Rab Isa Mesih in Dirilis Bayrami ndan (Surp Zadig Paskalya) tam on hafta oncesine gelen Aracavorats Orucu Haftasi bu yil 10 ile 14 Subat 2003 tarihlerine rastliyor. Ermeni Kilisesi nin takviminde Aracavorats Bahk (Onculer veya Ilkler Orucu veya Ilk Oruc) Dogu Ortodoks ailesine mensup tum diger (Suryani Hint Kipti Etyopya Eritrea ve Hint Ortodoks) kiliseler tarafindan ise Ninova Orucu (Fast of Nineveh) diye tabir edilen bes gunluk perhiz/oruc donemine 9 Subat Pazar aksami girdik. Ninova Orucu Ninova Kuzeydogu Mezopotamya da (bugunku Irak) Dicle Nehri nin dogu yakasinda bulunan tarihi bir kentti. Gelisimi Asur Imparatorlugu nun baskenti olarak Milattan Once 800 - 610 yillarina rastlar. Tevrat in Yaratilis/Tekvin Kitabi nda Hz. Nuh Peygamber in (Surp Noy Nahabed) buyuk torunu Nemrut tarafindan kuruldugu yazilidir (10:9-12). Asur Imparatorlugu en guclu gunlerinde Israil in Kuzey Israil Kralligini fethetmis Kuzey Israil in baskenti Samaria yi yerle bir etmis ve halkini esir olarak goturmustu. Bu insanlar bir daha hic Israil e donememis ve Israil in Kayip On Kavimleri olarak anilmiislardir. (Daha sonra esir alinan Israil in Guney Kralligi Yahudiye nin halki ise bir muddet sonra geri donebilmis ve Guney deki baskent Kudus/Yerusalim i yeniden insa edebilmistir). Asur Imparatorlugu ise zamanla zayiflamis ve haritadan silinmistir. Iste Hz. Yunus Peygamber (Surp Hovnan Markare) Allah tarafindan Asurlular in baskenti Ninova ya vaaz etmesi ve Asurlular i Allah a dondurmesi icin vaaz etmek yerine bir gemiye binerek kacmak ister. Denizde canavarimsi buyuk bir balik tarafindan yutulur ancak ucuncu gun balik tarafindan kusulunca kendini deniz kiyisinda canli bulur. Misyonundan kacamayacagini kaniksar. Nihayet Ninova ya dusman halkin kotu yollarindan donmesi icin vaaze gitmeyi kabullenir. Gider ve misyonunda da basarili olur. Ninova halki uc gun uc gece oruc tutar ve tovbe eder. Ancak Yunus sonuctan memnun degildir Asurlular i sevmemektedir cunku onlar Israil e buyuk zarar vermislerdir. Aslinda Yunus un bekledigi Asurlular in tovbe etmeyi reddederek Allah tarafindan ceza gormesiydi. Belki de tarihte gorevinin basarisiz olmasini umid eden ilk ve son peygamber Yunus tu! Ancak Ninova halki basinda Kral olmak uzere tovbe etti; Ninova kenti daha uzun bir sure icin yok olmaktan kurtuldu. Allah ise erisilmez hikmetiyle isteksiz bir kisiyi bile kurtulus elcisi olarak kullandi. Suryani Kipti Hintli Eritreali Etiyopyali Hiristiyanlar Ermeni Kilisesi nde oldugu gibi Buyuk Oruc tan iki hafta onceki Ilk Oruc u tutarken Ninova halkinin toplu tovbesini animsayarak bu oruca Ninova Orucu adini verirler. Orucun son gunu olan Cuma gunu ise Yunus Peygamber in Kitab i okunur. Onculer Orucu (Aracavorats Bahk) Dorduncu yuzyilda yazan tarihci Agathangelos a gore Surp Krikor Lusavoric yaklasik 15 yil suren eziyetleri sonunda Khor Virap zindanindan cikarildiginda Kral Dirtad tan ve Ermeni ulkesindeki tum halktan Ninova daki toplu oruc misali bir tovbe ve kati oruc donemine girmelerini ister. Gerek Kral gerek saraylilar gerekse halk Incil i Ermeniler arasinda yayanlara dusmanca davranmis bir cok rahip ve rahibe oldurerek katliam yapmislardi. Yaptiklari icin pisman olmali tovbe etmeliydiler. Bu ulusal oruc bugun de Ermeniler tarafindan Paskalya (Surp Zadik) yortusundan on hafta once tutulur. Aracavorats Bahk ta ozellikle toplu gunahlar halk olarak isledigimiz gunahlarimiz hatalarimiz yanlislarimiz zayif yanlarimiz gundeme getirilir. Gunah yalnizca bilincli olarak yapilan yanlislar veya ilahi yasalarin ihlali degildir. Yapmamiz gerekip de yapmadigimiz seyler de gunaha bulasmamiza neden olurlar. Millet toplum cemaat kilise arkadas grubu aile ve benzeri toplu birimler olarak acaba ne gibi bilincli yanlislar icersindeyiz? Yapmamiz gerekip de yapmadigimiz neler vardir? Bu hafta kimimiz dua ve orucla kimimiz ruhani sohbetlerle bu onemli konu uzerinde odaklanabiliriz. Geleneklerimiz Magakya Badriark Ormanyan in yazdigi gibi Aracavorats Orucu Ermeniler deki en kati oruclardan biridir. Hatta Ninova halki gibi ruhani arinma ve yenilenme arzusuyla agzina su veya ekmek bile almadan uc gun uc gece oruc tutanlar vardir. Uc gunluk orucu tutanlar Cumartesi gunu sunulan Surp Badarak a katilir ve Surp Hagortutyun (Rabbin Sofrasindaki Kutsal Pay larini) alirlar. Surp Sarkis Orucu Aracavorats Bahk i takip eden Cumartesi gunu Ermeni Kilisesi takviminde Surp Sarkis Gunu oldugu icin halk arasinda Aracavorats Orucu na Surp Sarkis Orucu diyenler de vardir. Bu sadece bir yakistirmadir kilise takviminde bu adla anilan bir oruc yoktur.