Dogu Anadolu nun sosyal ve ekonomik kosullarından en fazla etkilenen kesim cocuklar oldu. İnsan Hakları Dernegi Diyarbakır subesi nin Cocuk Hakları İhlalleri 2003 Bilancosu raporu Doğu lu cocukların durumunu gozler onune serdi. Cocuklar 1 yıl icinde yasam hakkı kisi guvenliği eğitim hakkına yonelik ihlaller ile aile ici siddet ile cinsel istismara maruz kaldığını ortaya koydu. Rapora gore 2003 yılı icinde 7 cocuk mayınlar nedeniyle hayatını kaybetti. 21 cocuk ise yaralanarak sakat kaldı. Cocuklar oyun oynarken ya da koyun otlatırken mayın kazalarıyla karsılastı. Mayın kazaları Mardin Diyarbakır Van Hakkari sırnak Mus ve Bingol illerinde gerceklesti. FAİLİ MECHUL SALDIRILAR-TECAVUZLER Doğu ve Guneydoğu Anadolu da faili mechul saldırılar nedeniyle hayatını kaybeden cocukların sayısı ise 5 olarak belirlendi. 1 cocuk ise yaralandı. Raporda faili mechul saldırılar olarak belirtilen olayların bazılarını tecavuz vakaları olusturdu. sırnak ta 11 yasındaki S.A tecavuz edilmis ve defalarca bıcaklanarak parcalanmıs sekilde bulunurken Diyarbakır da G.B ile Z.D isimli cocuklar olu bulundu. Van da koyun otlatan N.C D.K adlı cocuklar jandarma ekiplerince kacakcı oldukları iddiasıyla roket mermisiyle olduruldu. Mardin de ise M.D evinin onunde otururken askerlerin atesi sonucu yaralandı. Cocukların olumune neden olanlar ise bulunamadı. 5 cocuk ise kayboldu. COCUKLARA İsKENCE Rapor yasaların 16 yasından kucuk cocukların gozaltına alınmasını yasaklamasına rağmen bolgede cocuklara yonelik gozaltının boyutlarını da ortaya koydu. Rapora gore bolgede 1 yıl icinde 102 cocuk cesitli nedenlerle gozaltına alındı. Cocuklardan 40 ı Emniyet ve Jandarma tarafından iskence ve kotu muameleye maruz kaldığı sikayetinde bulundu. 8 cocuk ise tutuklandı. EĞİTİM HAKKI Doğu ve Guneydoğu illerinde tepki toplamasına rağmen gosterime devam eden siddet icerikli filmler eğitim konusundaki sikayetlerin en buyuğunu olusturdu. Kimi zaman Kurtler kimi zaman ise Ermeniler in tarihinin oğretilmesi amacıyla gosterilen filmlerde siddet sahnelerin cok fazla olması ve propaganda yapılması filmlerin cocuklara gosterilmesi sikayetlere neden oldu. Ailelerin bir coğu filmleri izleyen cocuklarının psikolojilerinin bozulduğu ve okula gitmek istemediklerini bildirdi. Bu nedenle Derneğe basvurarak yardım isteyenlerin sayısı 30 olarak belirlendi. AİLE İCİ sİDDET-CİNSEL İSTİSMAR Rapora gore 4 cocuk aile ici siddete maruz kaldığı gerekcesiyle İHD ye basvurdu. 1 cocuğun ise cinsel istismara maruz kaldığı belirlendi. CALIsAN COCUKLAR Gocle beraber yasam kosulları ve ortamı değisen yeme icme-barınma-eğitim-sağlık gibi zorunlu ihtiyacları karsılanamayan cocuklar sokaklarda calısmak zorunda kaldılar. 2003 yılı icinde Diyarbakır da sokakta calısan cocukların sayısı 28 bin olarak belirlendi. Sokakta calısan cocuklardan 950 si belediye veya sivil toplum kuruluslarınca koruma altına alındı. Eğitimlerine devam ederken sokaklarda calısmak zorunda kalan cocukların sayısı ise 1200 oldu. Bolgede 8 bin civarında cocuğun madde bağımlısı olduğu belirlendi. COCUKLAR HASTANELERDE REHİN KALDI Bolgenin sağlık sorunları da cocuklara yansıdı. Sağlık Bakanlığı nın genelgesine rağmen tedavi ucreti odenmediği gerekcesiyle yıl icinde 2 cocuk hastanelerde rehin kaldı. 7 cocuk ise tedavilerinin yapılması icin İHD den yardım istemek zorunda kaldı. KURTCE YE YONELİK ENGELLEMELER Raporda Kurtce ye yonelik engellemeler de yer aldı. Buna gore 2003 yılı icerisinde bolgede cocukların sadece fiziksel ihtiyacları değil aynı zamanda kulturel ve etnik kokenlerinden dolayı da hak ihlallerine maruz kaldığı belirtildi. Raporda Kurt kokenli vatandaslar kendi cocuklarkına Kurtce isimleri verme cocuklarına Kurtce eğitim sağlama imkanlarından yoksun bırakılmıstır.. Yeni cıkan yonetmelikle gunde birkac saat Kurtce yayın yapacak tv ler Kurtce cizgi film konularında cocuklara yayın yapma yasağı getirilmistir denildi. ...VE İNTİHAR Eğitim sağlık ekonomik sosyal ve kulturel sorunlar altında ezilen cocukların intihara suruklendiği de ileri surulen İHD Diyarbakır subesi nin raporuna gore bolgede 34 cocuk intihar etti. 12 cocuk ise intihara tesebbuste bulundu.