Kongre birinci gununde; Armenoloji nin temel meselelerine iliskin 10’dan fazla teblig ve konusma yapıldı. Ermenistan’da Uluslararası Ermeni Araştırmaları merk. Kurulmasına ilişkin teklifler yapıldı. Kongreye ilişkin izlenimlerini sordugumuz “Armenian Observer baş redaktoru ve Glendale Koleji oğretim uyesi Oşin Keşişyan; kongrenin ermeni araştırmalarıyla ilgilenenleri biraraya getirmesi acısından onemli olduğunu ancak bundan pratik sonuclar beklememek gerektiğini zira armenolojiye ilişkin goruş birliği oluşturmanın zor olduğunu tarihcinin telkinle değil istediği temayla uğraşacağını soyledi. Dolayısıyla armenolojiye yon verilebileceğini zannetmiyorum dedi. Boston’dan ermeni kadınların sorunlarıyla uğraşan Bn. Barbara Mergeryan kongrenin ermeni araştırmaları yapanların birbirlerini tanıma fırsatı yaratması acısından onemli olduğunu işbirliğinin bilahare oluşacağını duşunuyor. Kongre’nin sponsorlarından ve Erivan Devlet Univ. Dostu Boston’dan Yervant Azadyan; kongrenin diaspora ve Ermenistan’dan bircok araştırmacıyı yanyana getirdiğini farklı doğrultularda gelişen Ermenistan ve Diaspora’daki araştırma konularının hissi değil bilimsel tartışılmasının zemininin yaratıldığını soyledi. Reacherd Hovannisyan konuşma tebliğinde; kongreden beklenilenleri ozetledi ve temel sorunlardan bahsetti. Bilimadamları arasında varolan kutuplaşmalardan oturu kongrenin butuncul olamıyacağını eksiklerin muhakkak olacağını belirtti. Ermeni milletinin doğuşuna ilşkin nihai teorinin olmadığını ve ermenileri topraklarının yerlisi kabul etmiyenlerin “hain” olarak damgalandıklarını soyleyen Hovannisyan ikinci onemli meselenin soykırım olduğunu bunun planlanarak mı yapılıdığı sorununun olduğunu ucuncu meselenin mesropyan imlaya geri donelim mi donmeyelim mi meselesi olduğunu dorduncu meselenin armenolojini gelecekte hangi yone doğru gelişeceğine ilişkin olduğunu ki bu konuda kesin fikirler yok beşincisi ise internetin sağladığı olanaklardan faydalanmaya ilşkin olduğunu tebiliğinde belirtti. Hovannisyan; internette armenolojiye ilşkin konuların azlığından yakınma haricinde ikinci olarak fikir ayrılığı icinde oldukları araştırmacıların kongrede yer almadıklarından veya davet edilmemiş olduklarından yakındı. Araştırmalara ilişkin merkez kurmanın finans sorunu olduğunu bunun iyi bir fikir olduğunu zira son donemde doktora tezlerini savunmuş 20-25 araştırmacının işsiz kaldığını soyledi. Hovannisyan calışmalara Ermenistan’ın onculuk etmesi gerektiğini de ayrıca belirtti