etmemden buyuk mutluluk duydu. Fakat doğruyu soylemek gerekirse bu beni yuz 100 Ermeni yapmıyor. Fransa da eğitim aldım kariyer yaptım frankofon cevrede yasıyorum ve Fransızca yı Ermenice den daha iyi konusuyorum. Ermenice okuma yazma bilmiyorum. Evet Ermeni kilisesine gidiyorum fakat ayini anlamıyorum. Bu da Fransız yanımın daha ağır bastığını gosteriyor. Diyebilirim ki Fransa da yasayan Ermenilerin tumu de boyle bir manzara sergiliyor. Fakat bu durum iyi bir Ermeni olmaya engel değil. Bilindiği gibi Ermeni halkının cıkarı doğrultusunda elimden gelen her seyi yapıyorum. Ermeni yoneticilerle iliskileriniz hangi noktada? Son derece iyi. Onlar politika yapmadığımı biliyorlar. Ermenistan totaliter bir rejim olmadığı muddetce- siyasilerle gorusurum. İyi iliskilerde bulunmak her seyi daha da kolaylastıracaktır. Onların da bana ihtiyacı var. Tum eski Doğu ulkelerinde gorulduğu gibi Ermenistan da da bazen dunyanın hicbir yerinde esi benzeri olmayan cok farklı bakanlıklar karsınıza cıkabiliyor. Orneğin fabrikamızı kurarken karsımıza Sut Bakam cıktı. O zaman cok gulmustum. Aslında hic de komik değil. İste bu gibi durumlarda devlet adamlarının yardımı gerekiyor. Kocaryan la iyi anlasıyoruz. Sportif bir tip ve benim gibi caz muziği hayranı. En son İsvicre deki Montro festivalinde gorustum kendisiyle. Doğrusu eski baskanla da iyi iliskilerim vardı bundan sonra gelecek olanla da aynı sekilde devam edeceğini dusunuyorum. Fakat her seyden once ben halkımın hizmetinde olduğumu vurgulamak isterim sadece bir kisinin değil... Benim ne Ermenistan da ne de Fransa da politik bir rengim yok. Gectiğimiz aylarda Ermenistan daki A1+ adlı televizyon kanalı kapatıldı. Bu konuda ne dusunuyorsunuz? Eski Doğu devletlerinde hep aynı seyler yasanıyor. Sanki Sovyet modeli devam ediyor. Bu durum zaman icerisinde ulkelerin gelismesiyle tabi ki zorunlu olarak değisecek. Yine de Ermenistan ın ozellestirme konusunda hızla yol aldığını dusunuyorum. Fakat bu arada medyanın hangi ellere duseceği de onemli. Bunu A1+ icin soylemiyorum. Maryadan soz ediyorum. İnsanlar iktidar pesinde. Planlarınız arasında yakın bir gelecekte Ermenistan a gitmek yer alıyor mu? Once sırada İran gezisi var. Ardından Ermenistan a gececeğim gerekirse Gurcistan a da uğrayacağım. Elimden geleni yapmaya calısıyorum. Paris Kongre Sarayı nda ardarda konserler duzenlediniz. Tum bunların bir amacı olmalı... Biliyorsunuz Ermenistan a yonelik projelerimiz var. Bugune kadar 47 okulu yeniledik ve bazılarını yeniden insa ettik. Elde ettiğimiz gelirin tamamı bu amac uğruna harcanacak. Sadece bağıslar yeterli olmuyor... Neden her zaman konserlerinizi Kongre Sarayı nda duzenliyorsunuz? Sanatcının kendi dunyasını yaratabildiği ozgunluğu olan bir salon Olimpia dan daha fazla seyirci kapasitesi olması ise diğer bir neden tabi ki. Ermeni sarkıları hakkında ne dusunuyorsunuz? Ermeni muziğini cok severim. Ozel bir tınısı var. Fransız bestecilerin Ermeni muziğini daha cok arastırmaları gerektiğini diye dusunuyorum. Herseyden once unlu duduğumuz var. Gladyator filminden sonra daha da cok unlendi. Sanatın ulkelerin tanıtımına katkıda bulunduğunu dusunuyorum. Ermenistan ın sanatsal yonunden cok politik yonuyle ilgileniyorsunuz. Boyle olması ilginc değil mi? Sanatsal alanda calısan cok arkadasımız var. İyi seyler yapılıyor. Orneğin Serj Avedikyan bu konuda cok aktif. Davoust ve Levon Sayan ise muzikle yakından ilgileniyorlar. Sinema ve televizyon filmleriyle ilgilenenler de var. Benim icin onemli olan Ermenistan halkı. Sanatcılarla diğerleri ilgilensin. Yeni projeleriniz neler? Levon benim icin projeler gelistiriyor. Fakat ne olduklarını hic bilmiyorum. Aslına bakarsanız oğrenmek de istemiyorum! Yoluma devam etmek. Evet benim projem sadece devam etmek... (MS/BB) * Nouvelles d Armenie Mayıs 2004 sayısından derleyerek Turkcelestiren Mayda Saris