Anadil Yonetmeligi AGİT Rehberi ne Aykırı - Haber Arşivi 2001-2011
26 Kasım 2024 - Հակական տոմար - Տարի : 4517 / Ամիս : Տրե / Օր : Նպատ / Ժամ : Խաւարակ

Haber Arşivi 2001-2011 :

28 Mayıs 2004  

Anadil Yonetmeligi AGİT Rehberi ne Aykırı -

Anadil Yonetmeligi AGİT Rehberi ne Aykırı

AGİT e ilkelerine gore Devletler azınlık dillerinin medyada kullanımını saglayacak ve ozendirecek politikalar gelistirmeliler Yonetmelikse yayınlar yetiskinlere haber muzik ve kulture yonelik olacak dil ogretimine yonelik olmayacak diyor. Lozan Antlasması na gore Turkiye Musluman olmayan azınlıklardan baska azınlık tanımasa da kendi vatandaslarına sağlaması beklenen yayın ve dil hakları acısından imza attığı Avrupa Guvenlik İsbirliği Teskilatı (AGİT) belgelerindeki kriter ve değerleri karsılayamıyor. 25 Ocak 2004 te yururluğe giren Turkce Dısında Dil ve Lehcelerde Yayınlara iliskin Yonetmelik bircok acıdan bu olcutlerin gerisinde kalıyor. Lozan da ulusal azınlıklar guvencesi Anadil tartısmalarının baslamasından 2 yıl sonra TRT Yonetim Kurulu bu dil ve lehcelerde yayın yapmak icin hazırlıklara baslayacağını acıklasa da Turkiye nin azınlık olarak gormediği toplumların kendi dillerinde yayın hakkı bu yonetmelikle cesitli sekillerde sınırlanıyor. Lozan Anlasması nda Turkiye ozel ticaret din basın ve yayıncılık kamu ve her alanda hicbir sekilde dil kullanımını engellemeyeceğini taahhut etti. Anadilde yayın yonetmeliğinde Turk vatandaslarının kullandıkları diller ibaresi Lozan Antlasması ndaki azınlık dilleri kavramının yerini alsa dahi AGİT kriterlerinin hicbir sekilde ne Cerkezce ne Kurtce ne de bir baska dil icin karsılanmadığı goruluyor. Dil yonetmeliği ve AGİT Rehberi AGİT Ulusal Azınlıklar Komiserliğinin talebiyle uzmanların katıldıkları bir panel ile 25 Ekim 2003 te gelistirilen Medya da Azınlık Hakları nın Kullanımına İliskin Rehberin Genel İlkeler bolumu ve 1. maddesinde su ifade yer alıyor : Ulusal azınlıklara mensup olanlar dahil herkesin sectiği dilde herhangi bir engelle karsılasmaksızın ifade bilgi alma arama ve verme ozgurluğune hakkı vardır. Bu hakkın kullanımı ancak uluslar arası yasalara uygun olması sartıyla kısıtlanabilir. Yonetmelikte iletisim dilinin Turkce olduğu Turkce nin kural ve ozelliklerinin bozulmadan kullanılması zorunluluğu ve Turkiye nin kultur eğitim ve bilim dili olarak tanıtılması AGİT in yukarıdaki ilkesiyle celisiyor. Yonetmeliğin 5. maddesinin 2 ve 3 bendinde yer verilen Bu dil ve lehcelerde yayın yetiskinlere haber muzik ve kulture yonelik olacak yayınlar bu dil ve lehcelerin oğretimine yonelik yapılamaz ifadeleri yine AGİT in Kultur ve Dil Cesitliliği baslığı altında yer verilen Devletler cesitli dusunce ve bilgilerin değisik dillerde ifadesini bulabileceği bir ortam yaratarak tercih ozgurluğunu guvence altına almamıdır kriterlerine aykırılık gosteriyor. Kimliği koruma ve gelisme guvencesi Yonetmeliğin aynı duzenelemeyle ihlal ettiği bir baska ilke de Kimliğin Korunması baslıklı Ulusal azınlıklar dahil herkes kendi dilini kullanarak veya medya yoluyla kendi kimliğini gelistirme hakkına sahiptir ifadesinde yer alıyor. Nihayet Esitlik ve Ayrımcılık Yasağı baslıklı diğer bir AGİT ilkesinde de Ulusal azınlık mensubu olanlar dahil herkes ifade ozgurluğunden yararlanma kimliklerini koruma ve gelistirme medya yayıncılığından adil ve ayrım gormeksizin yararlanma hakkına sahiptir deniyor. Frekans tahsisinin gerceklesmemesi nedeniyle yonetmelikle RTUK un Turkce dısında yayın icin lisanslı ulusal medya sartı getirmesi bir baska celiski olarak goruluyor. Ayrıca Kurtce Cerkezce ve belki baska dillerde yapılacak yayın icin radyo ve televizyonlara gunluk ve haftalık sure sınırlaması getirilmesi de Esitlik ve Ayırım yasağı ilkesini ihlal eden bir durum. Yonetmelik bu yonleriyle yalnızca yayın kurulusları arasında değil onların dinleyici-izleyicileri arasında da bir ayırımın da yolu acılmıs oluyor. Devletler ozendirir gelistirir Rehber de AGİT standartlarına gore Devletler azınlık dillerinin medya vasıtasıyla kullanımını sağlayacak ve ozendirecek politikalar gelistirmeliler deniyor. AGİT Rehberinin 5 6 7 8. maddelerinde de ulusal azınlıklara kaliteli bilgi kulturel eğitim programlarına erisebilmelerinin sağlanması; tum cesitliliği ile kamu yayıncılığın desteklemesi ve herkese kendi ana dilinde habere erisebilmesinin guvence altına alınması konusunda devletlere politikalar gelistirmeleri zorunluluğu getiriliyor




Bu haber kaynağından gelmektedir.

Haber metninde yer alan görüşler haber kaynağı () ve yazarına ait olup,
bolsohays.com sitesi haber hakkında herhangi bir görüş üstlenmemektedir.

Opinions expressed are those of the author(s)-(). They do not purport to reflect the opinions or views of bolsohays.com
+