YIL 1921... İsvicre nin Bienne kentinde oturan Ohannes Nacaroglu ile İstanbul daki kardesi Kevork Nacaroglu ilk saatlerini uretti. sirketlerinin ismi Zila Watch saatlerinin markası soyadlarından mulhem Nacar dı. Kevork Nacaroğlu nun İstanbul da yaşaması yeni markanın pazar seciminde belirleyici oldu. Ohannes Nacaroğlu nun İsvicre malı saatleri kardeşi Kevork tarafından Turkiye Beyrut ve Suriye ye pazarlandı. Turkler Nacar markasıyla 1929 yılında tanıştı. Saatin ‘‘O ’ harfini andıran omegası halk arasında ‘‘Sıfır Nacar’’ diye ad saldı. Oysa sıfır sanılan sembol aslında Ohannes in baş harfiydi. Konyalı Saat in kurucusu Mustafa Nalcacı 50 yılı aşkın meslek yaşamının daha ilk yıllarında Kevork Nacaroğlu ile tanıştı. Sadece Nacar saatlerini satmakla kalmadı aynı marka altında sarkaclı saatler pilli duvar saatleri uretti. Bu yakın işbirliği Kevork Nacaroğlu nun 1989 daki olumunden bir yıl kadar once marka satışıyla sonuclandı. Nacar markası Nalcacı Ailesi’ne gecti. Ama ailenin uretime karar vermesi icin 10 yıl gerekti. 1996 yılında bir gece ailenin sofra sohbetinde Mustafa Nalcacı onerisini acıkladı: ‘‘Nacar Turkiye nin yakından tanıdığı bir marka...Bu fırsatı kacırmayalım yeniden pazara girelim.’’ Nalcacı Ailesi hemen o gun karar verdi ve ilk modern Nacar koleksiyonu 1997 yılında piyasaya suruldu. TASARIM VE URETİM İSVİCRE DE O gunleri hatırlayan Nalcacı Ailesi’nin ikinci kuşak yoneticisi İrfan Nalcacı gulerek ‘‘İyi ki babamı dinlemişiz. Bugun 450 ayrı modelle yılda 24 bin adetlik satış rakamıyla kendi markamızın gururunu yaşıyoruz. Nacar saatleri 185 bayi kanalıyla Turk tuketicisine sunuluyor’’ diyor. Yeni Nacar doğaldır ki 50 yıl oncesinin gozde sunnet hediyesi modelinden cok farklı. Tasarımı İsvicre de yapılan modellerin uretimi iki ayrı coğrafyada gercekleşiyor. Daha pahalı modeller İsvicre de diğerleri Uzakdoğu ulkelerinde uretiliyor. 1960 lı yıllarda Konya dan İstanbul a taşınan Nalcacı Ailesi nin ikinci kuşağı babalarının yonlendirmesi ile yabancı dilde eğitim aldı universiteden sonra aile işine girdi. Konya Saat in genel muduru İrfan Nalcacı Erben şirketinin genel muduru İhsan Nalcacı ve Nurhan Nalcacı artık birlikte calışıyor. Konyalı Saat kırk yıl boyunca iki mağazayla yetindikten sonra 2001 yılında atılım kararı aldı. ‘‘Yabancılar bu işi bize oğretti’’ diyor İrfan Nalcacı ve ekliyor: ‘‘İstanbul dışında Ankara İzmir Bursa Mersin İzmit ve Konya da birer tane olmak uzere toplam 16 perakende mağazamız var. Hedefimiz bu zincirde bir Avrupalı ile ortaklık.’’ 20 dolardan pahalı saat yılda 1.5 milyon satıyor Turkiye deki saat pazarıyla ilgili rakamların en guvenilir kaynağı İsvicre Ticaret Odası. İsvicre nin Turkiye ye ihracatına kacak giren saatlerle ilgili tahmin eklendiğinde pazar buyukluğune ulaşılıyor. Konyalı Saat e gore 2001 krizi oncesinde Turk pazarında 12 milyon adet saat satılıyordu. Ancak bugun bu rakam 9.5 milyon adede kadar geriledi. 20 dolardan pahalı saatlerin pazar payı diğerlerine gore cok daha duşuk. Yıllık 1.5 milyon adede ancak ulaşıyor. Perakende fiyatı 20 doların altında kalan saatlerin satışı ise 8 milyon adedi buluyor. SAAT USTASI ŞİMDİ 75 YAŞINDA HÁLÁ 385 parca ve vidayı sokup takıyor 2000 lerin saati artık tamamen moda ve tasarım işi. Oyle ki İsvicre dunyadaki her 5 saatten sadece birini ureterek kuresel saat satış cirosunun yuzde 65 ini kazanıyor. Yani kalite ve marka satıyor. Zaten dunyada saatin işletim sistemini ureten beş buyuk şirket var: Eta Ronda İsa (İsvicre) Time-Modul ve Miyota (Japonya). Her saat ureticisi bu şirketlerden aldığı sistemi kullanıyor. Markalı bir saatin icinde 385 parca 70-80 vida bulunuyor. 75 yaşındaki Mustafa Nalcacı gibi ustalar bu parcaları teker teker sokup takabiliyor. Saat sokulurken parcalar karışmasın diye yedi ayrı katmanda toplanıyor. Vidaları ayırmak icin başları ayrı renklere orneğin beyaz siyah ve maviye boyanıyor. Hatta başları konik veya farklı şekilde kesiliyor. Bugun 75 yaşında olan Mustafa Nalcacı nın saat merakı lise yıllarında başladı. Liseyi bitirir bitirmez yani 1950 lerin başında Şen Saatci dukkanını actı kısa zamanda ustalığını kanıtladı. O tarihte İstanbul un Sirkeci semti Turkiye nin saat merkeziydi. Nalcacı mal almak icin sıkca mağazalarına uğradığı Vaksevonopulo kardeşlerin Yunanistan a goc etmek uzere olduklarını duydu uzuldu. Ama tekliflerini duyunca iyice şaşırdı: ‘‘Mustafa Bey istersen mağazayı sana devredelim...’’ Nalcacı tum imkanlarını zorlayarak mağazayı devraldı ama telaştan adını koyma fırsatını bulamadı. İlk ziyaretcisi hemşerisi ve Konyalı Lokantaları nın kurucusu Nurettin Doğan yeni dukkan sahibine hayırlı olsun dileğinde bulunduktan sonra ‘‘Ne isim duşundun’’ diye sordu ‘‘Henuz duşunmedim’’ yanıtını aldı. Bunun uzerine Doğan Nalcacı ya tavsiyede bulundu: ‘‘Bak Mustafa burası İstanbul oyle Şen Saat falan olmaz. Gel sen de benim gibi Konyalı ismini kullan.’’ Mustafa Nalcacı ahbabının oğudunu tuttu tarihi Vaksevonopulo mağazasının ismi 1963 yılında Konyalı Saat olarak değişti. ŞİMENDİFER SAATTEN MEYDAN SAATİNE KADAR 1940 larda Demiryolu İdaresi Nacar a kostekli saat sipariş etti. Arka kapaklarında şimendifer yani lokomotif kabartması olan bu saatler cok tutuldu. O yuzden bugun bile yaşlılar kostekli saati markayla değil şimendifer lakabıyla anar saatciye oyle sorar. Nalcacı Ailesi şu sıralar belki de şimendifer saatler kadar eski modellerle uğraşıyor gar ve meydanlardaki eski bozuk saatleri tekrar calışır hale getiriyor Nacar markasıyla eski yerlerine koyuyor. Konyalı Saat in uretim yelpazesi de cok geniş. 1966 yılında Almanya da satın alınan Palmtag fabrikası Turkiye ye taşındı. 1972 yılında Erben markasıyla başlayan sarkaclı saat pilli duvar saati ve saat makinesi uretimi 1994 yılında durdu. Nedenini İrfan Nalcacı anlatıyor: ‘‘Bir gecede gumruk ve fonları sıfırladılar. Piyasayı ucuz ve kalitesiz Uzakdoğu urunleri sardı. Saat makinesi uretimimiz 900 bin adetten 40 bin adede kadar gerileyince biz de hattı durdurduk.’’ Erben markalı bekci saatlerinin uretimi ise 32 yıldır aralıksız suruyor. Şirket ayrıca park sistemleri alanına da girdi. Bugun bir dizi iş merkezinin alışveriş merkezinin sitenin otoparkında Erben sistemi bulunuyor.